Evlerindeki dev ekranlarda Kabe’yi izliyor, tek kişilik konserler veriyor, parkelerinde bile Svarovski taşlar kullanıyorlar.
Muhafazakar kesimin kalbur üstü ailelerine yaptığı çalışmalarla tanınan Mimar Şafak Can, İslami burjuvanın tercihlerini anlattı. Can, evlerine milyon dolarlar harcayan muhafazakar zenginlerin perdelerinde bile Svarovski taşları kullanmayı tercih ettiğini belirterek genel beğenilerini “şatafatlı, abartılı ve Arabik” olarak özetliyor. İslami sosyete, evinde tek kişilik konserler veriyor ve taht benzeri koltuklarda oturmayı seviyor.
İşte Vatan gazetesinden Elif Ergu’nun, Mimar Şafak Can ile yaptığı röportajın tamamı ve Ergu’nun izlenimleri…
Mimar Şafak Çak, “İslami burjuvananın mimarı” olarak ünlendi. 8 yıldır iç mimarlık yapan Çak, her ne kadar bizim röportajımızda üzerini vurgulayarak, “Ben aynı zamanda laik kesimin de evlerini yapıyorum, minimalist çalışmalarım da var” dese de, İslami burjuva için yaptığı evler hayli dikkat çekici. Röportaja başlamadan önce “Asla fotoğraflarını veremem” dediği bir evin görsellerini bizle paylaşıyor. Fotoğrafları çeken arkadaşım Gamze’yle gözlerimiz yerinden fırlıyor! İnanın abartmıyorum.
İşte Tarabya’daki ev
Ev diyemeyeceğim, villa mı saray yavrusu mu desem daha iyi anlatır tam bilemiyorum, varaklar, aynalar, pırıltılar... Evde tahtlar var. “Fatih Sultan Mehmet’in tahtından esinlendik” diyor Çak. Tam 8 taht konmuş eve. Evin manzarasından Tarabya tarafında olduğunu saptıyorum. Şafak Çak yalanlamıyor. Evin içine yerleştirilen plazma ekranlardan 24 saat Boğaz manzarası izleniyor. Mimber hayli şatafatlı. Yani mimber de var evde. Zaten evin her köşesi şatafatlı. Swarovski taşın girmediği nokta yok, tuvaletler bile taşlı. Napolyon’un at üzerindeki görüntüsünü çağrıştıran tablo dikkatimizi çekiyor ama resimdeki Napolyon değilmiş!
Sibel Can’dan kişiye özel konser
Bu evin sahibinin ilginç zevklerinin de olduğunu fotoğraflardan çıkarıyoruz. Taht benzeri koltuğun hemen yanında bir müzik sistemi ve sahnecik var. Bu evin sahibi dilerse İbrahim Tatlıses’i, dilerse de Sibel Can’ı evinde konsere çağırırmış. Kişiye özel konser! Şafak Çak, ezcümle şöyle diyor: “İstanbul’da böyle bir hayat var. Biz bu kesime uzun süre zenci muamelesi yaptık, onların da bir zevki var.”
İşe nasıl başladınız?
45 senedir babam bu işin içinde, mobilya sektörünün önde gelen isimlerden biri. Babam Kaya Çak 1970’li yıllarda yuvarlak yatak satardı. Yenilikler getirirdi Türkiye’ye. Kaya Çak’ı İstanbul’da herkes bilirdi. Babam siyasete girdi ve işi bıraktı. Sonra işi ben devraldım.
İşin içine doğmuşsunuz. Eğitim aldınız mı?
Ben yuvadayken de işin içindeydim. Çok yaramazdım. Herkes “Eyvah Şafak geliyor” derdi. Amerika’da okudum. Askerlik dönüşü babam siyaseti bırakmıştı, 2000 Mayıs’ında ben ve Başak Ablam işi devraldı.
İlk işiniz neydi?
İlk aldığım iş Deha Orhan’ın eviydi. Ten çamaşırlarının sahibinin oğlu. Deha Orhan hayatımı değiştirdi. Bana güvendi... Ben müşteri bekliyordum, ofisin kapısından girdi ve bana işi verdi. İlk onun evini yaptım. Kendi aile çevrem ve babamın siyasi çevresiyle işe başladım. Şanslıyım ama çok da çalışkanım. Küçükken çok iyi yaptığım iki iş vardı. Biri piyano çalmak, ikincisi lego yapmaktı. 5 yaşında AKM’de konser verdim. Altın çocuk gibiydim.
