Çoğumuz şu kuralı içselleştirmişizdir: İyi bir gece uykusu çekmek 8 saat uyumak demektir. Ancak belirli bir yaşa gelen kişiler için bu doğru olmayabilir. İngiltere'nin Cambridge Üniversitesi ve Çin'in Fudan Üniversitesi'nden oluşan bir araştırma ekibi orta yaş ve üstü için 7 saatlik uykunun ideal olduğunu ortaya koydu.
Natural Aging adlı bilim dergisinde yayımlanan makalede araştırmacılar, bilişsel performans ve ruh sağlığı için 7 saat uykunun ideal olduğu sonucuna vardı. Araştırma için 38 ila 73 yaş arasındaki 500 bin deneğin verilerini inceleyen ekip, yetersiz veya aşırı uyumanın ise bilişsel performans ve ruh sağlığı üzerinde kötü etkileri olduğunu belirledi.
Denekler, araştırmada uyku şekilleri, sağlıkları ve ruhsal durumlarına ilişkin sorulara yanıt verdi. Katılımcılar işlem kapasiteleri, görsel dikkat, hafıza ve sorun çözme yeteneklerini sınayan bazı testlerden de geçti. Tüm bu testlerde 7 saat kesintisiz uyuyanlar en iyi performansı sergiledi.
Ancak araştırmada şöyle bir uyarı bulunuyor: Katılımcıların yüzde 94'ü beyazdı, bu nedenle sonuçların diğer etnik veya kültürel kökenler için doğru olup olmadığı bilinmiyor.
Uykuyla bağlantılı elde edilen bir diğer veri de tutarlılıkla ilgili. Bu konuda da en iyi sonuçlar, uyku düzenlerinde uzun süre az dalgalanma gösteren ve 7 saate bağlı kalan kişilerden elde edildi.
Kesintili uyku: Demans riski
Araştırmanın yazarlarından Cambridge Üniversitesi Profesörü Barbara Sahakian, "İyi bir gece uykusu, yaşamın her aşamasında önemlidir, ancak özellikle yaşlandıkça önemlidir" uyarısında da bulunuyor.
Araştırmacılar, uyku eksikliğinin beynin kendisini toksinlerden arındırma sürecini engelleyebileceğini söylüyor. Ayrıca derin uykunun bozulmasının bilişsel gerilemeden de sorumlu olabileceği belirtiliyor.
Derin uyku düzeni bozulduğunda, bu hafıza konsolidasyonunu etkiliyor. Bu durum da beyinde bazı bunama türlerine neden olabilen amiloidin birikmesine yol açabiliyor.
Yetersiz veya aşırı uyku da yaşlanmada bilişsel gerileme için bir risk faktörü olabiliyor.
Fudan Üniversitesi'nden Nörolog Profesör Jianfeng Feng "Çok az veya çok fazla uykunun bilişsel sorunlara yol açtığını kesin olarak söyleyemesek de analizimiz bu fikri destekliyor gibi görünüyor" diyor.
Jianfeng sözlerini "Ancak yaşlı insanların daha az uyku uyuyabilmesi karmaşık. Genetik yapımızın ve beynimizin yapısının bir kombinasyonundan etkilendiği görülüyor" şeklinde sürdürüyor.
Uyku süresi beyin yapısını etkiler
Araştırmacılar ayrıca beyin görüntüleme ve genetik verilere de baktı, ancak bu veriler yalnızca 40 binden az katılımcı için mevcuttu.
Bu veriler, uyku miktarının beynin hafıza ve öğrenme merkezi olarak kabul edilen hipokampus ve gönüllü hareketleri yürütmekten sorumlu olan precentral korteks gibi beyin bölgelerinin yapısındaki farklılıklarla bağlantılı olabileceğini gösterdi.
Alzheimer ve bunama gibi yaşlanma hastalıklarının riski uyku süreleriyle de bağlantılı olduğuna dikkat çeken uzmanlar, uyku bilimi alanında daha fazla çalışmanın gerekli olduğunu belirtiyor.
Sahakian, "Yaşlı insanlar için uykuyu iyileştirmenin yollarını bulmak, özellikle psikiyatrik bozuklukları ve demansı olan hastalar için iyi bir zihinsel sağlık ve esenliği sürdürmelerine ve bilişsel gerilemeden kaçınmalarına yardımcı olmak için çok önemli olabilir" dedi.