Yaşam
Burası Ankara Kızılcahamam’da birbirinden güzel kumaşlarla ve ahşap tezgahlarla dolu bir dokuma atölyesi. Bu atölyede Avrupa Birliği'nin desteğiyle yöreye özgü sof kumaş üretiliyor. Bu kumaş unutulmuş olsa da bir zamanlar o kadar ünlüydü ki hem Osmanlı padişahlarının hem de Avrupalı tüccarlarının vazgeçilmeziydi.
Evliya Çelebi yazın serin, kışın sıcak tutan bu kumaşı, 'Seyahatname'de “Kar gibi beyaz Ankara keçisinin tüylerinden elde edilen ipek görünümlü bir kumaş" olarak tanımlıyor.
Kızılcahamam Halk Eğitim Merkezi Müdürü Gürkan Hazar’a göre ormana zarar verdikleri gerekçesiyle Ankara keçilerinin üretimi kısıtlanınca sof kumaş üretimi de zamanla durdu. Ancak Tarım ve Orman Bakanlığı’nın 2010’lu yıllarda Ankara keçisi yetiştiriciliğine teşvik getirmesiyle bölgede bu keçilerin sayısı yeniden arttı.
Kızılcahamam Halk Eğitim Merkezi Müdürlüğü de sof kumaşı yeniden üretmek için harekete geçti. Arşivlerde bu kumaşın nasıl üretileceğiyle ilgili bilgi olmadığı için üç yıllık bir araştırma ve geliştirme çalışması sonucunda dokuma yöntemi yeniden keşfedildi.
“2018’de Ankara Kalkınma Ajansı’nın desteğiyle bir dokuma atölyesi kurduk. Bu atölyede diğer illerden gelen dokuma eğitmenleri, eğitmen adaylarımıza eğitim verdi. Sadece beş yılda 80’in üzerinde dokumacı yetiştirdik. Bunların 28’i usta öğretici oldu ve 20 tanesi istihdam edildi” diye konuşuyor Gürkan Hazar.
Daha sonra Yerel Eylem Grubu (YEG) Derneği ile Halk Eğitim Merkezi Müdürlüğü arasında bir protokol imzalandı ve IPARD* desteğinden faydalanarak atölyeye dokuma tezgâhları satın alındı.
Kızılcahamam YEG Başkanı Yılmaz Özbek, “AB desteği bu atölyenin kapasitesinin geliştirilmesi için çok önemli. Çünkü atölye hem bu kumaşın tanıtılmasını ve yaşatılmasını hem de ev kadınlarının bu kumaşı üreterek ev ekonomisine destek vermesini sağlıyor” diyor.
Bu atölyede üretilen kumaşlar ve bu kumaşlardan elde edilen giysiler atölyenin bitişiğindeki Halk Eğitim Merkezi’nin mağazasında sunuluyor.
Kursiyer Ayşe Kalaycı “Sof kumaş ilgimi çektiği için kursa başladım. Bu kumaşı severek dokuyorum. Ben de ürettiklerimi satmak ve ev ekonomisine katkı sağlamak istiyorum” diyor.
Diğer bir kursiyer Hülya Kömürlü şöyle konuşuyor: “Yıllardır pek çok kursa katıldım ama en çok dokumacılığı sevdim. Usta öğretici olmak istiyorum.”
Şubat 2023 depremlerinin ardından Malatya’dan Kızılcahamam’a taşınan Songül Çoktutal da “Zamanımı değerlendirmek için bu kursa başladım. Çok memnunum. Usta öğretici olmak istiyorum” ifadelerini kullanıyor.
Usta öğretici Kadriye Doğanaylı buradaki bazı kumaşların benzersiz olduğunu, çünkü bu desenlerin, her bir kumaşın bitki yapraklarıyla tek tek buharda kaynatılmasıyla oluşturulduğunu anlatıyor.
Haziran 2024’te sof kumaş atölyesini ziyaret eden Avrupa Komisyonu Tarım ve Dünya Kalkınma Genel Müdürlüğü'nde IPARD programlarından sorumlu E5 biriminin genel müdürü Frank Bollen, “Projenin, yerel topluluk ve yerel eylem grupları duygusunu canlandırmak ve teşvik etmek için insanları bir araya getirmeye nasıl yardımcı olduğunu gördük. Bu anlamda projenin nasıl bir fark yarattığını görmek de çok ilginçti. Projeye dahil olan insanlar çok mutlu görünüyorlardı” diye konuşuyor.
AB Türkiye Delegasyonu Başkanı, Büyükelçi Thomas Hans Ossowski, IPARD programının Türkiye için önemine dikkat çekiyor:
“IPARD çiftçiler ve kırsal toplumlar için sayısız fırsatlar sunuyor. IPARD III'ün yakın zamanda Türkiye'deki 81 ili kapsayacak şekilde genişletilmesiyle birlikte, program daha fazla bölgenin kalkınma, büyüme ve artan rekabet gücünden faydalanmasını sağlayacak. IPARD'ın ülkenin dört bir yanındaki çiftçileri ve kırsal alanları desteklediğini görmekten büyük heyecan duyuyoruz.”
IPARD Masa Sorumlusu Krzysztof Sulima ise şunları söyledi: "IPARD III'ün ilk çağrısında bile çok sayıda başvurunun olduğunu görmekten memnuniyet duyuyoruz."
|
YEG nedir? Yerel Eylem Grupları (YEG), IPARD Programı kapsamındaki Kırsal Ekonominin Kalkındırılması İçin Faaliyetler Arasındaki Bağlantılar (LEADER) Yaklaşımı altında yerel toplulukların kendi bölgelerindeki kırsal kalkınma sürecine katılımını sağlamak ve sürdürülebilir kırsal kalkınmaya temel oluşturmak amacıyla kurulmuş kamu-özel ortaklık yapılarıdır. |
|
IPARD nedir? IPARD, Katılım Öncesi Mali Yardım Aracı'nın (IPA) bir parçası olan, kırsal kalkınmaya yönelik benzersiz bir AB mali yardım programıdır. Çiftçilere, kırsal topluluklara ve tarımsal gıda sektörüne rekabet gücünün arttırılması, sürdürülebilirliğin teşvik edilmesi ve kırsal alanlardaki yaşam koşullarının iyileştirilmesi için mali destek sağlayan IPARD, AB ve Türkiye arasındaki iş birliğinin öncü alanlarından birini temsil eder. IPARD aynı zamanda yeni yatırımlar ve teknoloji için destek sağlar ve Avrupa standartlarının Türk tarımında, gıda işlemede ve kırsal işletmelerde uygulanmasını temin eder. |
Kaynak: Avrupa Birliği Türkiye Delegasyonu