Hülya Karabağlı / Ankara
CHP'nin deprem profesörü, İstanbul Milletvekili Haluk Eyidoğan, KTÜ'nün hocası Prof. Osman Bektaş'ın ‘Türkiye’de ve dünyada 7 ila 7.9 büyüklüğünde büyük deprem yaşanacağı’ açıklamasını, "Bilim etiği açısından doğru olmamıştır" diye değerlendirdi. Bektaş'ın kendine göre yaptığı bir istatistikle olasılık bulduğunu vurgulayan Eyidoğan, Prof. Bektaş'ı soru yağmuruna tuttu. Eyidoğan, "Bu büyük depremin 3 ay gibi bir süre vererek Türkiye’de olma olasılığı neye göre söylenmiş? Nasıl ve hangi “deprem kestirme“ yöntemiyle hesaplanmış? Bu olasılık yüzde kaçtır? Türkiye’nin neresinde olacakmış?". Prof. Eyidoğan'ın değerlendirmesi şöyle:
'Prof. Bektaş hızını alamamış'
KTÜ Jeoloji Mühendisliği Bölümü öğretim üyesi Prof. Dr. Osman Bektaş, dünyada bu yıl deprem istatistiğine göre 7 den büyük ortalama 11 deprem olduğunu, ortalamaya göre 6 tane deprem eksik kaldığını, bu nedenle bunlardan birinin de Türkiye’de olabileceğini söylemiş.
Yani Amerikan Jeoloji Kurumu’nun her yıl yayınladığı deprem sayılarını kullanarak bunu söylemiş. Bu bilgiler internette herkese açıktır ve bilinmeyen bir veri değildir. Ancak sonra, Bektaş Hoca hızını alamamış ve bu yuvarlak sayılara göre kendine göre bir istatistik yaparak bir olasılık bulmuş.
'7 ile 7.9 arasında 30 kat yıkıcılık farkı var'
Bektaş Hoca bu istatistiğe dayanarak “yılın son 3 ayında veya 2014 yılının başlarında dünyada ve Türkiye'de 7 ile 7.9 büyüklüğü arasında deprem olma olasılığı vardır” beyanında bulunmuş. Bu beyana ve beyanın şekline itirazım var. Bakınız, dünya deprem kuşakları üzerinde Türkiye gibi böyle yüzlerce ülke var. Peki bu büyük depremin 3 ay gibi bir süre vererek Türkiye’de olma olasılığı neye göre söylenmiş?.
'Hangi 'deprem kestirme 'yöntemi'
Nasıl ve hangi “deprem kestirme “ yöntemiyle hesaplanmış? Bu olasılık yüzde kaçtır? Türkiye’nin neresinde olacakmış? 7 ile 7.9 arasında depremin yıkıcılığı etkisi enerjisi açısından 30 kat fark vardır. Bu olacak depremin büyüklüğü nedir? İşte bunları bilmiyoruz. Bu beyan bilim etiğine uygun olmamıştır. Avrupa Konseyinin “Depremi Önceden Kestirme” etik kurallarına göre bir bilim insanı tarafından bu tür beyanatın bu şekilde verilmesi hiç uygun değildir.