T24 Haber Merkezi
Harvard Üniversitesi öğretim görevlisi mikrobiyoloji uzmanı Doç. Dr. Emrah Altındiş, Türkiye'nin 50 milyon doz sipariş verdiği ve Aralık sonunda uygulanmaya başlanması planlanan Çin menşeli SinoVac aşısı ile ilgili konuşurken, "Güvenliğini Faz 2'de kanıtladı, ağır bir yan etki görmediler. Dolayısıyla kısa dönemli yan etkisi yok. Güvenli olduğunu biliyoruz ama koruyucu olup olmadığını bilmiyoruz. Faz 3 çalışmaları da Endonezya, Brezilya ve Türkiye'de sürüyor. Ancak Türkiye'nin tek bir aşıya bağımlı olması sorunlu. Faz 3 çalışmasında SinoVac çalışmazsa hemen alternatifleri devreye sokmamız gerekir" dedi.
Koronavirüs salgını için üretilen ve çalışmaları hâlâ devam eden aşılar hakkında bilgi veren Doç. Emrah Altındiş, Amerika'nın Sesi'ne yaptığı açıklamada, "Faz 3 Moderna, Phizer, Astrazeneca, SinoVac açılarında sürüyor. Moderna, Phizer, Astrazeneca ilk sonuçlarını açıkladı, Phizer dün itibarıyla sonuçları yayınladı, oldukça olumlu. Açıklanan sonuçlara göre 21 bin 270 kişi üzerinde aşı deneniyor. Bunları ikiye bölüyorlar, bir grup aşıyı oluyor, bir grup plasebo aşıyı oluyor. Aşı olmayan gruptan 162 grup kişi hastalanırken, aşı grubundan olan 8 kişi hasta oluyor. Bunu 16 yaş üstündeki insanlar üzerinde deniyorlar, 65 yaş üstü bireyler de bu aşıyı oluyorlar. Sağlıklı orta yaşlı birey olarak bu aşıda risk görüyorum ve bu aşı bize gelir gelmez olacağım" dedi.
Faz 2 çalışmalarında yan etkilerinin olup olmadığına yüzlerce insan üzerinde bakıldığı bilgisini veren Altındiş "Bu bahsettiğimiz aşıların yan etkilerinin ağır olmadığını kanıtladı. SinoVac aşısı güvenliğini Faz 2'de kanıtladı, ağır bir yan etki görmediler. Dolayısıyla kısa dönemli yan etkisi yok bu aşıların hiçbirinin. Güvenilir diyebiliriz. Bilmediğimiz ise SinoVac aşısının koruyucu olup olmadığı. Bunun Faz3 çalışmaları da Endonezya, Brezilya ve Türkiye'de sürüyor. Umarım 1 ay içinde olumlu sonuçlar alırız. Türkiye'nin tek bir aşıya bağımlı olması sorunlu" ifadesini kullandı.
"Aşıların 10 binlerce insanda denenmesi gerekiyor"
Bir aşının hem güvenilirliğine hem koruyuculuğuna bakmak gerektiğine vurgu yapan Altındiş "Phizer'ın da Moderna'nın da 65 yaş üstü üzerinde çalıştığı gösterildi. SinoVac aşısının Faz3 çalışmalarında ne yaptığını bilmiyoruz, umuyorum 65 yaş ve üzeri de eklenmiştir. Faz 2, 18-60 yaş arasında denendi. Hangi gruplara baktığınız, nasıl bir dağılım yaptığınız önemli tabii. Tüm bu aşıların hamilelerde, çocuklarda, alerjisi olanlarda etkisi nedir bilmiyoruz. Bildiğimiz diğer gruplarda koruyuculuk sağlandı. On binlerce insanda denenmesi gerekiyor. Phizer'ın 43 bin rakamı oldukça iyi, sonuçlar 21 bin kişi üzerinden açıklandı. Şirketler ve devletler takip etmeye devam edecek" bilgisini paylaştı.
Altındiş, şöyle devam etti:
"Koruyuculuğu ne kadar sürecek bilmiyoruz"
Moderna, Phizer, Astrazeneca biz bu aşıların koruyacağını biliyoruz ama ne kadar süreceğini bilmiyoruz. Deneyler sırasında kontrol edilecek. İnsanların kendileri korunurken, virüsü başkalarına aktarıp aktarmadıklarını da takip edecekler, buna dair şu an bir veri yok. İnsanların hastalıktan korunması ölümlerin azalmasına yol açacak.
