Hamileliğinizde damarlarınızda dolaşan kan hacminiz, hamile olmayan bir kadından yaklaşık yüzde 50 daha fazladır. Artan kan hacminizle birlikte damarlarınızda genişleme meydana gelerek, fazla olan sıvınızın bir kısmı doku içindeki hücreleriniz arasında birikir. Bu duruma da ödem adı verilir.
Şişmanlarda gebelik zehirlenmesi riski fazla
Egzersiz erken doğumu önlüyor
Kadınların yüzde 75'inde hamilelik döneminde ödem gelişir. Dermatoloji Uzmanı Doç. Dr. Ahu Birol, Hamileyiz Biz dergisine yaptığı açıklamada: “Hamilelikte ödem en sık ayaklar, el ve yüzde gelişir. Hamileliğin ilerleyen dönemlerinde büyüyen uterusunuzun pelvik damarınıza baskısı nedeni ile ödemleriniz artış gösterir.” diyor.
Ödem oluşumunuzu sıcak havalar, günün sonunda yorulmanız, uzun süre oturmanız ya da ayakta durmanız tetikler. Çoğu hamile, şişliklerinin ertesi gün ya da birkaç saat yattıktan sonra büyük ölçüde kaybolduğunu fark eder. Eğer ellerinizde, ayaklarınızda veya yüzünüzdeki ödem, 24 saat sonra bile azalmazsa, mutlaka doktorunuza danışmanızı tavsiye ediyoruz.
Preeklampsi
Şişlikler önemsiz olabilmekle birlikte hızlı kilo artışınız, kan basıncınızda ve idrarınızda protein yükselmesi ile birlikte seyrederse, preeklampsi (Hamileliğe bağlı hipertansiyon) başlangıcınız olabilir. Preeklampsi tansiyon yüksekliği ve idrarda protein atılımı ile karakterize bir tablodur. Sıklıkla hamileliğin 20. haftasından sonra ortaya çıkar. Preeklampsi tanınızın koyulabilmesi için 6 saat ara ile 2 kez yapılan ölçümde, yükseklik tespit etmek gerekmektedir. İdrarınızdaki protein atılımınızı tespit etmeniz için 24 saat içerisinde 300mg’dan fazla protein atılımınız olmalıdır. Ayrıca Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Dr. Tayfun Osmanağaoğlu, “Preeklampsinin hafif ve ağır olmak üzere iki formu vardır. Hafif preeklampsinin hamileliklerin yaklaşık yüzde 10’unda görülürken, ağır formu tüm hamileliklerin yaklaşık yüzde 1’inde görülür.” diye de belirtmektedir. Preeklampsiyi düşündürecek başka belirtiler yoksa ayak bileklerinizde ve bacaklarınızda biraz şişme normal olarak kabul edilebilir.
Ödeminiz için öneriler
1. Ayaklarınızı bir sandalye ya da benzeri bir nesnenin üzerine koyarak, havaya kaldırmanız ödeminizi azaltmanız açısından faydalıdır. Otururken bacak bacak üstüne atmamanız ve mümkün olduğunca bacaklarınızı sarkıtmadan, uzatarak oturmanız gerekir.
2. Yatarken sol tarafa doğru dönmeyi tercih etmelisiniz. Bu şekilde damarınızdaki baskı daha az olacak ve şişlikleriniz azalacaktır.
3. Günde en az 2–3 litre sıvı almanız, vücudunuzdaki atık maddelerden kurtulmanız için gereklidir. Sanılanın aksine ödem durumunuzda su içmeniz, şişliklerinizi artırmaz.
4. Düzenli egzersiz ve yürüyüş yapmanız, ödem dahil olmak üzere hamileliğinizde sık görülen sorunlar bile daha hafif seyreder. Yürüyüşleriniz bacak damarlarınızın daha etkili görev yapmasını sağlarken, doku aralığınızda biriken sıvınızın dağılımını kolaylaştırır.
5. Aşırı sıkan kıyafetlerden uzak durmanız gerekmektedir. Rahat ve topuksuz ayakkabıları tercih etmelisiniz. Eğer şişlikleriniz çok rahatsız ediyor ve beraberinde ağrıya da neden oluyorsa, (Özellikle varis de varsa) varis çorabı giymenizde yarar vardır. Bu amaçla, hamileler için özel üretilmiş çorapları tercih etmelisiniz.
6. Yemeklere ekstra tuz eklememeniz faydalı olacaktır.
Neden özellikle el, yüz ve ayaklar?
Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Dr. Tayfun Osmanağaoğlu: “Hamileliğinizin ikinci yarısından itibaren büyüyen rahminizin, büyük toplardamar ve bacaklarınızdan dönen toplardamarlar üzerinde baskı yapması ve damar içi basıncınızı artırması ile damarınız dışına, hücreler arası sahanıza sıvı kaçışı olmaktadır. Bu durum özellikle ayak bileklerinizde ve bacaklarınızda şişmeye yol açar.” diyor.
Her hamilede olur mu?
Daha önceleri yüz, el ve ayaklardaki şişmeler hamileliğin olası bir tehlike işareti olarak kabul edilmekteyken, artık preeklampsiyi düşündürecek başka belirtiniz yoksa, bu durumunuz normal olarak kabul edilmektedir. Hamile kadınların yaklaşık dörtte üçünde belli oranlarda ödem oluşumunun olduğu bilinmektedir. Sıcak havalarda ve uzun süre ayakta kaldığınızda ödeminiz artacaktır.
Şişmeler hangi aylarda görülmeye başlanır?
Yüz, el ve ayaklarınızdaki şişmeler, hamileliğinizin ikinci yarısında başlar ve 24. hamilelik haftanızdan itibaren daha sık görülür.
Giymeniz gerekenler
Hamileliğiniz boyunca giyim tarzınızın rahat olması gerekir. Giydiğiniz elbiseleriniz diz altında, bel ve kalçanızı sıkmayacak şekilde olmalıdır. Özellikle kışın giydiğiniz çoraplarınızın diz altı ve kasıklarınızdan sıkmaması gerekir. Böylece ayaklarınızda oluşabilecek göllenme ve ödemden kaçmanız mümkün olabilir.
Nasıl rahat etmeli?
Hamileliğinizde oluşan ödemleriniz, eğer gün boyu çalışıp, uzun süre ayakta kalıyorsanız daha fazla görülür. Bu yüzden mümkünse çalıştığınız yerde ayaklarınızı uzatabilmeli ve çok fazla sarkıtmamalısınız. Akşam eve gittiğinizde sol yanınıza yatıp, uzanarak istirahat etmeli, ayaklarınızı biraz yükseğe kaldırmalı veya altına bir yastık koyarak kendiniz rahat ettirmelisiniz.