Sağlık

Dünya Organ Nakli Derneği Başkanı Haberal'dan Sağlık Bakanı'na mektup: Karaciğer nakli ile rekor denemesi yanlış

05 Temmuz 2019 08:54

Medya Ombudsmanı Faruk Bildirici'nin "Adanalı kebapçı ve karaciğer naklinde rekor denemesi" başlıklı yazısının ardından Dünya Organ Nakli Derneği Başkanı olan Prof. Dr. Mehmet Haberal, Sağlık Bakanı Fahrettin Koca'ya bir mektup gönderdi. Haberal mektubunda organ naklinde rekor denemesi yapılmasına itiraz etti. 

Yasaların "bilimsel bilgiler dışında organ ve doku nakillerinin reklamını yasakladığını" vurgulayan Prof. Dr. Haberal, 17 Haziran tarihli mektubunda özetle şu görüşlere yer verdi:

"Dünyada kapsamlı ve ciddi düzenlemeler yokken, 1979 yılında ülkemizde çıkarılan 2238 sayılı yasanın 3. Maddesi, organ ticaretini ve 4.maddesi de bilimsel bilgiler dışında organ ve doku nakillerinin reklamını yasaklamıştır. Benzer düzenlemeler Sağlık Bakanlığı tarafından çıkarılan Organ ve Doku Nakli Hizmetleri Yönetmeliği'nde de yer almaktadır.

Bunlara rağmen, Hürriyet gazetesinin 13 Haziran 2019 tarihli sayısında ‘aynı anda 5 nakille rekora yürüyüş' başlığı altında bir haber yayınlanmıştır. Her yıl binlerce vatandaşımız sağlam organlarıyla hayatını kaybetmekte ve bu organları kronik organ hastalarının tedavisinde yeteri kadar kullanamamaktayız. Halbuki, bu organlar kullanılarak çok sayıda kronik organ hastasına yeniden yaşam sağlamak mümkün iken, bu tip haberler maalesef hem ülkemizde hem de uluslararası düzeyde yürütülen kadavradan organ bağışını geliştirme çabalarımızı ciddi şekilde zedelemektedir."

Haberal'ın mektubuna ombudsmanlık yazısında değinen Bildirici, "Haberal sadece Hürriyet'teki habere değiniyor. Ama Malatya'daki İnönü Üniversitesi'ndeki rekor denemesinin Hürriyet ile birlikte onlarca internet sitesi ve televizyon kanalının yanı sıra Türkiye, Star gibi gazetelerde de yayımlandığını hatırlamakta yarar var" dedi.

Bildirici ombudsmanlık yazısının devamında şunları kaydetti:

Mektubu öğrendikten sonra Prof. Dr. Haberal ile organ naklindeki etik sorunları konuştum. Haberal hoca, "Dünya Organ Nakli Derneği Başkanı olarak organ nakliyle rekor denemesi yapılmasını, hastaların teşhir edilmesini makul görmem, kabul etmem mümkün değildir" dedi ve ekledi:

"Hekimin öncelikli görevi insanları sağlığına kavuşturmaktır, onları teşhir ederek reklam yapmak değildir. Hipokrat yemini etmiş bir hekimin böyle bir davranış içine girmesi ne etiğe, ne de deontolojiye uygundur.

Ben bir hastaya böbrek naklinden önce su içme diyorum, ameliyattan sonra da içebildiğin kadar su iç diyorum. O masada hayata dönüyor. Bu kadar önemli bir iştir organ nakli. Bu durumdaki bir insanı teşhir ederek reklam yapmak bu çabalarımıza zarar verir. Ayrıca bu rekor denemesi sırasında orada Sağlık Bakanlığı Temsilcisi'nin bulunmasını kabul etmemin de imkânı yoktur." 

Türkiye'deki organ nakli yasasının ilk olarak kendisinin öncülüğünde 1979 yılında çıkarıldığını belirten Prof. Dr. Haberal, "Bizim organ nakliyle ilgili yasalarımız dünyanın en mükemmel yasalarıdır. Dünya Sağlık Örgütü 1991'de benden bizim yasalarımızı istedi. O yasaları örnek alarak kendi genelgesini çıkardı. Bizim hazırladığımız yasalarımız bu kadar önemli ve değerlidir."

Bildirici'nin yazısının tamamı için tıklayın