Türkiye’nin yurt dışından çöp ithal etmesi tartışılmaya devam ediliyor. Çukurova Üniversitesi, Mikroplastik Araştırma Grubu Lider Araştırmacısı Doç. Dr. Sedat Gündoğdu ve konuyu 3 kez Meclis'e taşıyan CHP Adana Milletvekili Burhanettin Bulut, Sözcü yazarı Ruhat Mengi’ye konuştu.
“Adana'da 2017'den, 2018'den beri bas bas bağırıyoruz ve tehlikeyi anlatmaya çalışıyoruz ama kimsenin harekete geçtiği yok, tartışıldığı yok” diyen Doç. Dr. Sayın Sedat Gündoğdu, “Sözde ekonomi nedeniyle, ‘Para kazanılıyor’ diye susuluyor” diyerek sitem etti.
“İnsan kanında bile mikroplastik bulundu, akciğerlerden plastik çıkıyor”
“O söylenen rakamlar, bütçeler de şaibeli çünkü şeffaflık yok, kim ne kazanıyor, nasıl kazanıyor hiçbir bilgi yok” diyen Gündoğdu, şunları kaydetti:
“Çevre Bakanı ‘çöp’ değil, ‘ham madde’ diyor. Bizim marketlerde satılan yumurta, sosis kabından, çikolata ambalajından hiçbir farkı olmayan ambalajlar görüyoruz, biz yılda 32-33 milyon ton belediye çöpü üretiyoruz, bunun neredeyse 4-6 milyon tonu plastik ve aynı plastikler. Şimdi sen bunları toplamıyorsun, bunları istemiyorsun, bunların toplanması için bir teşvik vermiyorsun, neye teşvik veriyorsun; yurt dışından atık alıp bir kısmını dönüştürüp tekrar yurt dışına satacak diye bir çöp endüstrisine yatırım teşviki veriyorsun. Ocak 2021'de Ticaret Bakanlığı'nın verilerinden konuşuyorum; 69 milyon TL bu geri dönüşüm tesislerine teşvik verildi, ayrıca bu firmalar KDV istisnasına sahip. Bu firmaların çevre alt yapısı o kadar yetersiz ki burada kırılıp parçalanan çöplerin ardından atık suya karışan mikro boyutlu plastikler atık su tesislerini tıkıyor. Bakın insan kanında bile mikroplastik bulundu, akciğerlerden plastik çıkıyor, burada halkın ürettiği atık suyun arıtıldığı tesis arıtma işlemini yapamıyor.”
“Sofra tuzunda, balık ve midye dolmada mikroplastik bulduk “
“Ben birçok markanın sofra tuzlarında mikroplastik buldum ve bunu yayınladım, daha sonra balıkta ve midye dolmada bulduk. Denizlerimize karışan plastik çöplerle alakalı bir sonuç bu. Türkiye'nin en büyük deniz tuzu üretim alanı İzmir'de, dolayısıyla deniz kirliyse tuz da kirli olacak” diyen Gündoğdu, “Şu anda Türkiye kıyıları Akdeniz'in en kirli kıyıları plastik açısından” dedi.
“Geri dönüşüm sektörü ciddi lobi yapıyor, tehdide varan konuşmalar var”
CHP Milletvekili Eczacı Burhanettin Bulut da konuya ilişkin olarak şunları kaydetti:
“İki yıl içinde Meclis'te bu konuyla alakalı 3 kez söz aldım ancak son olarak Bakan ