Hindistan'daki uzmanlar, dünyanın en büyük tehdit altındaki kurt türlerinden birinin, sokak köpekleriyle çiftleşmeleri nedeniyle, kısa süre içinde yok olabileceği uyarısında bulundu.
Hint bozkurtları dünyanın en eski bozkurt soylarından biri ve bu türü kaybetmek evrim ağacındaki önemli bir bağlantının yitirilmesi anlamına geliyor.
Son yıllarda, sokak köpeği nüfusunun artması ve kurtların yaşam alanlarının daralması, bozkurtları tehdit ediyor ve ülkede bu yırtıcı için kapsamlı bir koruma programı yok.
Hindistan yabanında şu anda sadece 3 bin kadar bozkurt olduğu tahmin ediliyor, yani Bengal kaplanlarından daha az sayıda. Ancak bozkurtlar Bengal kaplanları veya filler kadar kamuoyunun dikkatini çekmiyor. Şimdiyse Hindistan'da bazı vatandaşlar ve bilim insanları bu durumu değiştirmeye çalışıyor.
Hindistan'ın batısındaki Maharaştra eyaletinde bulunan Pune kenti yakınlarında yapılan araştırma dikkatleri bu yırtıcının üzerine çekiyor.
"Melezleşme, Hint kurtlarının sonunu getirebilir"
2014'te Pune kentindeki sivil koruma kuruluşu Grasslands Vakfı'nın üyeleri, yaban hayatında biraz garip görünen bir hayvan gördü.
"Kurta benzese de kurt olup olmadığından emin değildik. Boz değil, sarımsı kahverengiydi."
Yıllar geçtikçe böyle bir hayvan daha gördüler ve sonra devamı da geldi. Ekip, Orman Bakanlığı'ndan izin aldıktan sonra bilim insanlarının öncülüğünde hayvanın tüy ve dışkı örneklerini toplamaya başladı. Ama bu kolay bir iş değildi.
Grassland Vakfı'nın kurucusu ve başkanı Mihir Godbole "İnsanları iyi tanıdıklarından ve bizi hep zekalarıyla atlattıklarından kurtları takip etmek çok zor bir iş. Sürüyü günlerce izledik ve nerede konakladıklarını ve orayı ne zaman terk ettiklerini tespit ettik. Tüy ve dışkı örneklerini böyle toplayabildik" diyor.
Yapılan genom sıralaması, bu hayvanların köpek ve kurt kırması olduklarını gösterdi.
Grasslands Vakfı, Ashoka Ekoloji ve Çevre Araştırma Vakfı (ATREE) ve Ulusal Biyolojik Bilimler Merkezi (NCBS) ortaklığıyla yapılan çalışma Ekoloji ve Evrim adlı bilim dergisinde yayımlandı.
Köpek ve kurt kırmaları (melez) dünyanın diğer bölgelerindeki araştırmalara konu olsa da, bu çalışma Hindistan'da bir ilkti.
Çalışma aynı zamanda ikinci kuşak melez hayvanların da olduğunu kanıtladı. Bu kırmalık, melez hayvanların yeniden kurtlarla çiftleşmesiyle ortaya çıkıyor.
Hint otlaklarının hakimleri
Bozkurtlar, dünya genelinde otlaklar, çöller, ormanlar ve hatta tundralar gibi farklı yaşam alanlarında görülebiliyor. Hindistan'da insanların yaşadığı köy ve kentlerin yakınında bulunan çalılıklarda ve otlaklarda bulunuyorlar.
Mihir "Hint otlakları antilopların, kirpilerin, soyu tükenmekte olan Hint Toy Kuşu gibi kuş türlerinin yaşadığı müstesna bir ekosistem. Kurtlar besin zincirinin zirvesindeki yırtıcılar ve önemli bir parçası" diyor.
Hindistan'da iki tür kurt bulunuyor. Biri Himalaya kurdu (Canis himala-yensis) ve diğeri de Hint bozkurdu (Canis lupus pallipes).
Dünya Doğa ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği IUCN, bozkurtları bazı ülkelerde soyu tükenmekte olan türler arasında gösteriyor ve Hindistan'da da 1972 tarihli Vahşi Yaşam Yasası ile koruma altındalar.
Bu türlerin ikisi de özellikle önemli çünkü bir önceki araştırmaya göre dünyadaki en eski vahşi bozkurt türlerinden biri.
Vahşi yaşamdaki Hint bozkurt nüfusunun iki ila üç bin olduğu tahmin ediliyor. Ancak bilim insanları, kaplanlardaki gibi düzgün bir sayım yapılmadından bu sayılara güvenilemeyeceği görüşünde.
