Kültür-Sanat

Daha yaşanır kentler kılmak üzerine bir yapıt: Edebiyatta Mimarlık

Eser, dünya ve Türk edebiyatından yaklaşık 100 önemli yazarın mimarlığa vurgu yapan edebi yapıtlarını inceliyor

04 Ekim 2016 23:44
Pelin Tan

Mimarlık ortamına kalıcı katkılarda bulunmak amacıyla kurulduğu 1968 yılından bu yana, sürdürdüğü çalışmalarla ülkemizin mimarlık yayıncılığı alanında önemli bir yere sahip olan YEM Yayın’ın yeni kitabı 'Edebiyatta Mimarlık' çıktı. Eser, Türk ve dünya edebiyatından; Dante, Kafka, Ahmet Hamdi Tanpınar, Orhan Pamuk gibi 100 önemli yazarın mimarlığa vurgu yapan edebi yapıtlarını, çizimlerle canlandırarak inceliyor.

Mimar, sanatçı, felsefeci ve akademisyenlerden oluşan 55 önemli ismin katkı koyduğu 'Edebiyatta Mimarlık', mimar-yazar Hikmet Temel Akarsu ve mimarlık akademisyeni Prof. Nevnihal Erdoğan tarafından yaklaşık yedi yıllık bir çalışmanın ardından hazırlandı. Kitapta, her yapıtın mimari evreni Türkiz Özbursalı’nın çizimleriyle canlandırıldı.

Geleceğin kentlerini sağaltmak, güzelleştirmek ve daha yaşanır kılmak için mutlaka okunması, duyumsanması, özümsenmesi gereken edebiyat eserlerini mimari açıdan inceleyen kitap, sadece mimar ve sanatçılar için değil, daha yaşanılabilir çevreler arzulayan herkes için önem taşıyor.

 

'Edebiyatta Mimarlık'; sözel, düşünsel, kurgusal, estetik, insan ruhunu eksen alan yaratıcı dünyasıyla edebiyatın ve aynı amaca farklı yollardan ulaşmaya çalışan mimarlığın iki kadim disiplin olduğunun ve bu ikisinin içinde birbirini besleyen sayısız unsur bulunduğunun bilinciyle kurgulandı. Bu bakımdan, mimarlık ve edebiyat arasında köprüler kuracak nitelikte olan kitap, mimarlığa ilgi duyan tüm okuyucular için yepyeni algı kapıları açmayı hedefliyor.

Kitapta, dünya ve Türk edebiyatından; Homeros, Dante, Dostoyevski, Tolstoy, Kafka, Gabriel Garcia Marquez, George Orwell, Ahmet Hamdi Tanpınar, Orhan Pamuk, İhsan Oktay Anar, Aslı Erdoğan gibi yaklaşık 100 önemli yazarın mimarlığa vurgu yapan edebi yapıtları; Mimarlığa Referans Veren Klasikler, Mimarlıktan İlham Alan Romanlar/Mimarlığa İlham Veren Romanlar, Seyahatnameler ve Biyografik Seyahatnameler, Ütopyalar, Bilimkurgu ve Distopyalar gibi kategoriler altında incelendi ve her yapıtın mimari evreni Türkiz Özbursalı’nın çizimleriyle canlandırıldı.

Bir tür okuma kılavuzu niteliği de taşıyan kitabı okumanın sadece mimarlar, tasarımcılar, şehir plancıları, sanatçılar için değil yaşanılabilir, iyi tasarlanmış çevreler arzulayan, kentli bilincine sahip herkes için elzem olduğunun altını çizen Akarsu ve Erdoğan, Edebiyatta Mimarlık’ın neden mutlaka okunması gerektiğini şöyle açıklıyorlar:

“Kitapta yer verilen eserler, hayatı en açıklayıcı yönleri ve mimari arka planlarıyla birlikte ortaya koymuşlardır... Geleceğin kentlerini sağaltmak, güzelleştirmek ve daha yaşanır kılmak için bu şaheserleri dikkatlice okumak, duyumsamak, özümsemek gerekmektedir.”

 

Hikmet Temel Akarsu kimdir?

