Vatandaşlar son dönemde internet kullanıcılarını hedef alan bir tuzakla karşı karşıya. Sosyal medyada açılan sitelerden çıkmak için yapılan tıklamalar, kullanıcılara ancak telefon faturasında farkına varabildikleri ücretler olarak geri dönüyor. Nasıl mı? Herşey Twitter başta olmak üzere sosyal medya sitelerinde dolaşırken başlıyor. Kullanıcı, açtığı bir sayfayı kapatmak isterken farkında olmadan başka sayfa ya da sayfalar açılıyor ve örneğin videoların ağırlıkta olduğu bir siteye giriyor. Fark ettirmeden abone olarak kaydedilen kullanıcı, bu durumu gelen bir mesajla, o da fark ederse öğreniyor.
Hizmet bedeli, kontörlü veya faturalı hattan otomatik olarak tahsil ediliyor. Aylık faturada ise 40-50 TL'lik bedeller görüyorsunuz. (Aşağıda okuyacağınız vakada bu bedel 56 TL.) Aboneliği iptal ettirmek için arasanız bile haftalık 14 TL'lik ön ödeme yapmak zorunda kalabiliyorsunuz. Bu yönde uygulamalarıyla dikkat çeken ve en çok şikâyete konu olan “Vidyomobi” sitesine masaüstü ya da dizüstü bilgisayarınızdan üye olmak istediğinizde, “Bu servise abone olabilmek veya giriş yapabilmek için 3G veya 4.5G bağlantınızın açık olması gerekir” yazılı bir uyarı çıkıyor. Servise internet sitesinden “bilinçli” olarak üye olmak hayli zor. 3G veya 4.5G bağlantılarının bulunduğu cihazlardan ise istemeden abone olma ihtimali yüksek. Bu yöntemin yaygın kullanılmasıyla birlikte, şikâyetlerde de patlama yaşanıyor.
"Önlem alınması gerekiyor"
Bir GSM firmasının üst düzey yöneticisi Habertürk'e yaptığı açıklamada, yüzlerce kişinin bu tuzağa düştüğünü ifade ederek kendisinin de aynı sıkıntıyla karşılaştığını kaydetti. Aynı yetkili, şunları söyledi: “İnternette gezerken açılan sayfayı kapatmak için ekrana tıkladım. 3 hafta sonrasında birikmiş SMS'lerime baktım. 'Videoindirsene' adında bir siteden mesaj geldiğini ve bu siteye abone olduğumu öğrendim. Arayarak iptal ettirdim ama haftalığı 14 TL'den 42 TL faturama yansıdı.”
Bir savcıya durumu anlatan üst düzey yönetici, “Davanın açılıp takip edilmesi en az 6 ay sürecekti. 42 TL için göze alamadım. Virüsle bulaşan bu siteler, yönetmelikteki boşlukları kullanarak halkı sömürüyor. 14 TL için kimse hukuki sürecin uzunluğunu göze alıp dava açmıyor. Bu sitelere önlem alınması gerekiyor” dedi.
Şirketten 'iş ortağıyız' savunması
Şikayete konu sitelerden biri olan “Vidyomobi”den ulaştığımız bir yetkili, “GSM firmalarıyla katma değer iş ortağıyız. İllegal bir site olsaydık bize ulaşamazdınız, muhatap bulamazdınız. Ortada illegal bir durum yok. Ayrıca bilinçli olarak abone olanlar da var” dedi.
Bir GSM firması yetkilisiyse bu tür sitelerden haberleri olmadığını belirtirken, “Vidyomobi adlı site, size katma değer iş ortağı olduğumuzu söylemiş. Katma değer iş ortağı demek bir firmanın sağladığı hizmetin ödemesini GSM firmaları üzerinden tahsil etmek demek. Böyle bir şey söz konusuysa hemen sözleşmemizi feshedip haksız kazanç sağlayan firmaya dava açacağız” diye konuştu.
Nasıl engel olabilirsiniz?
Yılmaz Sönmez/Bilişim Uzmanı:
-Akıllı telefonda her tıklamada reklam veya virüslü sayfaya yönlendiren sitelerden uzak durun.
-Bir şey indirmeyin.
-İstem dışı açılan sayfayı ani reflekslerle kapatmayın. Gözleyin, güven vermiyorsa interneti kapatın.
-Akıllı telefonda sayfaları kaydırarak kapatma özelliğini kullanıp çıkın.
-Yan sayfa ve programların açılmasını engelleyen filtreleme sistemi kullanın.
-Mutlaka faturalarınızı kontrol edin.
Sözleşme yoksa borç da olamaz
Tüketici Sorunları Derneği Başkanı Avukat Rıdvan Yıldız; “Bize her gün sadece bu konuyla ilgili onlarca şikâyet geliyor. Hak aramamak aramaktan daha kârlı olduğu için savcılığa ve hakemlere şikâyet edilmiyor. BTK ve yönetmelik kararlarında, kişilerin bir şeye abone olmadan önce firmaların tüketiciye hizmet hakkında ayrıntılı bilgi vermesi, sonrasında onay alması gerekiyor. Ödemeler GSM firmaları üzerinden yapıldığından, mağduriyetten GSM firmaları da sorumlu” dedi.