İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği (İSİG) Meclisi, haziran ayı iş cinayetleri raporunu yayımladı. Rapora göre haziran ayında en az 124 kişi, 2019'un ilk altı ayında en az 840 işçi iş cinayetlerinde hayatını kaybetti. Hayatını kaybeden 124 kişinin 6'sı çocuk, 17'si kadın ve 13'ü göçmendi. İSİG Meclisi raporuna göre meslek hastalığı nedeniyle gerçekleşen üç iş cinayeti var. ILO ve WHO verilerine göre de 1 “iş kazası sonucu ölüm” karşılığında yaklaşık 6 “meslek hastalığı sonucu ölüm” gerçekleşiyor.
Raporda, OHAL ilanı sonrası iş cinayetlerinin yıllık ortalamasının yüzde 15 artarak bin 700 civarından 2 binlere ulaştığı belirtildi. Bunun nedeni çok açıktı diyen İSİG Meclisi, "Grevler yasaklandı, sendikal eylemler suç sayıldı, örgütlü işçiler dahi ‘ben bu makinede çalışmayacağım (bilmediğim işi yapmayacağım)’ diyemeyecek hale getirildi. Say say bitmez. Yani siyasal/ekonomik krizi aşmak için işçiler daha çok öl(dürül)dü." ifadelerini kullandı.
Soma, Torunlar, Ermenek, 3. Havalimanı gibi onlarca katliamın yaşandığını ve Soma örneğinde olduğu gibi patronların serbest, işçi ailelerini savunan avukatların tutuklu olduğunu hatırlatan İSİG Meclisi, iş cinayetlerini protesto eden işçilerin dayak yediğini, tutuklandığını ve hala davalarının devam ettiğini belirtti.
İSİG Meclisi ülkede her an çok büyük işçi katliamlarının yaşanabileceğine işaret ederek, Zonguldak madenlerinin alarm verdiğini, İstanbul ve Kocaeli’deki fabrika yangınlarının yaşanabileceklerin habercisi olduğunu belirtti. Artan, çocuk, göçmen, kadın ve yaşlı ölümlerinin güvencesizliğin derinleştiğine dair bir gösterge olduğunu ifade eden Meclis, devlet ve sermaye önlem almasa da iş yerlerinde ve ülkede gelişen hak mücadelesi ve ekonomik kriz nedenleriyle 2018 yılı yazından itibaren iş cinayetlerinde azalma eğiliminin başladığını/sürdüğünü kaydetti.
Raporda şu veriler yer aldı:
Ocak ayında en az 159, Şubat ayında en az 127, Mart ayında en az 114 işçi, Nisan ayında en az 153 işçi, Mayıs ayında en az 163 ve Haziran ayında en az 124 olmak üzere; Türkiye’de 2019 yılının ilk altı ayında en az 840 işçi iş cinayetlerinde yaşamını yitirdi.
124 emekçinin 90’ı ücretli (işçi ve memur), 34’ü kendi nam ve hesabına çalışanlardan (çiftçi ve esnaf) oluşuyor.
Ölenlerin 17’si kadın işçi, 107’si erkek işçi. Kadın işçi cinayetleri tarım ve ticaret işkollarında gerçekleşti.
İkisi 14 yaş ve altında olmak üzere altı çocuk işçi can verdi. Çocuk işçi cinayetleri tarım ve tekstil işkollarında gerçekleşti.
13 mülteci/göçmen işçi yaşamını yitirdi. Mülteci/göçmen işçilerin 6’sı Suriyeli, 5’i Afganistanlı, 1’i İranlı ve 1’i Özbekistanlı.
Ölümler en çok tarım, inşaat, belediye/genel işler, taşımacılık, enerji, kimya, tekstil, ticaret/büro, madencilik ve metal işkollarında gerçekleşti. Bu ay tarımda ölenlerin en az yüzde 41’i ücretli. Yüzde 59’unu oluşturan çiftçi ölümlerinin ise bir kısmının başkasının tarlasını işleme ya da çobanlık vasıtasıyla ücretli olarak değerlendirilmesi gerektiğinin altını çizmekle beraber net olarak bir oran veremiyoruz.
En fazla ölüm nedenleri trafik/servis kazası, zehirlenme/boğulma, ezilme/göçük, elektrik çarpması, patlama/yanma kalp krizi ve yüksekten düşme.
Haziran’da Türkiye’nin 55 şehrinde ve yurt dışında bir ülkede iş cinayeti gerçekleştiğini tespit ettik. En çok iş cinayeti İstanbul, Kocaeli, Trabzon, Antalya, Ağrı, Bursa, Aydın, İzmir, Tekirdağ ve Zonguldak’ta yaşandı.