 

Romancı, öykücü, hiciv ve oyun yazarı Hikmet Temel Akarsu 1960 Yılında Gümüşhane’de doğdu. Dokuz yaşında ailesiyle birlikte İstanbul’a yerleşti. İTÜ Mimarlık Fakültesi’ni bitirdi. Mimarlık mesleğinin düşünsel tarafında yer almayı tercih etti ve yaşam düşü olan yazarlığa kendini adadı. Roman, öykü, deneme, makale, eleştiri, oyun ve senaryo yazarlığı da dahil olmak üzere edebiyatın hemen tüm alanlarında ürün verdi. Sadece seri romanları değil, hiciv ve eleştiri yazıları da toplumda yankı buldu. Ülkemizin zor yıllarını anlattığı romanları belleklerde hüzünlü tatlar bıraktı. Kayıp Kuşak, İstanbul Dörtlüsü ve Ölümsüz Antikite gibi roman serileri saygın yayınevlerince kitaplaştırıldı. Yazıları Varlık, Gösteri, Notos, Radikal Kitap, Cumhuriyet Kitap, Birgün Kitap, Yasak Meyve, Sıcak Nal, Roman Kahramanları gibi dergilerce yayınlandı. Bir dönem köşe yazarlığı yaptı. Öyküleri Babalar ve Kızları adıyla 2005 yılında İnkılâp Kitabevi, Dekadans Geceleri adıyla 2008 yılında Varlık Yayınları, Şairlerin Barbar Sofraları adıyla 2014 yılında Doğan Kitap tarafından yayımlandı. İlk gençlik kitabı Can Yayınları’nca 2006 yılında Güzelçamlı’nın Kayıp Panteri adıyla yayınlandı. Taşhan adlı radyo oyunu Temmuz 2006’da, Yurtdışı Sevdası adlı radyo oyunu ise Mart 2008’de sekizer bölüm halinde TRT Radyo 1’de tefrika edildi. Ömer Seyfettin’in “Asilzadeler” adlı öyküsünden uyarladığı oyun 2008-2009 sezonunda Antalya Devlet Tiyatrosu tarafından sahnelendi. Özgürlerin Kaderi adlı tarihi romanı 2008’de Nefti Yayıncılık’tan, Nihilist (2010) ve Konstantinopolis Kapılarında (2012) adlı romanları ise Doğan Kitap’tan çıktı. Bir dönem Roman Kahramanları dergisinin yayın koordinatörlüğünü yürüttü. PEN, Türkiye Yazarlar Sendikası ve Mimarlar Odası üyesidir.

 

Prof.Dr. Nevnihal Erdoğan kimdir?

 

Nevnihal Erdoğan, halen Kocaeli Üniversitesi Mimarlık ve Tasarım Fakültesi Mimarlık Bölümü Bina Bilgisi Ana Bilim dalında profesördür. Erdoğan, 1992’de İstanbul Teknik Üniversitesi’nde doktora derecesini aldı. Aynı üniversitede 1984’te yüksek lisans, 1982’de lisans eğitimini tamamladı. 1992-2006 yılları arasında Trakya Üniversitesi Mimarlık Bölümü’nde öğretim üyesi olarak çalıştı. Misafir araştırmacı olarak da, Harvard Üniversitesi, California Üniversitesi ve Wisconsin Üniversitesi’nde araştırmalarda bulundu.

Lisans ve lisansüstü dersleri verdi, yüksek lisans ve doktora tezlerine danışmanlık yaptı ve araştırma projeleri yürüttü. Yerleşmeler ve konutlarla ilgili çeşitli ulusal ve uluslararası yayınları bulunan Nevnihal Erdoğan, konut, turizm yapıları, üniversite kampusları konularıyla ilgili ulusal ve uluslararası mimari proje yarışmalarına katıldı. Ayrıca özel mimarlık ve mühendislik bürolarında çeşitli uygulama projelerinde çalıştı.

 

Kitaba katkıda bulunanlar

 

