Eski AKP Milletvekili ve Yeni Şafak gazetesi yazarı Mehmet Metiner, Sistem tartışmaları başlıklı ikinci yazasında parlamenter sistemde yasamanın yürütmeyi denetleyemediği için siyasal istikrarsızlık ile kısa süreli hükûmetler sorunu yaşandığını ve yürütmeyi de felç eden hususiyet arz ettiğini öne sürdü.
Parlamenter sistemde var olan güçler ayrılığının her sistemde farklı biçimlerde var olabileceğini savunan ve örnekler veren Metiner “Merakla bekliyorum: Güçlendirilmiş parlamenter sistem önerisinde bulunanlar acaba bize nasıl bir siyasi mimari sunacaklardır” diye yazdı.
Metiner, Türkiye’deki Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sisteminde Meclis’in rolünü şöyle açıkladı:
“Partili Cumhurbaşkanının partisi veya kendisini destekleyen diğer partiler mecliste çoğunluğa sahip iseler bu durumda eski parlamenter sistemimizde olduğu gibi yasama organı (meclis) kaçınılmaz olarak yürütmenin, yani parti gücünü de elinde tutan Cumhurbaşkanının doğrudan kontrolü altına girmek gibi bir sorunla karşı karşıya kalabiliyor. Yani yasamanın içinden çıkmayan güçlü ve istikrarlı bir yürütme. Yürütme karşısında güçsüz bir meclis. Mecliste çoğunluğu şayet seçilmiş Cumhurbaşkanının karşıtları oluşturuyorsa bu durumda da başkanlık kararnamelerini kanunlarla yetkisiz hale dönüştüren, yani yürütmeyi paralize eden bir meclis yapısı söz konusu olabilir.”
Yeni sistemde, yürütmenin Meclis aritmetiğine bağlı olmaksızın belirlenmiş süre içinde varlığını güçlü ve istikrarlı bir biçimde sürdürebildiğini ve siyasal istikrarsızlığın ortadan kalktığını savunan Metiner, “Lakin meclisin gücü, yürütmenin gücü karşısında daha zayıf kalmıştır” diye yazdı.
“Kabul etmek gerekir ki “güçlü yürütme-güçsüz meclis” denklemi, milli iradenin tecellisi açısından sorunlar doğuracak bir denklemdir” diyen Metiner, şöyle devam etti:
“Milli iradeye ait gücün her iki organ arasında adil bir biçimde dağıtılması, dahası meclisin aynı zamanda bir denetim organı olarak fonksiyonel kılınması olmazsa olmaz bir öneme sahiptir. Bu güç dağılımı doğru bir sisteme kavuşturulmazsa, milli iradeyi oluşturan bu iki güç arasında toplumsal barışımızı bozacak ve demokratik siyaseti itibarsızlaştıracak yeni çatışma alanları doğabilir.
Yeni demokratik sistem için doğru denklem şudur: Güçlü yürütme-güçlü meclis. Elbette ki bu denklemin ayaklarından birini de güçlü, bağımsız ve tarafsız yargı oluşturmaktadır. Zira güç temerküzüne değil güç dağılımına dayalı bir sistem ancak adaleti sağlayabilir.
Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi uygulaması bize gösterdi ki sorunlu ve eksik unsurlar tamamlanmazsa sistem tartışmaları tehlikeli bir hal alabilir.”
Yazının tamamını okumak için tıklayın