Afganistan'da yaşayan 24 yaşındaki Hanife Yusufi yaşamı boyunca bir kadın olarak okula gitmemesi ve spor yapmaması gerektiğine inandırıldı. Yusufi bugün ülkenin en büyük dağı Noşak'ın zirvesine çıkan ilk Afgan kadın ünvanına sahip.
Hanife Yusufi, ABD merkezli sivil toplum kuruluşu Ascend Athletics'e katılmadan önce, kramponun ne olduğunu dahi bilmiyordu.
Guardian gazetesinin haberine göre Yusufi hiç okula gitmedi ve okuma yazma bilmeyen ailesine temizliğe giderek destek verdi. Babası sürekli çalışan Yusufi, ailesine yardım etmenin daha doğru olduğunu düşünüyordu:
"Okul üniforması giyen kızları gördükçe ben de okula gitmek arzusu duyuyordum ama kendime 'Hayır Hanife, sen onlar kadar akıllı değilsin' diyor, denesem de onların seviyesine gelemeyeceğimi düşünüyordum."
Yusufi, bir arkadaşından duyduğu Ascend Afghanistan'a 2016 yılında katıldığında, yaşamı değişti.
Taliban'ın gölgesinde soğuk tırmanış
Hanife Yusufi, hiç mekik çekmemiş bir kadın olarak, bir yıl sonra koşu maratonlarında kendini buldu. Bundan birkaç ay sonra da Noşak Dağı'na tırmanmaya hazırlanan ufak bir grubun parçası oldu.
Haftanın 6 günü onlarca diğer kadınla beraber tırmanış sanatını öğrendi.
https://www.instagram.com/p/Bki-c3rn_qT/
Bu yıl Yusufi, programın düzenlediği bir etkinlikle 7,492 metre rakımlı Noşak'a tırmanışa geçti. Yanında iki rehber ve diğer ekip arkadaşları da vardı.
Ancak Afganistan'da tırmanış yapmanın tehlikeleri dağcılığın doğasıyla sınırlı değil.
Taliban'ın bölgede aktif olması dağcılar için önemli bir tehdit.
Noşak'a tırmanmaya başlamadan daha bir gün önce Taliban'ın hemen yakınlarda gerçekleştirdiği saldırılar, neredeyse Yusufi ve ekip arkadaşlarının vazgeçmesine neden oluyordu.
Afgan dağcı, ayak başparmaklarından birinin donmasına ve yüksek irtifa hastalığına rağmen pes etmedi:
"Hem çatışmaların sürüyor olması beni çok geriyordu, çok da yorgundum. İnemeyebileceğimden korkuyordum ama bir yandan çok da kararlıydım."
'Ben bunu ülkemdeki her bir kadın için yaptım'
Ascend Athletics, Afganistan'da çeşitli kalkınma kuruluşlarıyla çalışırken kadınların erkeklerden gördüğü baskıcı muameleye tanık olan ABD'li Marina LeGree tarafından kurulmuştu.
LeGree, 2015 yılında dağcılık ve liderlik eğitimleriyle kadınları güçlendirecek bir programı başlattı. 15 -22 yaş aralığındaki genç kadınlardan oluşan ilk grup, bölgenin en yüksek tepelerinde 17 günlük bir doğa yürüyüşü yaparak ilk adımları attı, hatta hiç tırmanılmamış bir tepeye "Afgan Aslanın Kızları" adını verdiler.
https://www.instagram.com/p/Bgo0ChcB1Ds/
Hanife Yusufi, 2018'de Ascend Athletics sayesinde hiç tahmin etmediği bir başarı yakaladı: Bir aylık zorlu tırmanış sonrası 10 Ağustos'ta, Afganistan'ın en yüksek dağına tırmanan ilk Afgan kadın oldu.
Ülkenin başkenti Kabil'e döndüğünde genç kadın dağcılar onu kutlamak için bekliyordu.
Yusufi'ye göre bu tırmanış, Afgan toplumundaki erkek egemenliğine de bir darbeydi.
"Noşak'ı tırmanmak daha önce tırmandığım dağlardan çok daha zorluydu" diyen Yusufi, bir de mesaj verdi:
"Ben bunu ülkemdeki her bir kadın için yaptım. Afganistan'ın kızları güçlü ve güçlü olmaya devam edecek."