Avustralya'nın bir çok yerinde birden Covid vakalarının patlak vermesi üzerine hükümet Pazartesi günü acil toplantı kararı aldı.
Sidney'de çok daha kolay bulaşan Covid Delta varyantı vakalarının sayısı 128'e ulaştı.
Ülkenin Kuzey Eyaleti (Northern Territory), Queensland ve Batı Avustralya'da da vakalar çıktığı açıklandı.
Yetkililer şimdiye kadar sınırlarını kapatarak ve sokağa çıkma önlemleriyle koronavirüsün yayılmasını kontrol altında tutmayı başaran bir kaç ülkeden biri olan Avustralya'nın şu anda kritik bir noktaya geldiğini söylüyorlar.
Ülkede aylardır ilk kez bir çok yerde birden eş zamanlı olarak vakalar tespit edildi.
ABC televizyonuna konuşan Maliye Bakanı Josh Frydenberg "Sanıyorum daha bulaşıcı Delta varyantıyla salgının yeni bir aşamasına geçiyoruz" dedi.
Covid vakalarının sayısındaki hızlı artış Sidney ve Darwin gibi kentlerde sokağa çıkma kısıtlamaları ilan edilmesine yol açtı, dört eyalette de yeni önlemler açıklandı.
Veriler, "evde kal" önlemlerinin uygulandığı 5 milyon nüfuslu Sidney'deki durumun özellikle kaygı verici olduğuna işaret ediyor.
Yeni Güney Galler eyaleti hükümeti Pazar günü sokağa çıkma önlemlerini Sidney büyük şehir, Mavi Dağlar, Merkez Sahil ve Wollongong'u kapsayacak şekilde genişletti.
İşyerlerinin çoğu ile eğlence mekanlarına kapanma talimatı verildi.
Son 24 saat içinde bölgede yaklaşık 59 bin kişiye test yapılan Yeni Güney Galler eyaleti başbakanı Gladys Berejiklian bugün 18 yeni vaka görüldüğünü, dün ise 30 vaka tespit edildiğini söyledi.
"Rakamların iniş çıkışlarına hazır olmalıyız, sayıların ciddi şekilde yükselmesine de hazır olmalıyız çünkü bu varyant aynı ev içinde neredeyse yüzde yüz bulaş özelliği gösteriyor" diye konuştu.
Aynı eyaletin Sağlık Bakanı Brad Hazzard ise Delta varyantını " çok güçlü bir düşman" diye niteledi.
"Şu anda hangi savunma önlemlerini alırsak alalım, virüs karşı saldırı geliştirme yolunu buluyor gibi görünüyor" dedi.
Hızla yayılıyor
Batı Avustralya'da belirlenen iki vakanın izi sürüldüğünde Sidney'deki vakalarla ilişkili olduğu anlaşıldı. Queensland ve Kuzey Bölgesi'ndeki vakaların ise otel karantinasında kaldıkları halde hala virüs taşıdıkları anlaşılan kişilerden yayıldığı tespit edildi.
Ülkenin diğer kısımlarından epey uzaktaki Kuzey Eyaleti'nde 7 vaka ortaya çıkması üzerine yetkililer bölgenin başkenti Darwin'de Cuma gününe kadar sokağa çıkma yasakları ilan ettiler.
Yetkililer Delta varyantının burada bir madenci kampından yayıldığı ve gerçek bir tehdide dönüştüğünü söylüyorlar.
Salgın daha önce bu eyalete tehdit oluşturmamıştı.
Virgin Australia havayollarının bir uçuş personelinde Delta varyantı tespit edilmesi üzerine hava yolu şirketi bütün temaslı yolcu ve mürettebata uyarı yolladı.
Seyahat serbestliği anlaşması askıda
Salgının yeni vakalarla canlanması yetkilileri eyaletler arası ve uluslararası seyahatleri de kısmen durdurmaya yöneltti.
Yeni Zelanda, Avustralya ile karşılıklı karantinasız seyahat anlaşmasını en azından Salı gününe kadar askıya aldığını açıkladı.
İki komşu arasındaki seyahat koridoru Nisan ayında açılmıştı. Yeni Zelanda ile Avustralya'nın yeni vakalar görülen bölgeleri arasındaki seyahatlerin kısa sürelerle durdurulduğu olmuştu ama koridor ilk kez tamamen kapatılmış oldu.
Avustralya pandemi sürecini şimdiye kadar, uluslararası sınırlarını kapalı tutmak, sıkı karantina uygulamak ve hızlı bir test ve takip rejimi oluşturmak suretiyle çok hafif atlatmayı başarmıştı.
Aşı olmamış bir sürücüden yayıldı
Salgının başlangıcından bugüne bütün ülkede toplam 30 bin 450 vaka görüldü ve 910 kişi öldü ama bu yılın başından beri hiç Covid ölümü olmadı.
Ne var ki yeni ve çok daha bulaşıcı Covid varyantları oluşturulan savunma hatlarını aşarak bu yıl bir kaç küçük çaplı vaka patlamasına yol açtı.
Sidney'deki ilk vakalar iki hafta önce Bondi sahil semtinde ortaya çıktı ve buradan kentin dört bir yanına yayıldı.
Virüsün izi, havaalanından gelen yolcuları taşıyan bir otobüsün aşı olmamış şoförüne kadar sürüldü.
Aşılama ne durumda?
Sidney'in de içinde bulundu Yeni Güney Galler eyalet hükümeti herkesi aşı olmaya çağırdı.
Yetkililer aşının koruyucu etkisine örnek olarak Sidney'de aynı partiye katılan 30 kişiden 24 kişinin virüsü kaptığını, sadece aşı olmayanların enfekte olmadığını açıkladılar.
Eyaletin Sağlık Bakanı Brad Hazzard "Eğer aşı olduysanız Covid-19'a yakalanmama ihtimaliniz çok daha yüksek" diye konuştu.
Vakalardaki artışla beraber, Federal hükümetin yetkisindeki aşılama kampanyasının yavaş gittiğine yönelik eleştiriler de yine gündeme geldi.
Nüfusun çoğu aşılansaydı sokağa çıkma yasaklarına gerek kalmayacağını söyleyenler var.
Şu ana kadar Avustralya'daki yetişkin nüfusun sadece yaklaşık yüzde 5'i tam doz aşılarını oldu.
Pfizer veya AstraZeneca aşılarından birer doz olmuş olanların yetişkin nüfusa oranı ise yüzde 30 civarında.
Ancak AstraZeneca'nın kanda nadiren pıhtılaşmaya yol açmasıyla ilgili kaygılar aşı tereddüdünü artırdı.
Pfizer ise sadece belli yaş gruplarına vuruluyor.