İran İslam Cumhuriyeti’nde yasak ve cezalara rağmen alkol tüketimi yükselişte. Evlerde kapalı kapılar ardında yapılan alkollü disko partileri, özellikle de maddi durumu iyi olan gençler arasında oldukça revaçta. Kamuya açık gece kulüplerinin bulunmadığı İran’da haftasonları sabah saatlerine kadar süren partilere ev yapımı ya da yurtdışından kaçak içkiler eşlik ediyor.
Ev partileri, pek çok genç için ülkedeki katı kuralların oluşturduğu baskıdan kaçmanın en iyi yollarından biri. Şahriyar adlı İranlı genç kız, içerken sorunları unuttuklarını söylüyor ve "Yoksa İran’da gençlere uygulanan katı kısıtlamalar nedeniyle aklımızı yitirebiliriz" diye de ekliyor.
Küvette şarap üretimi
Ancak unutmak için içmenin yan etkileri de kendini gösteriyor. İran’da alkoliklerin sayısında da artış var. İran medyasında yer alan verilere göre, 76 milyon nüfuslu ülkede 200 bin alkol bağımlısı bulunuyor. Gerçek rakamın daha da yüksek olduğunu belirten kaynaklar da var. Ülkede alkol bağımlıları için ilk tedavi merkezi geçtiğimiz yıl Tahran’da açıldı. Amatörce üretilen alkol, körlük hatta ölüme de yol açabiliyor.
Ama pek çok İranlı bu riski göze almış durumda. İran’daki gençler yasak nedeniyle alkolü kendileri temin etmek zorunda. Tahranlı 28 yaşındaki müzik öğretmeni Hessam arkadaşlarıyla birlikte banyo küvetinde üzüm ezerek şarap yaptıklarını anlatıyor. 35 yaşındaki Amin ise 50 metrekarelik bahçesinde üzüm yetiştirip, alkolü kilerinde üretiyor. Kendi başına alkol üretemeyenler arkadaş çevresinden bir üretici bulmakta zorlanmıyor. Alkol üretip evlere servis yapanların sayısı da hiç az değil.
Türkiye'den kaçak içki
Elde üretim dışında bir başka yol ise yurtdışından kaçakçılık. Sınır güvenliğin alkol kaçakçılığında tekel konumunda olduğu ve bu işten yılda yaklaşık 12 milyar dolar kazandığı söyleniyor. Alkolün özellikle Türkiye ve Irak’ın kuzeyindeki Kürt bölgelerinden getirildiği, Rusya ve Gürcistan’dan da votka getirildiği belirtiliyor.
Ülkede alkol kullanımının yaygınlaşması dini liderleri de alarma geçirdi. Pek çok muhafazakar bu durumu ülkede Batı etkisinin artmasına bağlıyor. Ilımlı bir isim olarak bilinen Hasan Ruhani’nin cumhurbaşkanı olmasından bu yana polis baskınlarının sayısı azalsa da alkol yasağı ile üretim ve tüketimine yönelik cezalar hala yürürlükte.
Aslında İran şarap üretiminde çok köklü bir geleneğe sahip. Bilim insanları, daha İsa’dan önce 5000 yıllarında şu an İran devletinin bulunduğu topraklarda şarap içildiğini tahmin ediyor. İran’ın güneyindeki ünlü Şiraz şarabının Haçlı seferleri sırasında askerler tarafından Avrupa’ya taşındığı tahmin ediliyor.