Selin GÜRSEL, Ömer HASAR, Hüseyin ÇAKMAK / İSTANBUL, (DHA) - ABD\'NİN Yale Üniversitesi’nde yürütülen bir araştırmaya göre, aç olan insanların hem yağ hem karbonhidrat içeren besinleri vücuda daha çok enerji verdiği için tercih ettiği ve insanlarda daha fazla yeme isteği oluşturduğu tespit edildi. Araştırma sonuçlarını değerlendiren Uzman Diyetisyen Sanem Avcı Yıldız, “Yağ ve karbonhidrat bize enerji veriyor, doğru ama insanlar bunu keyif aldıkları için tercih ediyorlarsa bunu ne sıklıkta tükettikleri önemli” dedi.
Yale Üniversitesi’nde yapılan araştırmada 206 kişiye 10 doların altındaki 39 yiyecek sunuldu ve birini seçmeleri istendi. Bu sırada katılımcıların beyin taramalarına bakıldı ve katılımcıların menüden daha çok yağ ve karbonhidratın bir arada olduğu yiyecekleri seçtiği görüldü. Ayrıca bu yiyecekleri seçerken beynin ‘ödül’ bölgelerinin aktif hale geldiği ortaya çıktı.
“HAFTADA BİR GÜN YEMEK BİZİ OLUMSUZ ETKİLEMEZ”
Araştırmadaki insanların enerji verdiği için bu ürünleri seçmesini doğru bulduğunu ifade eden Özel Medipol Mega Üniversitesi Hastanesi’nden Uzman Diyetisyen Sanem Avcı Yıldız “Yağ ve karbonhidrat bize enerji veriyor. Bir gram karbonhidrattan 4 kalori enerji alırken, bir gram yağdan 9 kalori enerji sağlıyoruz. Aslında tercih sebebi olarak evet enerji verdiği için tercih etmeleri doğru. Ama tabii şöyle bir şey de var, keyif aldığımız için de bu yiyecekleri tercih ediyoruz. Bir diyet yemek dediğimizde genellikle herkesin algıladığı yağsız, tuzsuz, şeker içermeyen ve lezzetsiz yiyecekler olarak algılanır. Çünkü karbonhidratlı yiyecekler bizim beynimizde mutluluk hormonu salgıladığımız reseptörleri de canlandırıyor. Ama keyif aldıkları için tercih ediyorlarsa bunu ne sıklıkta tükettikleri de önemli. Haftada bir gün yaptığımız bir tercih kilo ve sağlık açısından bizi çok olumsuz etkilemez” dedi.
“BESLENMEMİZİN YARISINI KARBONHİDRATLI YİYECEKLERDEN KARŞILAMALIYIZ”
Karbonhidratlı yiyeceklerin ana besin öğelerinden biri olduğunu vurgulayan Uzman Diyetisyen Sanem Avcı Yıldız, “Beslenme piramidinin en alt kısmında karbonhidratlı yiyecekler vardır. Zaten normal beslenmemizin de yüzde ellisini karbonhidratlı yiyeceklerden karşılamalıyız. Bu yiyecekleri tercih ederken bizim hatamız şu, basit karbonhidratı sevdiğimiz için genellikle onları seçiyoruz. Yani şeker içeren veya nişastalı, unlu ürünleri tercih ediyoruz. Tabii burada ‘un zararlıdır’ gibi bir düşünce sakın oluşmasın. Çünkü biz tam tahıllı yani işlenmemiş karbonhidratın beslenmemizde zaten olması gerektiğini söylüyoruz. Yani biz tam tahıllı, çavdarlı veya yulaflı bir ekmeğin sabah kahvaltısında ve diğer öğünlerde ihtiyaca yönelik olarak 1-3 dilim arasında ve kepekli makarna, bulgur tarzındaki besinlerin muhakkak tüketilmesini istiyoruz. Çünkü biz enerji ihtiyacımızı karbonhidratlardan karşılarız. Ve beynimizin çalışması için de glikoza ihtiyacımız var. Yani enerji olamadan beynimizin de rahat çalışması mümkün değil. Karbonhidrat olmalı ama tercih ederken düşük glisemik indekste olan yiyecekleri tercih etmeliyiz “şeklinde konuştu.
