Çocuklarda baş ağrıları git gide artan bir sorun haline geldi. Dr. Hasan İnsel Milliyet Cafe'deki yazısında (13.01.09), bu baş ağrılarının birçok sebepten kaynaklanabileceğini söylüyor. İnsel'in yazısı şöyle:
"Çocuklarda baş ağrıları giderek artan sağlık sorunu olmaya başladı. Bu şikâyetlerin nedeni, migren veya gerilim tipi ağrı olabileceği gibi beyin tümörü, zehirlenmeler, sinüzit de olabilir.
İlkokulu, Nişantaşı’ndaki Aydın İlkokulu’nda okudum. Bugün inanmak çok zor; ama okulum Nişantaşı’nda City’s alışveriş merkezinin karşısında, şu an Hotiç’in olduğu yerlerde, bahçe içinde bir villa idi. Biz de Teşvikiye’de Erhan apartmanında otururduk. Tipi altında bile başım açık gidip, gelirdim okula. Dördüncü sınıfta baş ağrılarım başladı, zaman zaman ışığa bakmak da rahatsız ediyordu. Şimdi Nişantaşı’nda GNC’nin olduğu yerde Dr. Komili’nin “Röntgen Muayenehanesi” vardı. Oraya gittik, sinüzit dediler ve uzun süren tedaviden sonra baş ağrılarından kurtuldum; ama sinüs problemim ömür boyu bana eşlik etti.
Çeşitli nedenleri olabilir
Çocuk Nörolojisi Uzmanı Prof. Dr. Nur Aydınlı ile çocuklardaki baş ağrılarından konuşurken, o günleri hatırladım. Prof. Dr. Nur Hanım çocuk baş ağrıları konusunda önemli bilgiler verdi, işte anlattıkları...
Çocuklarda baş ağrıları giderek artan sağlık sorunu olmaya başlamıştır. Migren veya gerilim tip ağrı söz konusu olabileceği gibi beyin tümörü, kafa içi basınç artışı, zehirlenmeler, sinüzit, akut ateşli hastalık gibi nedenlere bağlı olarak da baş ağrısı gelişebilir.
Başı ağrıyan çocuğun değerlendirilmesi ayrıntılı hikâye, fiziksel ve nörolojik muayene ile başlar. Ağrının yeni başlaması veya uzun süredir olması, zamanı, giderek artıp artmaması, sorunsuz aralar vererek tekrarlayıp tekrarlamaması, sıklığı, süresi, yeri, şiddeti, birlikte bulantı, kusma, baş dönmesi gibi başka bulguların olup olmaması, yaşamı etkileyip etkilememesi, başka hastalıkların da bulunup bulunmaması, ailede baş ağrısı olup olmaması, ağrıya yol açtığı düşünülen nedenler değerlendirmede önemlidir. Bu özelliklere göre ileri incelemeler yapılır.
Yeni başlayan baş ağrısı çocuklarda çoğu kez üst solunum yolu enfeksiyonuna bağlı ateşli hastalıklarda görülür. Ancak beyin zarları enfeksiyonu, beyin kanaması, tümörü, gibi durumlarda da görülebileceği unutulmamalıdır.
Uzun süredir devam eden ve şiddeti artan baş ağrısı kafa içi basınç artışı durumlarında görülür. Bunlar arasında beyin tümörleri, apsesi, kanaması, beyinde sıvı birikmesi sayılabilir.
Hangi tip ağrı, nasıl tedavi edilir?
Genel fizik muayene ve ayrıntılı nörolojik değerlendirme önemlidir. İleri tetkiklere bunlara göre karar verilir.
Çocuğun arada sırada baş ağrısı var ise ve nörolojik muayene bulguları normal ise her zaman merkezi sinir sistemi görüntülemesi gerekmemektedir.
Yeni başlayan şiddetli veya giderek artan baş ağrılarında, anormal nörolojik bulgular varlığında, kafa yaralanması söz konusu olan ağrılarda merkezi sinir sistemi görüntülemesi gerekir. İleri tetkik ve tedavi muayene ve görüntüleme bulgularının yönlendirdiği şekilde yapılır.
Migren: Migren çocuklarda ve gençlerde sıktır. Tekrarlayan, zonklayıcı tipte, alın ve şakaklarda yer alan baş ağrısıdır. Ağrı genellikle birkaç saat sürer ancak 2-3 gün de sürebilir. Orta şiddette veya şiddetli olabilir, hareket ile artabilir. Bulantı, kusma, sesten ve ışıktan rahatsız olma gibi sorunlar da eşlik edebilir. Ayrıca siyah alan gibi görsel bozukluklar, duyu kusurları, vücudun bir yanında güçsüzlük de olabilir. Altta yatan başka bir hastalığın olmadığı gösterilmelidir.
Tedavi ağrı kesici, önleyici tedavi ve davranış tedavisi olarak üçe ayrılır. Ağrı kesici tedavide parasetamol, ibuprofen gibi çocuklarda sık kullanılan ilaçlar ilk tercihtir. İlaçlar ağrının erken devresinde verilmeli, ancak haftada iki kereden fazla kullanılmamalıdır. Kronik önleyici tedavide ağrıyı uyaran etkenleri ortadan kaldırmak ve birkaç ay süren ilaç tedavisi yararlı olmaktadır. Bu amaçla değişik ilaçlar kullanılmaktadır. Davranış tedavisinde çocuğun yaşam, yeme, içme, uyku alışkanlıkları düzenlenir, rahatlama yöntemleri uygulanır.
Gerilim baş ağrısı: Oldukça sık görülür. Bulantı, kusma, ışıktan, sesten rahatsız olma vardır. Altta yatan başka hastalık yoktur. Ağrı 5-30 dakika veya 48 saatten uzun sürebilir. Davranış tedavisi yararlı olmaktadır.
Günlük baş ağrısı: İlerleyici olmayan, hemen hemen her gün görülen, dört aydan uzun sürmüş olan baş ağrısıdır. Çocukların yaşam şeklini, yeme içme alışkanlıklarını değiştirerek, uyaran nedenlerden uzaklaşmalarını, düzenli egzersiz yapmalarını sağlayarak tedavi edilebilir.
Baş ağrısında altta yatan ciddi bir neden düşündüren ve ileri tetkik gerektiren bazı durumlar şunlardır:
Çocuğun üç yaşından küçük olması
Sabah veya gece görülen ağrı
Ağrı ile birlikte kusma olması
Ani ve şiddetli başlayan ağrı
Uzun süren, şiddeti artan ağrı
Okul başarısını düşüren veya kişilik değişikliğine yol açan ağrı
Sara hastalığı
Baş çevresinin hızlı büyümesi
Anormal hareketler
Hareketlerde sağ ve sol arasında fark
Denge ve yürüme bozukluğu
Yüksek tansiyon
Göz dibinde ödem
Beyin zarları iltihabı düşündüren bulgular"