Harriet Bradshaw
BBC İklim ve Çevre Muhabiri
Elektrikli cihaz atıklarını azaltmaya çalışan kampanya grupları, evlerdeki atıl elektrikli aletlerin ve bozuk teknoloji ürünlerinin biriktiği uyarısını yapıyor.
Material Focus isimli grup, son dört yılda atıl ürünlerin sayısının ortalama 20’den 30’a yükseldiğini tahmin ediyor.
İngiltere’de bu şekildeki ürünler arasında ilk 10’da uzaktan kumandalar, cep telefonları ve saç kurutma makineleri geliyor.
Birlemiş Milletler de bu şekildeki atıl ürünlerin geri dönüştürülmesini tavsiye ediyor.
Kendisini elektrikli ürünler istifçisi olarak tanımlayan Paul Bowtell, bu tür malzemelere veda edemeyen biri.
Bowtell, BBC’ye içinde 40'tan fazla elektrikli eşyanın bulunduğu kutuları gösteriyor ve evinin tavan arasındaki kutularda çok daha fazla atıl ürün olduğunu kabul ediyor.
Bristol’de yaşayan adam, bazı ürünleri oğullarına vermek için sakladığını savunuyor. Ancak veda edemediği ürünler eşyalar arasında bir zamanlar pahalı olan ama artık hiçbir değeri kalmayan ürünler de var.
Material Focus'un direktörü Scott Butler, modern dünyada herkesin benzer çekmeceleri ve kutuları olduğunu söylüyor.
Butler, “Bu çekmecelerde ne işe yaradığını bilmediğimiz kablolar var: çok uzun zamandır kullanımda olmayan DVD oynatıcısı için bir uzaktan kumanda gibi” diyor.
Material Focus, yaklaşık 880 milyon adet atıl aletin İngiltere’deki evlerde depolandığı tahminini yapıyor.
Scott Butler, bu miktardaki ürünün geri dönüşüm değerinin 1 milyar sterline ulaşabileceğini söylüyor.
Eski laptoplar, elektrikli diş fırçaları ve tıraş makinelerinin içinde, halen değerlendirilebilecek şekilde, çelik, alüminyum, bakır, lityum piller ve hatta altın bulunuyor.
SWEEEP isimli geri dönüşüm şirketinde Justin Greenaway, bir bilgisayarın içindeki tüm önemli bağlantıların, verilerin bozulmasını önlemek için altınla tamamlandığını anlatıyor.
Greenaway, bu altını geri kazanmak için bilgisayar parçalarını işlemden geçirdiklerini söylüyor.
Material Focus’un verileri, İngiltere’deki hanelerin her yıl 103 bin ton elektrikle çalışan ürünü geri dönüştürmek yerine çöpe attığını gösteriyor.
Bristol Waste’ten Sarah Burns, evlerdeki elektrikli ürünlerin sayısının azaltılması gerektiğini savunuyor.
Burns bir ev için atıl hale gelen bir ürünün başka bir hane için halen kullanılabilir olacağını hatırlatıyor ve paylaşım farkındalığının altını çiziyor.
“Hedef yalnızca elektrikli cihazları geri dönüştürmek değil. Hedef bu tür cihazlardan olabildiğince yararlanmak olmalı. Amacımız bu tür cihazların sayısını azaltmak”
Akıllı telefonlar değerli metal ve nadir elementlerle yüklüdür.
Örneğin tipik bir iPhone 0,034 gr altın, 0,34 gr gümüş, 0,015 gr paladyum ve gramın binde biri kadar platin içerir. Ayrıca biraz daha ucuz olan alüminyum (25 gr) ve bakır (15 gr) da vardır.
Bir ton iPhone'daki altın miktarı, bir ton ağırlığındaki altın cevherinden 300 kat daha fazla altın, aynı ağırlıktaki gümüş cevherinden ise 6,5 kat daha fazla gümüş içerir.