“BİR TOST BİLE EN UCUZ 5 LİRA”
Bu ürünlerin ucuza satılmasının daha çok tercih edilmesini de etkilediğini dile getiren Diyetisyen Avcı, “Marketlerden 3 liraya koca bir paket ürünü satın alınabiliyor. Ayaküstü atıştırmanın gerektiği bir durum varsa çalışan kişilerde özellikle; bir yere gideceksiniz kahvaltı yapmanız lazım; tost isteseniz 10 dakika bekleyeceksiniz ama bir paket bisküvi almış olsanız daha hızlı ve daha ucuza mal etme şansınız var. Çünkü bir tost şu an için en uygun olabilecek yerde bile 5 liraya satılıyordur. Ama bir bisküviyi 1 liraya alma şansımız var. Aynı şekilde fastfood tarzı yiyecekler de hem hızlı hem de ucuz olduğu için tercih sebebi olabiliyor kesinlikle” dedi.
“AİLELER ‘BU SENİN İÇİN BİR ÖDÜL DEĞİL’ DEMELİ”
Bu konuda ailelerin de çocuklarına bu fastfood tarzı ürünleri bir ‘ödül’ olarak sunmasını değiştirmesi gerektiğini ifade eden Diyetisyen Avcı, “Karne günü fastfood tarzı bir yiyecek verildiğinde çocuğun algısında ‘Benim karnem iyi gelirse ya da ben şu davranışı uygun şekilde yaparsam ailem beni bununla ödüllendirecek’ düşüncesi oluşuyor. Ve bu sefer karbonhidratlı ve yağlı yiyecekler ödül gibi oluyor. Zaten karbonhidrat tadını biz bebeklikte öğreniyoruz. Anne sütü ilk tattığımız besindir ve içerisinde şeker var. O yüzden bildiğimiz bir tat, bizim için zaten keyifli geldiğinden dolayı yaptığımız her davranışta da kendimizi ödüllendirmek için bize keyifli gelen bir şeyi tercih ediyoruz. Ama ailelerin bu noktada en azından kendi çocukları adına düzeltebilecekleri bir davranış olduğunu bilmeleri çocuklara ödül gibi değil de,‘Normal beslenmenin içerisinde aslına bu var evet, yiyebiliriz ama bu senin için bir ödül değil. Bunun haftanın bir günü ya da 15 günde bir yiyebiliriz’ tarzında söylemeleri bence de çok daha uygun olacaktır” şeklinde konuştu.
“OĞLUM İSTİYOR DİYE ALIYORUM”
4 yaşındaki oğlu için fastfood tükettiğini dile getiren anne Seda Çelik, “Zaten onun için alıyoruz genellikle ama sağ olsun o bize hastalıklarla geri dönüyor. Ama ne yapalım çocuk isteyince mecbur ufak tefek kaçamaklar yapıyoruz. Genelde ucuz olan fastfood yemeklerinde sıkıntı yaşıyoruz” dedi.
“YEMİYORUM, ÇOCUĞUMA DA YEDİRMİYORUM”
Yurtdışına büyüdüğünü ve orada çok fazla olmadığı için tercih etmediğini söyleyen anne Çiğdem Ar, “Tavsiye etmiyorum, kendi çocuğuma da yedirmiyorum. Ben de yemiyorum, genelde hep yeşillik ve organik besinler tercih ediyoruz” şeklinde konuştu.
Fastfood tüketmediğini dile getiren vatandaş Gökhan Türker de, “Çocuğa fastfood vermiyorum açıkçası çünkü çok zararlı. Evde yedirmeye çalışıyoruz” dedi.