Son yıllarda Hint otlaklarının etrafında çiftçilik, hayvan otlatma, çöp atılması ve şehirleşme gibi insan faaliyetleri arttı. Bunu sokak köpeklerinin sayısının artması takip etti ve bu da vahşi kurtlarla giderek daha çok etkileşime neden oldu.
Araştırmalar ne gösteriyor?
ATREE'den biyoçeşitlilik araştırmacısı Abi Vanak "Köpekler ve kurtlar genetik anlamda çok yakın. Köpekler bir anlamda evcilleştirilmiş kurtlar. Dünya genelinde köpek ve kurt karışımları görüldü. Bir bölgedeki kurt nüfusu azalınca, eş bulamadıkları için melezleşmeye eğimli oluyorlar" diyor.
Bazı yerlerde insanların teşvikiyle köpek ve kurt birleşmesi oldu. Bu türü evcil hayvan olarak tutmak yasak. Evcil hayvan olarak tutulan bir köpek ve kurt karışımı Aralık 2023'te ABD'nin Alabama eyaletinde üç aylık bir bebeği öldürmüştü.
Ancak doğadaki melezleşme kurtları tehlike altına atıyor, çünkü genetik olarak ayrı bir türü tamamen ortadan kaldırabilir.
NCBC'den moleküler ekolojist ve profesör Uma Ramakrishnan da laboratuvarında Hindistan'da köpek ve kurt karışımlarının varlığını teyit etti ve bunun neden önemli olduğunu şöyle anlattı;
"İki kutu boyanız var ve karıştırmaya başlıyorsunuz. Artık elinizdeki boya aynı boya olmaz. Benzer bir şekilde melezleşme de bir türün gen havuzunu seyreltir.
"Bir türde, buradaki sokak köpekleri gibi sayı çok olursa ve diğer türün sayısı az olursa, köpeklerin gen havuzunu seyreltme ve nihayetinde kurtları ortadan kaldırma riski var."
Hindistan'da 35 ila 63 milyon sokak köpeği olduğu tahmin ediliyor.
Uzmanlar, akbaba nüfusundaki azalmanın köpek nüfusunun artmasında rol oynadığını düşünüyor.
Sadece Pune kentinde 179 bin sokak köpeği olduğu sanılıyor. Pune bölgesinde ise 40 kadar kurt var.
Abi Vanak "Evcilleşme nedeniyle, köpekler kurda benzeyen özelliklerinin çoğunu kaybetti. Vücut boyutları küçüldü ve biraz zayıfladılar. Melezleşme bu özelliklerin bir kısmını kurtlara taşıyabilir ve kurtları tehlikeye atabilir" diyor.
Köpeklerden kaynaklanan hastalıklar da var.
Mihir Godbole "Köpekler kuduz gibi virüsleri ve hastalıkları taşıyabiliyor. Bu o kadar bulaşıcı olabilir ki bir bölgedeki vahşi kurt nüfusunun tamamını öldürebilir. Köpekler ayrıca, kurtların avladığı küçük hayvanlarla besleniyor" diye konuşuyor.
Ekibinin yaptığı bir başka araştırmaya göre, leopar nüfusundaki artış da otlaklardaki ekolojik dengeyi bozuyor. Bütün bunlara karşın, kurtları korumak adına hâlâ somut bir adım atılmadı.
Kurtları korumak, otlakları kurtarmak
Abi Vanak "Kurtların korunmasını kaplanların korunması gibi düşünmemeliyiz. Bu tür için korumalı alanlar yaratamayız. Çünkü karışık kullanımlı bir alanda yaşıyorlar ve sıklıkla besi hayvanlarını avlıyorlar. Dolayısıyla, hayvancılıkla geçinen toplulukları ve farklı paydaşları da düşünmelisiniz" diyor.
Grasslands Vakfı, şimdi köylüler ve diğer paydaşlarla, otlakları ve vahşi yaşamı korumak için bir pilot proje başlattı.
Eyalet, Orman Bakanlığı'na bir kurt koruma programının da dahil olduğu planlar sundu ve onay bekliyorlar.
Uma, araştırmanın yeni sorunları gündeme getirdiğini söylüyor.
"Daha büyük bir sorun, bir melez hayvanı nasıl sınıflandırırsınız? Yaban hayatı yasasının koruması altına giriyorlar mı? Bu hayvanları ne yapacağız? Bunlar etik olduğu kadar ekolojik ve biyolojik sorular da" diyor.
Uma'ya göre gen yapıları, belirli bir bölgedeki bir türe neler olduğunu anlamamıza yardımcı olabilir. Bilim insanları da bunu temel alarak tavsiyelerde bulunabilirler.
"Evrimi düşündüğümüzde, geçmişi düşünüyoruz. Ancak evrim yakın geçmişte de yaşanıyor. Biz insanlar türlerin gelişirken gittikleri yönü önemli ölçüde etkiliyoruz".