T24- Danıştay, Bursa'nın Mustafakemalpaşa ilçesinde 19 işçinin hayatını kaybettiği maden ocağındaki patlamayla ilgili bakanlık müfettişlerinin da yargılanmasına hükmetti. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı baş iş müfettişi ve iki iş müfettişi yardımcısı, işletmede tespit ettikleri eksikliklerin giderilmemesine göz yummakla suçlanıyor.
Mustafakemalpaşa ilçesinde 2009 yılı Aralık ayında meydana gelen grizu faciasında 19 kişinin hayatını kaybettiği Bükköy Madencilik Turizm Ticaret A.Ş'ye ait maden ocağıyla ilgili dava devem ederken, Danıştay'dan şok bir karar çıktı. Patlamadan 7 ay önce bahse konu madende denetleme yapıldığı ve eksiklerin tamamlanması için 6 ay mühlet verildiği, patlamadan bir ay önce, kasım ayında müfettişlerin tekrar madeni denetlemesi gerekirken denetleme yapılmadığı bildirildi. Savcılığın yürüttüğü soruşturma
sürerken, hazırlanan 3 ayrı bilirkişi raporunda 19 kişinin kurallara ve yönetmeliklere uyulmaması yüzünden öldüğü belirtildi. Bunun üzerine savcılık, bakanlıktan müfettişler hakkında soruşturma izni istedi ancak alamadı. Yapılan itirazı yerinde bulan Danıştay Birinci Dairesi, müfettişlerin ihmal ve görevi kötüye kullanmaktan yargılanmalarının yolunu açtı. Patlamanın olduğu yıl mayıs ayında işletmeye giden Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı müfettişleri, yaptıkları incelemede gaz ölçümlerinin düzenli yapılmadığını, tahkimatların şartlara uygun olmadığını, işçilerin eğitimsiz olduğunu, gaz maskesi kullanılmadığını, havalandırma planının olmadığını tespit etti. Tutulan tutanakta, 132 işçinin ağır ve tehlikeli işlerde çalıştırıldığı belirtilerek, tespit edilen noksan hususların 6 ay sonra yapılacak olan ikinci aşama teftişte giderilmediğinin tespiti halinde işlem yapılacağı tebliğ edildi.
Eksiklikler raporla belirlendi
Patlama sonrası madende yapılan incelemelerde müfettişlerin tespit ettikleri eksikliklerin giderilmediği bilirkişi raporlarıyla ortaya çıktı. 19 kişinin hayatına mal olan eksikleri tespit eden bilirkişi, savcıya 8 maddeden oluşan şu raporu sundu: "Göçüğün meydana geldiği Bükköy Maden İşletmesi, Mayıs 2009'da Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından denetimden geçti. Bazı teknik eksiklikler tespit edildi ve eksikliklerin giderilmesi için kasım ayına kadar süre verildi. Bu sürenin bu kadar uzatılmaması, eksiklikler giderildikten sonra çalışmalara devam edilmesi gerekiyordu. Maden ocağında otomatik gaz ölçümü yapan sensör sistemi olması gerekiyordu. Ocakta otomatik metan gazı ölçümü yaparak, tehlike anında elektronik bant sistemini devre dışı
bırakıp, ses ve ışıkla işçileri uyaran sensör yoktu. Burada ölçümler sadece manuel olarak yapılabiliyor. Muhtemel grizu patlamasında, içerideki metan gazı ve karbondioksiti dışarıya tahliye ederek, çökmenin olduğu yerdeki oksijen oranını dengede tutmak için gelişmiş havalandırma kanalları oluşturulmalıydı. Havalandırma vardı, ancak en genişliği uluslararası standartların çok altındaydı. Ve su borularıyla ocak havalandırılıyordu. Maden ocağının merkezine doğru inen tünelin hemen paralelinde gidiş gelişler
için acil çıkış koridorlarının olması gerekiyordu. Bu koridorlar yoktu. Normalde büyük ve orta ölçekli kömür ocaklarında bir tahlisiye ekibinin görev yapması gerekiyordu. Bu ocakta tahlisiye ekibi yoktu. Tahliye ekiplerinin olmadığı ocaklarda ise personelin düzenli olarak eğitimden geçirilmesi gerekiyordu. Bu ocakta çalışan işçiler işyeri güvenliği, gaz ölçümü, ilk yardım vb. konularda yeterince eğitimli değildi. Dinamit lokumları patlatılmadan önce eğitilmiş uzman ekibin maskelerini takıp ölçüm
cihazlarıyla ocakta metan gazı ölçümü yapması gerekiyordu. İddiaya göre bu ölçümler standartlara uygun olarak yapılmadan patlama oldu. Tahkimat sistemi sağlam yapılmalıydı. Derme çatma, çam tomruklarının dikilmesi ve tavan desteğinin oluşturulmasıyla yapılan tahkimat çökmeyle birlikte üzerine binen yükü taşıyacak kadar sağlam değildi." Soruşturmayı yürüten savcılık, bu rapor üzerine 3 bakanlık müfettişi hakkında soruşturma açmak için Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'ndan izin istedi. Ancak bakanlık soruşturma izni vermedi. Savcılığın itirazını değerlendiren Danıştay, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı baş iş müfettişi Mahmut K, müfettiş yardımcıları Ömer B. ve Mustafa G. hakkında, "19 kişinin öldüğü maden ocağını 2009 yılı Kasım ayında denetlememek" suçundan soruşturma açılmasına hükmetti.