'Dubai zevkini buraya taşıyorlar'
Muhafazakâr çevrenin evlerini yapmaya nasıl başladınız?
Tamamıyla tesadüf. Florya’da bir daire yapıyordum. 2005 yılıydı. Aslında zaten muhafazakâr çevre 2004’ten sonra bu tip evler yaptırmaya başladı. Ben de o dönemde içlerine girdim. Ama şunun altını şiddetle çizmek isterim. Ben müşterilerimle gizlilik anlaşması yapıyorum. 5 yıl onlar evlerini basınla paylaşmıyor, ben de onların evlerini basına vermiyorum. Aktüel Dergisi’ne de yaşam tarzı değişikliğiyle ilgili bir röportajda bunları anlattım. Yaptığım işlerin basında reklamını yapma amacında olan biri değilim.
Ama bunun getirisi de oldu size...
Evet. Şu anda özellikle de New York Times’taki haberden sonra Hindistan’dan bana kumaş parçaları gönderenler oldu. Artık dünya küçük. Dubai’de ve New York’ta da iş aldım. Bunlar çok heyecan verici. Ama ben yine de fısıltının en iyi reklam olduğuna inanıyorum. Yaptığım evler beğenildi, o evleri ziyaret edenler beni buldu. Müşteri müşteriyi getirdi. Ben hiçbir şeye tukaka demedim.
İslami burjuvanın evlerindeki yaşam tarzı hayli dikkat çekici... Şatafat, gösteriş ön planda. Bu da çok tartışıldı. Bu insanlar bundan rahatsız değil mi?
Bir kere herkesin zevki farklı. Ben insanların isteklerini iyi anlıyor ve çok çalışıyorum. Teknolojiyi çok iyi takip ediyorum. Ben tadilat yapmıyorum, bir evde cazibe noktaları yaratıyorum. Bu kişiler özellikle çocuklarını çok iyi okullarda okutuyor. Çocuklarını genelde Dubai’de Amerikan Kolejleri’nde ve üniversitelerinde okuyor. Oradaki zevki buraya taşıyorlar.
'Milyon dolarlar harcıyorlar'
O zevki nasıl anlatırsınız?
Evet şatafatlı, abartılı, Arabik. Orada ileri teknoloji var, yenilikler var. Onları burada da istiyorlar.
Evlerine çok para harcıyorlar diyebiliriz...
Harcayanlar var. 50 milyar harcayan da var milyon dolarlar harcayanlar da...
Sizin projelerinize baktım. Namaz salonu var örneğin asansörlü... Ne gerek var böyle bir teknolojiye namaz salonunda?
Müşterilerin akıllarına fitneyi ben sokuyorum. Onu neden yaptık. Küçük oda vardı, çok geniş değildi. Müşterim hem namaz odası hem de sohbet odası istiyordu. Ben de bu ikisini aynı odada yaptım. Namaz kılınacak sedir uzaktan kumandalı oldu ve tavandan çıktı. Müşterim de bu fikri çok sevdi.
İlginç!
Aslında hiç de ilginç değil. Çünkü aynı modeli yaptığım modern evlerde de kullanıyorum. Onlarda da DVD platformunu ve barı tavana gömüyorum. DVD izleyecekleri zaman indiriyorlar. Kısacası müşterinin talebine bakıyorum. İleri teknolojiyi kullanarak yolumda ilerliyorum. Modern bir çiftin iki katlı evini yapıyorum. Onların da salonunda bir anda gece kulübü ortamı olacak. Müzik sistemi ve barı tavana yapıyorum. Kumandayla aşağı inecek.
Evde sürekli Boğaz manzarasını izlemek için plazmalar ve kameralar kuruyormuşsunuz. Bunu talep eden müşteriniz mi oldu?
Yaptığım villa Boğaz manzaralıydı. Evin de odalarına, salonuna, birçok köşesine farklı büyüklüklerde plazmalar yerleştirdik. Boğaz’ı izlemek için de evin çatısına 360 derece dönen kameralar koyduk. Bu evlerin güvenliği için zaten bu tür sistemler kuruyoruz. Boğaz görüntüsünü 24 saat evin içine verdik. Yatağına yatıyor, dilerse Boğaz’ı izliyor.
Salonda Kâbe manzarası
Kâbe’yi de izletiyormuşsunuz...
Doğru. Bunu yapınca “Niye Kâbe’yi izlemesinler” diye düşündüm. Talep de vardı.
24 saat Kâbe’yi mi görmek istiyorlar?
