Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), Sahra Altı Afrikası'nda çocuk ölümlerine sebep olan sıtma hastalığına karşı yeni geliştirilen RTS,S/AS01 aşısının yaygın kullanılmasını tavsiye ederek ilk defa bir sıtma aşısını onayladı.
DSÖ'nün Cenevre'deki merkezinde düzenlenen konferansta konuşan örgütün Genel Direktörü Dr. Tedros Adhanom Ghebreyesus, örgütün onayladığı sıtma aşısının dünya için önemine değindi.
Kariyerine sıtma araştırmacısı olarak başladığını belirten Ghebreyesus, "Bu eski ve korkunç hastalığa karşı etkili bir aşının geliştirildiği günü görmeyi çok arzuluyordum" diye konuştu.
Ghebreyesus, küresel çapta sıtmayla mücadelede kat edilen ilerlemenin son yıllarda durgunluk gösterdiğini vurgulayarak, "Her sene 200 milyonun üzerinde vaka ve yaklaşık 400 bin kayıp yaşanıyor. Bu ölümlerin üçte ikisini çocuklar oluşturuyor" ifadelerini kullandı.
DSÖ ve ortaklarının, sıtmaya karşı yeni geliştirilen RTS,S/AS01 aşısının pilot denemelerine 2019'da başladığını hatırlatan Ghebreyesus, "Denemelerin ardından elde ettiğimiz sonuçlara göre aşı güvenli olup, şiddetli sıtmaya karşı önemli ölçüde etkilidir" bilgisini paylaştı.
Ghebreyesus, yeni tip Koronavirüs'ten (Covid-19) farklı olarak sıtma hastalığı için tek çözümün aşı olmadığını, fakat yeni geliştirilen aşının sıtmayı önlemek için "güçlü yeni bir unsur" olduğunu belirtti.
Aşının geliştirilmesi ve pilot uygulaması sürecinde payı olan taraflara teşekkür eden Ghebreyesus, "Geliştirilmesi 30 yıldan fazla zaman alan RTS,S sıtma aşısı, halk sağlığında tarihin gidişatını değiştirecek" açıklamasında bulundu.
Ghebreyesus, sıtmayla mücadelede uzun yollar kat edilmesi gerektiğinin altını çizdi ve "Bu aşı dünyaya bir hediyedir, fakat sıtmanın en ağır olduğu kıta olması sebebiyle değeri en çok Afrika'da hissedilecektir" dedi.
Faz 3 çalışması 2017'de sonuçlanan RTS,S/AS01 sıtma aşısının pilot uygulaması 2019'da Malavi'de başlamıştı.
DSÖ'nün onaylamasının ardından Küresel Aşı ve Aşılama Birliği'nin (GAVI) aşı kullanımını onaylaması ve dozları temin ederek ülkelere dağıtması bekleniyor.
Parazit taşıyan sivrisineklerin sokmasıyla bulaşan ve ortalama 7 günlük kuluçka süresinin ardından ortaya çıkan sıtma; ateş, titreme, terleme, baş ağrısı, bulantı, kusma, kas ağrısı, halsizlik gibi grip benzeri belirtilerle kendini belli ediyor.
Ölümcül hastalıkların başında gelen ve her 2 dakikada bir çocuğun ölümüne neden olan sıtma, en çok Afrika'da görülüyor.
Sıtma nedeniyle kıta genelinde her yıl ortalama 500 bin kişi hayatını kaybederken ölenlerin yarısını çocuklar oluşturuyor.