Koronavirüs geçirenlere aşı denenmemiş durumda. Antikor yanıtı düşükse, az semptomlu geçirenlerde bazıları düşük antikor yanıtı oluşturuyor, bir aşının onlardaki koruculuğu artıracağı, bağışıklık sistemini güçlendirileceği düşünülüyor. Ben böyle bir opsiyonum olsa aşıyı olurdum.
"İkinci doz tavsiye ediliyorsa herkes ikinci dozu da olmalı"
İlk önce iki dozla bu aşı yapıldığında gördüğümüz güçlü sonuçları aldılar. Bir insan ilk dozu alınca rehavete kapılmamalı, ikinci dozu almalı. İlk dozu aldığınızda yabancı düşman molekülünü bir vücuda tanıtıyoruz. İkinci dozda ise çok daha fazla bir yanıt oluşuyor, çoğalması oluşuyor ve hafıza hücreleri oluşuyor. Gerçek mikrop girdiğinde o hafıza hücreleri mikrobu tanıyarak yok ediyorlar. İkinci doz tavsiye ediliyorsa herkes ikinci dozu da olmalı.
"Toplumun yüzde 80'i aşılandığında rahatlayabiliriz"
Aşının toplumda koruyucu olması için çok büyük kesimin aşılanması gerekiyor. Çok kısıtlı aşılarla aşı olmaya başlıyoruz. Toplumun yüzde 60 80'i aşılanana kadar biz bu virüse maruz kalabiliriz. Her aşılanan bireylerde güçlü bir yanıt oluşmuyor, kişinin bağışıklık sistemine de bağlı. O kişilerden miyiz bilmiyoruz. Kimse maskeyi çıkarmamalı, her an maruz kalabilir ve hasta olabilir. Toplumda aşılar yaygınlaşana kadar maskeleri takmaya devam edeceğiz. Ne zaman toplumun yüzde 80'i aşılandı, artık günlük vakalar çok düşük noktalara geldi o zaman rahatlayabiliriz.
"Aşı karşıtlarının sesi çok çıkıyor ama sonuçları görülmeye devam ettikçe susacaklar"
Bilim insanları Covid-19'a karşı bir zafer kazandı bu hızla. Dünyanın dört bir yanında çoğu politikacı hezimete uğradı politikalarla. Amerika'da da Türkiye'de böyle, güven krizi oluştu. Biz elimizde geldiğince her kanaldan anlatmaya devam edeceğiz, tarihimizi hatırlatacağız. Aşıların güvenilirliğini test edip görüyoruz. Aşı karşıtlarının sesi çok çıkıyor ama sonuçları görülmeye devam ettikçe susacaklarını umuyorum.
"SinoVac eski yöntemle üretiliyor, o yüzden geriden geliyor"
Bilim insanları sürekli yeni teknolojiler geliştiriyor, Phizer ve Moderna aşılarının üzerine kurulu olduğu teknoloji genetik metodlar üzerine kurulu. Bunlar insanlığın geldiği en son teknolojileri kullandığı için hızlı üretildi. Bu genetik açısında da cesaret verici ama eski tekniklerle daha yavaş işliyordu bu süreç. O yüzden SinoVac aşısı biraz geriden geliyor, hâlâ sonuçları alamadık.
"SinoVac çalışmazsa, güvenli ve koruyucu aşıları uygulamamız gerekiyor"
Kulaklarımızı bu dezenformasyonlara kapatalım, hayatında aşı, mikrop görmemiş insanların aşıyla ilgili açıklamalarını dinlemeyelim, uzmanları dinleyelim. Türkiye'de ise Türk Tabipleri Birliği'nin açıklamalarını dikkatle izleyelim aşı konusunca, SinoVac aşısının güvenli olduğunu biliyoruz ama koruyucu olup olmadığını bilmiyoruz. Türkiye'nin mutlaka alternatiflerini çoğaltması gerekiyor. Faz 3 çalışmasında SinoVac çalışmazsa hemen alternatifleri devreye sokmamız gerekir, Türkiye'de de berbat salgın yönetiminden ötürü... Günde muhtemelen 400 - 500 kişi vefat ediyor. Hemen güvenli ve koruyucu aşıları uygulamamız gerekiyor Türkiye'de, kulaklarımızı hurafelere kapatalım.