Aynen. Bunu da sağladık birkaç eve. Teknolojinin nimetlerinden yararlanıyoruz.
Parkede Swarovski taşı
Projelerinizin hemen hemen çoğunda Swarovski taş kullanılmış. Banyolarda, parkelerde...
Evet. Bunu da talep ettiler. Ben de Swarovski taşları alıyorum, istenilen yerlere mıhlama yapılıyor. İşçiliğimiz iyi. Parke taşlarda da var, lavabolarda, musluklarda hatta tuvaletlerde de var. Müşterilerimiz istiyor.
Para olunca harcamanın sınırı yok!
Valla sonu yok. Bir plazma ekranı Swarovski’yle kaplarız, bir anda 45 bin lira olur. Muhafazakâr aileler Swarovski taşını çok seviyor. Ben aslında yeter diyorum ama istenince de ne yapayım? Dünyada sadelik var, biz de özellikle bu kesimde şatafat var.
Antika, Osmanlı kültürü merakları var mı?
Antikaya hiç meraklı değiller. Eskiyi sevmiyorlar. Şatafat olma nedeni, bu ailelerin çocuklarının çoğunun Dubai’de okuması, biraz önce de söylediğim gibi. Yeni teknoloji ve gösteriş ön planda. Tarih merakı yok. Antikaya meraklı değiller.
Dubai’de de proje yapıyorsunuz...
Dubai’de Palmiye Adası’nda iş yapmaya başladım, bir de New York’ta iş aldım. Bunlar beni çok mutlu etti. Dubai’deki müşterim Türk. Oradaki evde de 24 saat Boğaz izlenecek.
Salon ortasında banyo
Başka neler yapıyorsunuz, teknolojiyi kullanarak?
Çok farklı şeyler var. Banyoda bir farklılık yakaladık. Birkaç evde banyo salonun ortasına bakıyor ve camdan. Ama banyonun içine girip kilitlediğinizde cam buzlu oluyor. Bu Bodrum’da Kervansaray Otel’de var. Pahalı bir teknoloji. Düşünün banyo cam, manzaraya bakıyor. Ayrıca biz Ataköy’de de jakuziyi pencerenin dibine dayadık, çok keyifli oldu. Yağmurda karda pencere dibinde jakuzi.
Prada marka süpürgelik
Süpürgelikler niye Prada yapılır?
Çok talep var. Kumaşı Prada. Ahşap üzeri Prada kumaş geçirilmiş.
Bu ne kadarlık bir fiyat farkı yaratıyor?
Normal süpürgeliğin metresi 50 lirayken, Prada süpürgeliğin metresi 350 Euro.
Siz evlere kilimadan gül suyu da pompalıyorsunuz...
Amerika’da sokakta yürürken gördüm bir mağazada. Klimaya takıyorsun, istediğin parfümü püskürtüyor. 30 dolarlık bir aparat. Ben ona gülsuyu koydum. Muhafazakâr ailelerde gülsuyu çok kışkırtıcı, deli edici bir şey. Çok isteniyor.
Muhafazakâr kesim ya da İslami burjuva daha çok evde mi yaşıyor?
Evdeki yaşamı, evlerini önemsiyorlar. Hakkasan’a da gidiyorlar. Benim o kesimdeki müşterilerimle iş yaptığım sürece onlarla aile gibi oluyorum. “Evinizi yapacaksam, sizin kaç iç çamaşırınız var bilmek zorundayım, dolaplarınızı ona göre yapıyorum” diyorum. Zevklerini ve ihtiyaçlarını biliyorum.
Bu evler haremlik-selamlık
Bu kişiler evlerinde alkol alabilecek misafir ağırlamak için bir talepte bulunuyor mu?
Hiç alkol alan misafirleri olduğunu sanmıyorum. Yok. Bence burada ispat var. “Artık bizde varız, bizim zevkimiz var” diyorlar. Zevk bir arabayla, bir de evle yansıyor dışarıya.
Tablolar gördüm projelerinizde, o tablolar nasıl seçiliyor?
Ben alıyorum müşteriler için. Paris’ten alıyorum genelde. Daha ekonomik oluyor. Buradaki müzayede ortamını zaten onlar sevmiyor. Avrupa’da çok Osmanlı tablosu koleksiyonerleri var.
Bu müşterilerinizin profili nasıl?
Az konuşuyorlar, sakinler, çalışkanlar. Ödemeleri genelde nakit yaparlar.
Bu evler haremlik-selamlık mı?
