Türkiye Yüksek İhtisas Hastanesi Kardiyoloji Klinik Şef Yardımcısı Doç. Dr. Ahmet Temizhan, Türkiye'de her üç kişiden birinin göbekli olduğunu belirterek, "Türkiye'de göbek çevresi erkeklerde 94, kadınlarda 80 cm'yi geçmemeli" dedi.
Temizhan yaptığı açıklamada, "Bel çevresi genişliğinin normal değerlerden fazla olması, kan şekerinin 100'ün üzerinde bulunması, kan basıncının 130'a 85 ve üzerinde çıkması, iyi kolesterolün (HDL) erkeklerde 40'ın altında, kadınlarda 50'nin altında bulunması, trigliserid değerinin 150'nin üzerinde çıkması durumlarından üçünün bir kişide mevcut olmasının" metabolik sendrom diye tanımlandığını belirtti.Temizhan, "Belirtilerden birinin tespit edilmesi halinde de diğer uyaranlar beklenmeden gerekli önlemler alınmalıdır" uyarısında bulundu.
Temizhan, sağlıklı bireylerin 20 yaşından sonra her yıl 1 kez kandaki kolesterol değerine baktırması ve bel çevresi ölçümünü yaptırması gerektiğini ifade ederek, "Bu durum, iş gücü kaybına ve ciddi sağlık harcamalarına yol açan şeker ve koroner kalp hastalığına neden olan ciddi bir sendromdur, kendisi ölüm nedeni değildir" diye konuştu.
Türkler de 94-80 değerleri uygun
Göbekliliğin ilk önce obezitenin en sık görüldüğü ABD'de ortaya çıktığını anlatan Temizhan, ABD'de bel çevresi ölçüsü olarak kadınlarda 88, erkeklerde 102'nin normal kabul edildiğini söyledi.
Temizhan, son yapılan çalışmalarda bel çevresi genişliğinin toplumların vücut yapılarına göre değişken olabildiğinin belirlendiğini anlatarak, "Avrupa'da yapılan incelemede, bu değerlerin daha alt sınırlarda uyarı verdiği saptandı. Buna göre erkeklerde 94, kadınlarda ise 80 cm olarak önerildi. Bu değerler hem Asyalı hem Avrupalı için aynı. Türkler'de göbek çevresi erkeklerde 94, kadınlarda 80 cm'yi geçmemeli' dedi.
İç organların çevresinde yağ toplanmasına dikkat
İnsanların çoğunun kilo kontrolüne önem verdiğini ancak bel çevresi genişliğinin gözden kaçtığını belirten Temizhan, "Oysa kilo kimi durumlarda bir ölçüt değildir. Çünkü kiminin kas ya da kemik kitlesi yoğundur, kimisinin de vücut ağırlığı normal çıksa bile bel çevresi kalındır" uyarısında bulundu.
Temizhan, göbekliliğin cilt altında ve iç organların çevresinde yağ toplanmasına bağlı geliştiğini belirterek, "İç organlarda toplanan yağlar, vücutta çeşitli hormonların oluşumuna neden oluyor. Kanın sulanmasını engelleyen maddelerin salgılanmasına yol açıyor. Kan basıncındaki yükselmeye neden olabilecek maddelerin üretilmesine neden oluyor. Daha da önemlisi, insülin direncine yol açacak maddeleri salgılıyor" dedi.
İnsülin direncinin, vücutta pankreastan salgılandığını, şekerin kaslarda ve organlarda tüketilmesini sağladığını ifade eden Temizhan, "İç organlardaki yağlanma neticesinde vücut sağlıklı bir şekilde ürettiği insülini iyi kullanamıyor. Bu da bir süre sonra şeker hastalığına yol açıyor" diye konuştu.
Türk kadınları risk altında
Temizhan, Türkiye'de bel çevresi genişliğinde özellikle kadınların risk altında olduğunu belirterek, şunları kaydetti:
"2008'deki 'Obezite ve Göbeklilik' araştırmasına göre, Türkiye'de göbeklilik yüzde 36.2 oranında. Yani her 3 kişiden biri göbekli. Kadınların yüzde 55'i (her iki kadından biri göbekli), erkeklerin yüzde 17'si göbekli. Erkeklerdeki oranla Avrupa standartlarındayız.
Kadınlarda göbeklilik, 20-29 yaşları arasında yüzde 20 iken, 30-39 yaş aralığında yüzde 50, 40-49 yaşları arasında yüzde 69.6 ve 50-60 arasında ise yüzde 84'e çıkıyor.
Erkeklerde de bu oranlar 20-29 yaşları arasındaki genç erkeklerde yüzde 7.0, 39-49 yaşları arasında yüzde 13.5, 40-49 yaşlarında arasında yüzde 19.8 ve 50-60 yaş aralığında yüzde 28.9 olarak tespit edildi."
Göbekliliğin görülme oranının çalışan kadınlarda diğerlerine oranla çok daha az olduğunu vurgulayan Temizhan, bu konuda farkındalığı artırmada özellikle ev kadınlarına önemli görevler düştüğünü söyledi.Temizhan, bu konuyla mücadelede ev kadınlarının hedef alınması gerektiğini anlatarak, "Türk kültüründe yemekler, genellikle evde yenildiği ve kadınlar tarafından hazırlandığı için beslenme şeklini kadın belirlemektedir. Bilinçli beslenme programını önce kadınlara öğretmeliyiz" dedi.
Her üç kişiden biri obez
Bu arada Temizhan, beden kitle endeksinin 30'un üstünde olmasının "obez", 25-30 aralığındaki değerlerin "fazla kilolu" olarak kabul edildiğini belirterek, "Türkiye genelinde 4 bin 264 kişide yapılan çalışmaya göre her 3 kişiden biri obez (yüzde 30.4). Obezite oranı kadınlarda yüzde 40, erkeklerde yüzde 20.6. Yapılan çalışmada ayrıca, hem obezite hem göbeklilikte kırsalla kent arasında belirgin bir fark çıkmadı" açıklamasında bulundu.
(AA)