İki yaşına kadar gidiş yönünün tersine bağlanan koltuklar iki yaşından sonra gidiş yönünde bulunuyor.
Çocuklar 20 kilometre hızdaki kazalarda bile ciddi şekilde yaralanabiliyor. Avrupa’da 1993’te zorunlu olan çocuk oto koltukları ölüm riskini yüzde 22’ye kadar azaltıyor. Fiyatları ise 150-750 YTL arasında.
Evde yürümeye başlarken ya da sokakta top oynayıp bisiklete binerken yaralanmaması için koruduğumuz bebek ve çocuklar otomobillerde çok sanvunmasız. Çünkü araçlardaki emniyet kemeri ve hava yastığı gibi pasif güvenlik önlemleri genellikle yetişkinler düşünülerek tasarlanıyor. İşte bu noktada çocuk oto güvenlik koltukları yaşamsal bir öneme sahip.
Mecburen anne kucağında
Radikal'in haberine göre, Türkiye’de çocuk koltuğu kullanımı son yıllarda oluşan bilinçle artış gösterse de hâlâ Avrupa ve ABD’ye göre çok düşük seviyede. Milyonlarca aile hâlâ otomobille seyahat sırasında bebeğin annesinin kucağında ya da arka koltukta oturmasını yeterli görüyor. Yapılan araştırmalar saatte 20 kilometre hızla giderken bile çocukların ölümlü yaralanmalar alabileceğini söylüyor. Çocukların kafaları bedenlerinin dörtte birini oluşturuyor. Yetişkinlerde ise bu oran sekizde bir. Böylece çocuklar kaza anında sartısıntıyı yetişkinlerden çok daha fazla hissediyor.
Avrupa’da ölüm yüzde 2
Türkiye’de her yıl ölümlü trafik kazalarında ölen çocukların oranı yüzde 40-50 arasında değişiyor. Bu ölümlerin büyük bir kısmı kader olmamalı. Çocuk oto koltuğunun 1993 yılından bu yana zorunlu olduğu Avrupa ülkelerinde bu oran yüzde 2’ler civarında. Türkiye’de Britax Römer, Graco, Koala, Chicco, Maxi-Cosi gibi birçok çocuk oto koltuğu satılıyor. Bu koltukların fiyatı 150 YTL’den başlayıp yaş, kilo ve markasına göre 750 YTL’ye kadar çıkıyor. Tabii ki iş koltuğu almakla bitmiyor. Aracın Isofix bağlantı sistemine sahip olması ve doğru şekilde bağlanması da gerekiyor.
Büyüyene kadar üç koltuk
Sektör yetkililerine göre bir bebek doğumundan itibaren 36 kilogram (12 yaş) oluncaya kadar ki dönemde üç farklı oto koltuğuna ihtiyaç duyuyor. Bebekler için olan ilk oto koltuğunun iki yaşına kadar arka koltukta bebeğin yüzü sürüş istikametinin tersine gelecek şekilde bağlanıyor.
Bunun nedeni sert bir fren ya da kaza anında bebeğin hassas baş ve boynunu hayati zedelenmelerden korumak. 0-2 yaş arası çocukların yüzde 20’si darbeli kazalarda yüzü yola dönük olduğunda boyunlarından ciddi şekilde yaralanıyor. Çocuklar yetişkinlerden daha zayıf bir yapıya sahip oldukları için darbe anında boyun omurları başın savrulmasıyla oluşan kuvvete direnç gösteremiyor. Çocuk, sırtı gidiş yönüne doğru oturtulduğunda maruz kaldığı darbenin etkisi yüzde 89 azalıyor.
İki yaşından büyük çocuklar ise genellikle öndeki koltuk sırtlığına çarparak kafa ve yüzlerinden yaralanıyor. Kazaların yüzde 40’ında emniyet kemeri çocuk koltuğu üzerinde yeterince gergin olmadığından ciddi yaralanmalar oluşuyor. Isofix ile 0-4 yaş grubundaki çocukların ciddi yaralanmalarında yüzde 22 oranında azalma hedefleniyor.
Çocukların, basenlerinde ön üst leğen kemiği çıkıntıları oluşmadığı için yetişkinlere göre daha hassaslar. Önden alınan darbelerde 4-10 yaş grubundaki çocukların yüzde 26’sında karınlarından ciddi şekilde yaralanıyor. Kemerinin alt kuşağının karına doğru kaymasını önlemek için sert maddeden bir parçanın olması ve tam kalça hizasına oturması gerekiyor.
2010’da zorunlu olacak
Türkiye’de zorunlu olmayan çocuk oto koltukları 2010 yılından itibaren zorunlu hale gelecek. İçişleri Bakanlığı’nın açıklamasına göre 1 Haziran 2010’dan itibaren otomobil, arazi araçları, kamyonet, kamyon ve çekicilerde 150 cm’den kısa ve 36 kilogramın altındaki çocukların taşınması sırasında çocuk bağlama sistemleri zorunlu olacak.
Isofix bağlantısı şart
Artık birçok otomobilde bulunan evrensel standartlaşmış bir bağlama sistemi olan ’Isofix’ çocuk oto güvenlik koltuğunun araca otomatik olarak takılmasını sağlayarak, gevşek bağlanma riskini ortadan kaldırıyor.
Isofix, tüm üreticileri kapsayan, standartlaştırılmış bir çocuk koltuğu tertibatı. Sistemde araç üreticisi tarafından kullanılmasına izin verilen özel çocuk koltukları sabit tutma kancalarıyla araca bağlanıyor. Isofix standart tutucuları arkada yan koltuklara yerleştiriliyor. Bazı modellerde opsiyonel olarak ilaveten yolcu koltuğunda hava yastığının aktif durumdan çıkarılması olanağıyla Isofix tutucular alınabiliyor.