Güngör Uras
(Milliyet - 16 Eylül 2012)
New York’ta büyük boy şekerli içecekler yasaklanıyor
New York Belediye Başkanı Bloomberg, 453 gram ağırlığını geçen gazlı alkolsüz içeceklerin şehirde satılmasını yasaklıyor. Yasak 2013 Mart ayından itibaren başlıyor. Yasak diet sodalara, meyve sularına ve şekersiz içeceklere uygulanmayacak. Marketlerde ve manavlarda satılan içecekler de yasak kapsamında değil.
Yasağın nedeni, bol miktarda şeker (mısır şurubu) içeren içeceklerin obeziteye (aşırı şişmanlığa) neden olması. New York Şehri Sağlık Departmanı’nın tesbitlerine göre, yetişkinlerin yarısı fazla kilolara sahip. Bunların yüzde 22’si ise obez.
Amerika’da şekerli kola, gazoz ve meyve suyu içme alışkanlığı var. Bizde bunlar genelde kutu veya şişe içinde satılır. İçenler bir kutu veya bir şişe içer. ABD’de ise bu tür içecekler, fast food büfelerinde, kahvelerde, lokantalarda, sinemalarda, spor alanlarında bardak ile satılıyor. Bardaklar küçük, orta ve büyük boy.
En küçük bardak 453 gr. içecek alıyor. Bizde kutu veya şişe ile satılanın nerede ise 1.5 misli. Büyük bardaklar nerede ise kiloluk veya litrelik.
İnsan sağlığı önemli
New York Belediye Başkanı şimdilik şekerli içecekleri tümü ile yasaklamıyor. Açık satışlarda bardak büyüklüğüne sınır getiriyor. İleride tamamen de yasaklayabilir. Bundan önce yaptıkları, bundan sonra yapacaklarının teminatıdır!
Belediye Başkanı New York’ta yalnız kapalı mekânlarda değil; parklar ve yayalara açık meydanlarda değil, stadyumlarda, golf sahalarında, plaj ve sahillerde de sigara içmeyi yasakladı.
Fast food büfelerinde patates kızartmada kullanılan trans yağlara, ambalajlı gıda maddelerinde bulunan ve lokantalarda kullanılan tuz miktarına kısıtlama getirdi.
Bundan sonra New York’taki restoranlar yiyecek ve içeceklerin kalori miktarlarını menülerine yazmaya mecbur.
Amerika’da fast food büfelerinde, kahvelerde, lokantalarda, stadyumlarda, satılan şekerli içeceklerde tüketici genelde büyük boy bardağı tercih ediyor.
Halk bilinçleniyor
Önemli bir gelişme de şu: Son zamanlarda lokantalarda alkollü içki satışları azalırken, insanlar daha çok şekerli içeceğe yönelmişti. Önceleri lokantalarda şarap içenler, özellikle gençler yemek yerken şarap yerine şekerli büyük boy içecek ısmarlıyor, yemek boyu şekerli içeceği yudumluyordu..
Önemli, bir gelişmeden de söz edeyim. Amerikan halkı son zamanlarda sağlık konularına önem verdikçe mısır şurubuna da karşı olmaya başladı. Bilindiği gibi şekerli içeceklerde genelde mısır şurubu kullanılıyor.
Şimdilerde varlıklı kesimde moda, Meksika’dan kaçak gelen küçük şişelerdeki kolaları satın almak. Çünkü Meksika’daki kola üreticileri kolada mısır şurubu yerine şeker kamışı şekeri kullanıyorlarmış.
Takdir edersiniz ki New York Belediye Başkanı’nın şekerli içeceklerde miktar kısıtlaması kararını alması kolay olmadı. ABD’de sigara üreticileri kadar kolalı içki üreticileri de güçlü.
Üreticilerin güçlü lobi ve baskı faaliyetlerine rağmen Bloomberg sigaradan sonra şekerli içecekler konusunda da istediğini yaptı.
Uyarı: Bizdeki kolalı içeceklerin meyve sularının ve de limonataların hemen tamamı mısır şurubu ile tatlandırılmış içeceklerdir. Şişenin-kutunun üzerideki açıklamaları okuduktan sonra bunları tüketiniz. İçecekte ne ölçüde mısır şurubu ve katkı maddesi olduğunu bilerek (buna rağmen riski göze alıyorsanız) çocuğunuza içiriniz. Kendiniz içiniz. Bloomberg gibi sizi koruyacak biri yok. Çocuğunuzu ve kendinizi ancak siz koruyabilirsiniz.