T24 - Hazırlıkları 2004’e uzanan ve 2 yıldan beri alt komisyonlar ve komisyonlarda haftalarca tartışılan toplam 3 bin maddelik düzenlemeler, iktidar ve muhalefetin uzlaşmasıyla 3 günde yasalaştı.
Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM), geçen hafta tarihi bir uzlaşmaya imza attı. Hürriyet gazetesinde yayımlanan haber şöyle:
6 saniyede 1 madde geçti
3 günde, 3 dev yasa ve ‘uyum’ adımlarıyla birlikte 3 bin madde ironik bir takvimle yasalaşırken, maddeler tek tek okunmadı. Her maddenin kabul edilmesi yaklaşık 6 saniye sürdü.
Toplantı kurallarına kadar
Borçlar Kanunu ve Türk Ticaret Kanunu’ndaki değişikler komşularla ilişkiden sokak adabına, şirket yapısından toplantı kurallarına kadar her alanda köklü değişikliklere yol açacak. Birçok kural yeniden yazılırken, her vatandaşın ayrıntılarına dikkat etmesi gereken hak ve sorumluluklar doğacak. Ancak Meclis, vatandaşın yeni kurallara uyum sağlaması için 1 yıllık geçiş süresi tanıdı.
Temmuz 2012’de yürürlükte
Türk halkı ABD sisteminde olduğu gibi milyon dolarlık tazminatlar, yaralı sürücüyü tedavi ettirme gibi yükümlülüklerle tanışacak. Buna karşılık vatandaş, büyük ekonomilerde olduğu gibi sigorta sistemini daha etkin kullanmaya yönelecek. Yeni kurallar, Hukuk Muhakemeleri Yasası’nın yürürlüğe gireceği Ekim 2011’den itibaren hayatın her alanında kendini gösterecek. Ticaret ve borç hukukundaki düzenlemeler ise 1 Temmuz 2012’den itibaren uygulanacak.
İzinsiz para toplamaya ceza geliyor
Finansal tablolar, yıllık faaliyet raporları, kâr dağıtımına ilişkin kararlar ile denetçi raporları, ticaret sicil gazetesinde ilan edilecek, şirketin internet sitesine de konulacak. Anonim ya da bir başka şirket kurmak, şirket sermayesini arttırmak amacıyla halktan para toplamak için SPK’dan izin alınacak. Aksi durumda hapis cezası gelecek.
Yolcu, rötar yapan şirketten parasını isteyebilecek
Yolcu taşımacılığında, sefer herhangi bir nedenle yapılamamışsa, harekette yolcunun katlanamayacağı süreli gecikme olursa; yolcu, sözleşmeden cayıp ödediği ücreti ve varsa zararını isteyebilecek. Yolcular, gemi kazalarında da tazminat alma hakkına kavuşacak.
Şirket bölünmesi mevzuata girdi
Şirket bölünmesi de ilk kez Türk mevzuatına girdi. Çok büyüyen ve çekirdek işletme konusundan uzaklaşan şirketler, ana faaliyet konularına dönebilmek için tam ya da kısmi bölünebilecek. Buna göre, Türkiye’nin çeşitli bölgelerinde fabrikaları olan bir şirket, her fabrikayı bağımsız bir şirkete dönüştü-rebilecek.
Bebek doğduğu anda sigortalı olacak
Hayat sigortasına AB standardı geliyor. Sigortalının sözleşmeyi sona erdirme süresi, 3 yıldan 1 yıla indirilecek. Sigortalı, 1 yıllık sözleşmesini de istediği zaman sona erdirebilecek. Doğumda, anne veya babadan birinin sağlık sigortasının bulunması halinde, bebek, ek prim olmaksızın sigorta kapsamına girecek.
Dolmuş yazıları nostalji olacak
Toplu taşım araçlarının dış yüzeyinin de sade bir görünümde olması gerekecek. Kamyon ve dolmuşlardaki, “Rampaların ustasıyım, gözlerinin hastasıyım”, “Aşıksan vur saza, şoförsen bas gaza”, “Kamyon çeker 10-20 ton, gönlüm çeker Paris Hilton”, “Aşk çekenin, yol gidenin”, “Yaklaşma toz olursun, geçme pişman olursun”, “Sollama beni, mahçup ederim seni” gibi yazılar kaldırılacak. Yolcu taşımacılığıyla ilgili hükümlerin nasıl uygulanacağı, Ulaştırma Bakanlığınca çıkarılacak yönetmelikle düzenlenecek.
Tek kişilik A.Ş.’ler kurulacak
Yeni Türk Ticaret Yasası ile ticarette geleneksel alışkanlıkları bir kenara bırakan yeni bir dönem başlıyor. AB stantardı getiren yasayla Türkiye, tek kişilik yönetim kuruluna sahip anonim şirketlerle tanışacak. En az 5 kişiyle anonim şirket kurulması zorunluğu kalkıyor. Tek pay sahibi anonim şirket kurulabilecek. Tek pay sahibi de gerçek kişi olabileceği gibi tüzel kişi, borsada işlem gören şirket ya da başka bir sermaye şirketi olabilecek.
Anonim şirketlerde en az 3 kişilik yönetim kurulu zorunluluğu da kaldırılarak, en az 1 üyeli yönetim kuruluna olanak tanınıyor.
Otobüste yumurta pide yenilmeyecek
Şehirlerarası toplu taşım araçlarında, başkalarını rahatsız eden yiyecekler tüketilemeyecek. Şehirlerarası yolculuklarda, yumurta, soğan, pide ve lahmacun yenilmeyecek. Otobüslerde, tavuk ve horoz gibi canlı hayvan taşınmayacak. Otobüslerde, özellikle gece yarısından sonra olmak üzere, yolcular uyuduğu zamanlarda rahatsız edici yükseklikte sesle müzik çalınmayacak.
Kapıdan satışlara ‘saldırgan’ muamelesi
Yasa ile evin kapısına (kapıdan) gelerek veya yoldan çevirerek yapılan satışlar, ‘saldırgan satış yöntemi’ olarak değerlendiriyor. Buna göre saldırgan satış teknikleriyle müşterinin karar verme özgürlüğü kısıtlanamayacak. Eve (kapıdan) gelerek ya da yoldan çevirerek yapılan satışlar da bu kapsama alındı. Ayrıca GSM operatörleri de abonelerine haksız rekabet unsuru içeren mesaj gönderirse, kimin gönderdiğini açıklayacak.
Sahte ünvanlar kullanılmayacak
Yanıltıcı beyan ve reklam gibi rekabeti bozucu satış yöntemleri haksız rekabet sayıldı. İşyerine yanıltıcı şekilde “Paris’ten diplomalı terzi”, “Christian Dior’un kalfası”, “Ödüllü çevirmen” gibi sahte belge asarak haksız rekabet yaratanlara 2 yıla kadar hapis cezası verilecek. İşletmeler, rekabette öne geçmek için “sezon sonu” indirimi diye hiç bitmeyen kampanyalarla tüketiciyi yanıltamayacak. “Yüksek kalite, düşük fiyat” sloganıyla mağazaya çekilen müşterilere, reklamı yapılan ürünlerin yerine, ucuzluk uygulanan başka mallar verilerek, tüketiciler aldatılamayacak.
Vergi tabelası asmaya son
Anayasa’ya uyum çerçevesinde vergi borcunu ödemeyen ya da bu nedenle ihtiyati haciz kararı verilen kişiler yurt dışına çıkabilecek. İşyerlerine vergi levhası asma zorunluluğu kaldırılıyor.