Ölenlerin 1’i (yüzde 0,8) sendikalı işçi, 123 işçi ise (yüzde 99,2) sendikasız. Diğer yandan ölen başka sendikalı işçiler de olabilir. Ancak kâğıt üzerinde olan sendikal üyeliklerinin gerçek bir örgütlülük olmaması ve birçok sendikanın ölen üyelerini sahiplenmemesi sonucu net bir bilgi verme şansımız olmadığını da belirtelim. Bu durum özellikle kamu çalışanı/memur sendikaları açısından daha da tespit edemediğimiz bir husus.
2019 yılının ilk altı ayında 840 işçi iş cinayetlerinde yaşamını yitirdi
693’ü ücretli (işçi ve memur), 147’si kendi nam ve hesabına çalışan (çiftçi ve esnaf).
61’i kadın, 779’u erkek.
On biri 14 yaş ve altında olmak üzere 33’ü çocuk.
Çoğunluğu Suriyeli ve Afganistanlı olmak üzere 63’ü göçmen/mülteci.
205’i tarım, 165’i inşaat, 107’si taşımacılık, 54’ü belediye/genel işler, 48’i ticaret/büro, 32’si metal, 31’i madencilik, 25’i enerji, 25’i gemi/tersane ve 24’ü tekstil işkollarında.
En çok ölüm trafik/servis kazası, ezilme/göçük, yüksekten düşme, kalp krizi, zehirlenme/boğulma ve elektrik çarpması nedenleriyle.
88’i İstanbul’da, 39’u Antalya’da, 38’i İzmir’de, 34’ü Bursa’da, 33’ü Kocaeli’de, 28’i Ankara’da ve 28’i Aydın’da...
14’ü sendikalı (yüzde 1,66), 826’sı sendikasız (yüzde 98,34).
İSİG Meclisi 2019 haziran ayında iş cinayetlerinde yaşamını kaybeden işçileri saygıyla anarak isimlerini paylaştı:
Fahrettin Gegekli, Mustafa Eser, Hasan Karpuz, Rafet Özışık, Niyazi Şahin, Mustafa Kaya, Elif Urhal, Güler Gamze Bozkırlı, Metin Altınışık, Yunus Durmaz, Ziya Türkmen, Mehmet Ali İnan, İbrahim Ender Alp, Hasan Akbaş, Mehmet Emin Kızılçınar, Halil Akçasu, Süleyman Şahin, İsmail Gültepe, Fatih Şahinkaya, Kudbettin Kırengin, Celal Eraslan, Abdülmecit Öztürk, Abdurrahman Bilici, Mehmet Sait Bilici, Yusuf Öztürk, Ferhat Ayes, Şemsettin Çermik, Ercan Ateş, Seyit Akdemir, Kadir Karaduman, Hasan Çakar, Bahattin Gözet, Hakan Küçük, Ali Cankeser, Hacı Musa Demirci, Mahir Armut, Yusuf Gündoğdu, Faik Güçlü, Hüseyin Yiğit, Salih Zeki Genç, Abuzer Gül, Yaşar E., Arif Dal, Fahri Er, Levent Arslan, Mehmet Dönmez, Ömer Işık, İbrahim Layık, F.H., Ali Abdullah Osmanoğlu, Baki Turhan, Erdoğan Uzun, Ali Kemal Coşkuner, Asım Çelgin, Şahabettin Eneç, Serhat Ağu, Veysel Atılgan, Behçet Özbek, Semih Kublay, Bayram Çetin, Metin Saygılı, C.L., Doğukan Sarıoğlu, Döndü Keskin, Ahmet Sarıgene, İbrahim Özdemir, Niyazi Çelebi, Muzaffer Uysal, Vakha Aksat, Metin Çiçek, Süleyman Şimşek, Kamil Şimşek, Mustafa Dönmez, Süleyman Güldere, Mevlüt Doğan, İfaket Taş, Mehmet Özgün, Bahtiyar Yaylaevi, Servet Açık, Kemal Canbay, İbrahim Ayman, Hatice Başlı, Ahmet Karakaş, Davut Atıl, Emine Akkoç, Ahmet Gözüsarı, Ahmet Güngör, Naime Polat, Musa Polat, Pınar Polat, Nurullah Yıldırım, Ali Davut, Ali Nuri, Khamueoı Mahammad, Engin Eroğlu, Satı Gündür, Ali Kavak, Fadik Köse, Mümine İlhan, Yaşar Karahan, Erol Ayhan, Celalettin Elikan, Efendi Çam, Hüseyin Akyüz, Kazım Çadırlı, Ramazan Ateş, Recep Arslan, Yaşar Dağcı, Nevzat Haspulat, Rüstem Eroğlu, Mustafa Dinç, Hasan Yıldız, Mehmet N., İbrahim Halil Kılıç, Cemal Yavuz ve ismi öğrenilemeyen 9 işçi.