Çocuklar yetişkinlere göre çok daha kolay hasta oluyorlar. Bunun üzerine bir de çevresel faktörler eklenince bu oran katlanarak artıyor. Özellikle de kışın hava değişimi ve uzun süre kapalı ortamda kalma gibi nedenler hastalıkları tetikliyor. İşte çocuklarınızı hastalıklardan korumak için neler yapılması gerektiği hakkında açıklayıcı bilgiler:
Çocuklar özellikle kışın neden bu kadar çok hastalanıyorlar?
Kış ve ilkbahar mevsimleri çocukların sağlığını olumsuz etkileyen bulaşıcı hastalıkların ortaya çıkması ve yayılması için uygun bir dönem. Okul dönemi, kapalı ortamlarda bulunma, ani hava değişiklikleri, hava kirliliği ve son zamanlarda eğlence merkezleri haline gelen alışveriş merkezleri, bu dönemde daha çok hastalanma nedenleri arasında yer alıyor.
Kışın çocuklarda en çok görülen hastalıklar neler?
En çok görülen hastalıklar: Nezle, grip, üst solunum yolu enfeksiyonu, bademcik iltihabı, sinüzit, orta kulak iltihabı, bronşit, bronşiolit, zatürre (pnömoni), krup (yalancı difteri), kızıl, suçiçeği ve kızamık gibi döküntülü çocuk hastalıkları ve viral ishaller.
Bu hastalıkların belirti ve sonuçları nelerdir? Her hastalıkla ilgili kısa bilgi verebilir misiniz?
Nezle ve grip
Çocuklarda en sık görülen ve doktora başvurma nedeni olan hastalıkların başında geliyor. En önemli şikâyetler de burun tıkanıklığı, burun akıntısı, ateş, halsizlik, öksürük. Nezle ve grip tedavi edilmezse kulak iltihabı ve alt solunum yolu gibi hastalıklara zemin hazırlıyor.
Bademcik iltihabı
Vücut direncinin düştüğü zamanlarda bademciklerin iltihaplanması sonucu gelişiyor. Yüksek ateş, bulantı, boğaz ağrısı ve yutma güçlüğü, öksürük başlıca belirtileri arasında yer alıyor. Tedavi edilmezse eklem romatizması, böbrek iltihaplanması, kalp kapak iltihaplanması gibi komplikasyonlar gelişebiliyor.
Sinüzit
Çocuklarda her yaşta görülebiliyor. Uzun süren burun tıkanıklığı, burundan yeşil sarı akıntı, yatar pozisyonda öksürük gelişmesi sinüziti düşündürmeli. Bu gibi durumlarda da çocuğun mutlaka doktor muayenesinden geçirilmesi gerekiyor.
Orta kulak iltihabı
Uzun süren nezle ve burun tıkanıklığı sonucu kulak ile ağız arasındaki borunun havalanması bozuluyor. Tedavi edilmezse işitme kayıpları, çevre dokularda iltihaplanma ve sık tekrarlayan akıntılı kulak iltihaplanmalarına neden oluyor.
Bronşiolit
Virüslerin neden olduğu bir alt solunum yolu hastalığıdır. İki yaşından küçük çocuklarda ateş, solunum zorluğu, öksürük, hırıltı gibi belirtilerle ortaya çıkıyor. Bu gibi durumlarda hastanede tedavi gerekebiliyor.
Zatürre
Sık görülen alt solunum yolu enfeksiyonudur. İlk üç yaşta hastaneye en sık yatma nedenleri arasında yer alıyor. Etkeni genellikle küçük çocuklarda virüs, büyük çocuklarda bakteridir. Gribal enfeksiyon gibi başlayıp uzayan ve düşmeyen ateş ile seyrediyor. Yakından takip ve tedavisi gerekiyor.
Krup
(Yalancı difteri) Nezle ve gribal enfeksiyonu takiben gırtlak ve ses tellerinde iltihaplanmaya bağlı köpek havlaması şeklinde öksürük, hırıltı, nefes almakta zorlanma gibi belirtileri var. Solunum güçlüğü olduğu durumlarda kişi hastaneye yatırılarak tedavi edilmeli. Soğuk buhar makineleri evde tedaviye yardımcı oluyor.
Kızıl
Kasıklarda ve gövdede kırmızı döküntülerle seyreden, yüksek ateş, şiddetli boğaz ağrısı, dilde çilek görünümü, halsizlik, eklem ağrıları gibi belirtileri olan bir hastalık... Antibiyotik ile tedavisi mümkün.
Viral ishal
Viral ishallerde genellikle etken, rota virüslerdir. Ateş, kusma ve sulu dışkılama başlıca belirtileri. Sıvı ve elektrolit kaybı bakımından yakından takip edilmeli, gerekirse hastaneye yatırılarak tedavisi sürdürülmeli.
Bu hastalıklar içerisinde en ciddiye alınması gerekenler hangileri?
Bu hastalıklar arasında bademcik iltihapları, orta kulak iltihapları, sinüzit, bronşit, zatürre, döküntülü çocuk hastalıkları ve virüslerin etken olduğu bağırsak enfeksiyonları ciddiye alınması gerekenler. Çocuklar hastalandıkları zaman bakımları en az yetişkinler kadar zor. Çünkü kimi zaman verilen ilacı ya da şurubu içmeyi reddediyorlar.
Bu gibi durumlarda nasıl bir yol izlenmeli?
Çocuk hastalıklarının tedavi programında genel yaklaşımımız, çocukları mümkün olduğu kadar travmatize etmeden tedavi edebilmek. Kusan, bulguları ağır, düşmeyen ateşi olan hastalara ev şartlarında adaleden tedavi, hastane tedavisi gerekenlere damardan tedavi uygulanıyor.
