İstanbul genelinde ilçe belediyelerince toplanan günlük evsel katı atıklar 8 katı atık aktarma istasyonunda, daha büyük araçlara aktarılıyor. Atıklar daha sonra İBB'ye geri kazanım tesislerine gönderiliyor. O tesislerden biri de Kemerburgaz'daki İstanbul Çevre Yönetimi Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi (İSTAÇ) Geri Kazanım ve Kompost tesisi. Tesise bir günde 80 araçla, 500 ton evsel atık geliyor.
Atıklar sırasıyla çöp kabul alanına oradan da mekanik ayrışım ünitesine geçiyor. İkiye ayrılan atıklar fermantasyon ünitesine gönderiliyor. Diğerleri ise elle ayrıştırma ünitesinde 65 kişilik bir ekiple ayrıştırılarak ekonomiye geri kazandırılıyor. Atıklardan üretilen organik gübre, İstanbul'da park ve bahçelerin iyileştirilmesinde kullanılıyor. Geri kazanılamayan evsel nitelikli katı atıklar ise düzenli depolama sahalarında hava, toprak, su ve insan sağlığına zarar vermeyecek şekilde inşa ve işletme faaliyetlerinde kullanılıyor. İSTAÇ Genel Müdürü Aslan Değirmenci, “İstanbul'da oluşan atığın etinden sütünden her şeyinden faydalanmaya, hem doğayı korumaya hem de ekonomiye ham madde üretmeye, enerji sektörüne destek oluyoruz" dedi.
“Dört kişilik bir aile her gün yaklaşık 4.4 kilogram atık üretiyor”
“İstanbul'da şu anda kişi başına günlük 1.1 kilogram atık üretiliyor" diyen Aslan Değirmenci, “Her hane halkı 1.1 kilogram. Yani dört kişilik bir aile her gün yaklaşık 4.4 kilogram atık üretiyor. Biz o evsel atığın tamamını bir şekilde doğaya veya ekonomiye, sanayiye geri kazandırmak için çaba sarf ediyoruz. Ve bu işlem burada her gün tekrarlanıyor. Biz İstanbul'da günde yaklaşık 18 bin ton evsel atığı işliyoruz. Bu 18 bin ton evsel atıktan şu anda faal olan üç tane metan gazından elektrik üreten var. Bunların toplam yaklaşık saatte 75 - 80 megavat elektrik üretiyorlar ki bu 350 bin hanenin elektrik ihtiyacını karşılıyor olmak demek. Yaklaşık yüzde 1,5 - 2 civarı geri kazanım malzemesi bu da yaklaşık yılda 4 bin ton plastiği, kağıdı, teneke ambalajı geri kazanıyoruz demek. Bunların hepsi ekonomiye ve doğaya katkı anlamına geliyor" şeklinde konuştu.
Tesisin bir günlük faaliyetlerinden bahseden Aslan Değirmenci, "Buraya ilçe belediyelerinden her gün yaklaşık 80 araçla birlikte, günlük ortalama 500 ton evsel atık geliyor. Biz o evsel atığı belli işlemlerden geçirdikten sonra ayrıştırıyoruz. Elek üstü ve elek altı dediğimiz şekilde. Elek üstü dediğimiz malzeme kağıt, plastik, cam, teneke. Bunlar sanayiye tekrar geri kazanım ham madde olarak gidiyor. Elek altı dediklerimiz de meyve sebze atıkları ve mutfak atıkları. Bunları ayırdıktan sonra 8 haftalık bir yolculuğa çıkıyor atıklar. Bu 8 haftalık yolculuğun sonunda fermantasyon işlemi dediğimiz işlem sonucunda evsel atıkların içindeki nemi suyu aldıktan sonra, bu arkada görmüş olduğunuz komposta dönüşüyor" dedi.
Atıklardan elektrik üretiliyor
Atığa ham madde gözüyle baktıklarını ifade eden İSTAÇ Genel Müdürü Aslan Değirmenci, "Yani İstanbul'da her gün yaklaşık 18 bin ton evsel atık üretiliyor. Bunun 12 bin tonu Avrupa Yakası'nda, 6 bin tonu Anadolu Yakası'nda. Biz bu atığın hepsini burada gördüğünüz gibi komposta veya geri kazanım vasıtasıyla plastik, metal sektörlerine ham madde olarak veya düzenli depolama sahalarında topladığımız, biriktirdiğimiz çöpten oluşan metan gazıyla elektriğe dönüştürüyoruz. Veya yine organik atıklardan metan gazı fermente ederek, mekanik yollarla metan gazı üreterek elektrik üretiyoruz. Tabiri caizse İstanbul'da oluşan atığın etinden sütünden her şeyinden faydalanmaya hem doğayı korumaya hem doğaya katkı sağlamaya hem de ekonomiye ham madde üretmeye ve enerji sektörüne destek oluyoruz" ifadelerini kullandı. Dünya Çevre Günü için dileklerini paylaşan İBB Çevre Koruma ve Kontrol Daire Başkanı Prof. Dr. Ayşen Erdinçler ise, “Dünya Çevre Günü'nde çevreyi sadece bugün hatırlamayalım diyorum. Bunu korumak, bunu yaşatmaya çalışmak, bunu sürdürülebilir hale getirmek ve bizden sonraki nesillere bırakabilmek için tüm bireylerin bu sorumluluğu bu bilinci taşıması gerekiyor" ifadelerini kullandı. (DHA)