Alt kat, üst kat var. Bu evler öyle. Kadınlar üst katta.
Cami gibi...
Biraz öyle. Hocanın oturacağı yerler yapılıyor. Mimber yapıyoruz.
Global krizden etkilenmedi mi müşterileriniz?
Krizden bizim müşteriler etkilenmedi. Ama bizim perakende işimiz etkilendi. Projelerde biraz daralma oldu. 600 kişiye iş olanağı sağlıyoruz. Krizde bu kişilere iş vermemezlik etmedik.
'Dua edip istihareye yatıyorum'
Bir müşteriniz size “Bana bir ev yap, bu eve giren adamın 30 milyon doları var desin” demiş. Ne yaptınız o evde?
Salonun ortasına mermerden kuğu astım. Parayı iyi gösteririm.
Sizi neden tercih ediyorlar?
Ben yalnızca İslami burjuvaya iş yapmıyorum. Müşterilerimin yüzde 50’si laik kesimden. Modern evler de yapıyorum. Ben beyinleri hızlı okuyorum. İyi dinliyorum. Sonra istihâreye yatıyorum...
Nasıl?
İstihâreye yatıyorum, inanın yalnızca o işi düşünüyorum. Müşterinin istedikleri benim için tamamdır. Herkes beste yapamaz. Yeni ev gelince, sanatçı sahneye çıkmadan önce nasıl heyecanlanırsa ben de öyleyim. Allah’a dua ediyorum, sürekli o projeyi düşünüyorum. Bana gelip bir kanepe yaptıran da var, milyon dolarlık ev yaptıranlar da... Projeyi hazırladığımda genelde hemen “olur” alırım. Evi bitirince davet veriyoruz. En yakın 20-25 yakın arkadaşlarını çağırıyoruz.
Evi teslim ederken neler yaşıyorsunuz?
Ne kadar zaman biçtiysek, genelde en son anda bitmiş halini görüyorlar. Müşteri eve girince “Eline sağlık teşekkür ediyorum” diyorsa başarısızsın. Müşteri evini görünce hiç konuşamıyorsa, “Hadi ya, bu o ev mi” diyorsa başarılısınız. Bu çok büyük bir zevk veriyor.
Kurtlar Vadisi ofisi
Müşterileriniz hep İstanbul’da mı?
Hayır. Bu aralar Anadolu’nun ötesinden çok talep var.
Anadolu Kaplanları mı?
Evet ama onlar genelde ev değil ofis istiyor.
Nasıl ofisler?
Kurtlar Vadisi ofisleri. Eskiden bir masa, bir kasa vardı, şimdi öyle değil. Duvarın arkasında gizli oda olsun, kütüphane olsun filan istiyorlar. Türkler animasyonları ve oyuncakları çok seviyor. Otomasyon işini çok seviyoruz. Ortada dekorasyon olmasın, ben şu kalemi buradan şuraya kaldırayım “Vavvv’ diyorlar. Ben de son zamanlarda İzmir’den etkileniyorum. Kendimi California’da gibi hissediyorum orada. İzmir yeniye ve teknolojiye çok meraklı. Orada iş yapacağım. Bodrum’da “Halikarnas’ı evimden sürekli izlemek istiyorum” diyen oldu.
Louis Vuitton tuvalet kağıdı
Bu tuvalet kağıtları işi nereden çıktı?
Tuvalet kağıtlarını ilk Amerika’da gördüm. Bush, dolar filan vardı. Sonra renklilerini gördüm Amsterdam’da. Fosforlu, mor, turuncu renklerde. Ben de getirmeye başladım. Louis Vuitton, Chanel’in de tuvalet kağıtlarını getiriyorum. Bunu markalara tepki göstermek için satıyorlar Amerika’da. Türkiye’de ise farklı. Evler markalar için iyi bir pazar. Herkes aslında her şeye meraklı. Bu tuvalet kağıtlarını daha çok “Ben bu markaları ancak böyle kullanırım” diyenler alıyor.
Paralarını başkalarına da dağıtıyorlar
İslami kesimin bu kadar para harcaması sizce doğru mu? Evinde şatafattan vazgeçmemesi?
Parası varsa ve sadece kendine değil, kazandığını başkalarına da dağıtıyorsa bir kişi, harcasın ne var ki bunda. Ben biliyorum, bu kişiler onlarca, yüzlerce kişiye de bakıyor aynı zamanda. Bu kişiler kendilerine harcadıkları kadar dışarıya da harcıyorlar.