Hafif soğuk algınlığı belirtileri ile gelen çocukları dinlendirmek, doğal gıdalar ve taze sıkılmış meyve suları ile beslemek, parasetamol içeren ilaçlar ve nefes açıcılar kullanmak yeterli. Kimi zaman çocuklar bütün kış hasta olabiliyorlar. Aileler de doğal olarak doktor doktor geziyorlar. Ama kimi zaman bu yöntem çok fazla işe yaramıyor. Çünkü her doktor başka bir tedavi önerebiliyor.
Böyle zamanlarda ailelere neler tavsiye ediyorsunuz?
Sık tekrarlayan solunum yolu enfeksiyonu hikâyesi olan hastalarda hazırlayıcı nedenler araştırılmalı. Bunlara yönelik muayene ve tetkikler yapılmalı. Örneğin geniz eti, alerji gibi. Ayrıca bağışıklık sistemini güçlendirici bitkisel tedaviler de önerilebilir.
Son olarak çocukların günlük bir beslenme programı nasıl olmalı? Bu hastalıklardan korunmada beslenme ne kadar önemli?
Beslenme; büyüme ve gelişmede, vücut direncini yükseltme noktasında önemli etkenlerden biri. Protein ve vitamin bakımından zengin beslenme çok önemli. Okula giden çocuklar kahvaltıyı geçiştirmemeli. Öğün aralarında meyve ve meyve suları tüketmeli. Kantin yerine, evde hazırlanmış gıdalar veya okulun yemek programına uygun beslenmeleri daha iyi olur.
Sizin eklemek istediğiniz bir şey var mı?
Düzenli aşılama, yaşa uygun dengeli beslenme, temizliğe önem verilmesi, hastalık belirtileri ağırlaşmadan ve dolayısıyla tedavisi zor ve uzun bir hale gelmeden sağlık merkezlerinde kontrolden geçilmesi, sağlıklı bir gelişme için çok önemli.
Ailelere öneriler:
— Çocukların kreş veya okula başlamadan önce, tüm aşı programının tamamlanması
— Okul kayıtlarında aşı karnelerinin istenmesi
— Hasta çocukların hastalık bulguları iyileşene kadar okula gönderilmemesi
— Sınıfların ve çocuk odalarının sık sık havalandırılması
— Mümkün olduğu kadar kapalı ortamlara gidilmemesi
— Çocuklara el yıkama alışkanlığının küçük yaşlardan itibaren kazandırılması
— Okul kıyafetlerinin eve gelir gelmez değiştirilmesi
— Sık banyo alışkanlığının geliştirilmesi
— Çiğ yenen sebze ve meyvelerin çok iyi yıkanması
— Temiz ve güvenilir içme suyu kullanılması
Soğuk algınlığı nedir?
Çeşitli virüslerin yol açtığı, üst solunum yollarında bazı belirtilere yol açan 'hafif' seyirli bir hastalık
En çok kimlerde görülür?
Yetişkinler başta olmak üzere çocuklarda en sık görülen hastalıklardan biri.
Yaygın bir hastalık mı?
Soğuk algınlığı çok yaygın görülen bir hastalık... Senede çoğu zaman bir iki kereden fazla görülebiliyor. Özellikle gelişen ulaşım olanakları sayesinde virüsler, dünyanın her yerinde ve her iklimde hastalığın ortaya çıkmasına yol açabiliyor.
Neden havaların soğuması mı?
Soğuğun direkt olarak hastalığa yol açtığı söylenemez. Soğuk algınlığı genellikle okulların açılması ile eş zamanlı olarak sonbahar mevsiminde görülmeye başlıyor.
Tedavide antibiyotik kullanılır mı?
Soğuk algınlığı tedavisinde antibiyotiklerin yeri olmamasına rağmen, bu konuda sıklıkla yanlış yapılıyor
Hangi mevsimde daha sık görülür?
Soğuk algınlığı en sık kış mevsiminde görülüyor. Bunun başlıca nedenleri arasında kötü havalandırılan ortamlarda daha çok zaman geçirilmesi, güneş ışınlarının daha az oluşu, daha çok toplu halde yaşanması, bu mevsimde stresin daha fazla olması ve burundaki koruyucu mukozanın soğuması ile virüslerin hızla çoğalması sayılabilir.
Yakalanma riskini artıran faktörler neler?
Riski artıran bazı özel faktörler: Uzun mesafeli uçak yolculukları, 200–400 kişinin aynı hava kaynağı ile birbirlerine hastalığı bulaştırmalarını kolaylaştırıyor. Yabancı bölgelere yapılan seyahatler de, o bölgedeki virüslerin alınmasına sebep olabiliyor. Klimalar da önemli risk faktörleri arasında yer alıyor. Havadaki nemi aldıkları için burundaki koruyucu mukoza ortamını kurutuyorlar ve hastalığa yatkın hale getiriyorlar.
Stres bir risk faktörü müdür?
Stres, tek başına bağışıklık sistemini baskılayarak hastalık etkenlerinin üremesini kolaylaştıran bir diğer önemli risk faktörüdür.
Soğuk algınlığı virüsleri nasıl bulaşır?
Etken virüslerin bulaşması; hastaların mikrop içeren burun veya ağız salgılarıyla bulaşmış elleri ve eşyalarıyla olabileceği gibi, havadaki küçük veya büyük parçacıklar içindeki virüslerin solunması ile de olabiliyor.
Ölümcül olabilir mi?
Bebekler, çok yaşlılar ve bağışıklık sistemi problemli olan kişilerde hastalık çok ciddi, hatta ölümcül olabiliyor.
(DİYET DERGİSİ)