NEVNİHAL ERDOĞAN (Prof.Dr., KOÜ Mimarlık ve Tasarım Fak.), YUNUS KİSHALI (Prof.Dr., KOÜ İktisadi ve İdari Bilimler Fak.), SEMA SOYGENİŞ (Prof.Dr., BAÜ Mimarlık ve Tasarım Fak.), MURAT SOYGENİŞ (Prof.Dr., YTÜ Mimarlık Fak.), MEHTAP ÖZBAYRAKTAR (Yrd.Doç.Dr., KOÜ MTF Mimarlık Böl.), DENİZ DEMİRARSLAN (Doç.Dr., KOÜ MTF İç Mimarlık Böl.), OYA ŞENYURT (Doç.Dr., KOÜ MTF Mimarlık Böl.), NESLİHAN TÜRKMENOĞLU BAYRAKTAR (Yrd.Doç.Dr., KOÜ MTF Mimarlık Böl.), CİHAN FİKRİ KALAY (Mimar, İTÜ), HİKMET TEMEL AKARSU (Yazar-Mimar, İTÜ), CANSU ÖZGE ÖZMEN (Yrd.Doç.Dr., Tekirdağ Namık Kemal Ü. Fen-Edebiyat Fak. İngiliz Dili ve Edebiyatı Böl.), ELİS ŞİMŞON (Arş.Gör., Koç Ü. İnsani Bilimler ve Edebiyat Fak. Felsefe Böl.), AYÇA AKARSU (Felsefeci, Çevirmen, BÜ), BEGÜM SAVÇIN (Arş.Gör., KOÜ MTF İç Mimarlık Böl.), YAVUZ ANGINBAŞ (Eleştirmen), NEŞE ÇAKICI ALP (Yrd.Doç.Dr., KOÜ MTF Mimarlık Böl.), AYŞE M. KALAY (Doç.Dr., İÜ İletişim Fak. Halkla İlişkiler ve Tanıtım Böl.), EMRE KARACAOĞLU (Eleştirmen-Gemi Mimarı, İTÜ), BİLLUR ŞENTÜRK (Eleştirmen), NURGÜL ATEŞ (Yazar), FUAT SEVİMAY (Öykücü-Yazar), SÜLEYMAN DOĞRU (Çevirmen), BÜLENT UÇAR (Felsefeci), GÖKÇE ÖZDEM (Felsefeci), YILMAZ BÜKTEL (Yrd.Doç.Dr., Trakya Ü. Edebiyat Fak. Sanat Tarihi Böl.), SENNUR AKANSEL (Doç.Dr., Trakya Ü. Mimarlık Fak. Mimarlık Böl.), SEMİHA KARTAL (Yrd.Doç.Dr., Trakya Ü. Mimarlık Fak. Mimarlık Böl.), ERSAN KOÇ (Yrd.Doç.Dr., KOÜ MTF Mimarlık Böl.), EVREN AKALTUN (Öğr.Gör., Kültür Ü. Fen-Edebiyat Fak. İngiliz Dili ve Edebiyatı Böl.), SONAY AYYILDIZ (Yrd.Doç.Dr., KOÜ MTF Mimarlık Böl.), SEDEF GÖNENÇ (Mimar, İTÜ), MELTEM TÜRKAN ALAGÖZ (Mimar, İTÜ), MUSTAFA KÖZ (Şair-TYS Genel Başkanı), MURAT BATMANKAYA (Şair-Yazar), YÜCEL GÜRSEL (Mimar, DGSA), SEMA SANDALCI (Doç.Dr., Trakya Ü. Edebiyat Fak. Balkan Dilleri ve Edebiyatları Böl.), TÜRKİZ ÖZBURSALI (Mimar, İTÜ), EMRE KİSHALI (Yrd.Doç.Dr., KOÜ MTF Mimarlık Böl.), DAMLA ATİK (Yrd.Doç.Dr., Trakya Ü. Mimarlık Fak. Peyzaj Mimarlığı Böl.), HAMİYET ÖZEN (Yrd.Doç.Dr., Karadeniz Teknik Ü. Mimarlık Fak. Mimarlık Böl.), ERSAN ÜLDES (Romancı-Kritik Yazarı), ESİN BENİAN (Yrd.Doç.Dr., Trakya Ü. Mimarlık Fak. Mimarlık Böl.), ARİF ŞEN (Mimar, İTÜ), SALİHA DURGUN (Mimar, KOÜ MTF), EDA ÖLÇER (Arş.Gör., KOÜ MTF İç Mimarlık Böl.), SÜREYYYA EVREN (Romancı-Yazar), TARIK APAK (Yayıncı-Eleştirmen), EMİNE KÖSEOĞLU (Yrd.Doç.Dr., Fatih Sultan Mehmet Vakıf Ü. Mimarlık ve Tasarım Fak.), NİLGÜN ÇAĞLAR (Öğr.Gör., KOÜ MTF İç Mimarlık Böl.), MEHMET ŞENER (Dr. Mimar, ODTÜ), ÖZGE KILIÇOĞLU (Öykücü), BÜŞRA ÖZAYDIN ÇAT (Arş.Gör., KOÜ MTF Mimarlık Böl.), ALTAY ÖKTEM (Romancı-Şair), NURDAN KUBAN (Yrd.Doç.Dr., KOÜ MTF Mimarlık Böl.), ÖZGÜ ÖZTURAN (Yrd.Doç.Dr., KOÜ MTF İç Mimarlık Böl.)

 

Edebiyatta Mimarlık

Hazırlayanlar: Hikmet Temel Akarsu ve Nevnihal Erdoğan

YEM Yayın, 2016

600 sayfa, 45 TL

Daha fazla bilgi için YEM Yayın'ı ziyaret edebilirsiniz.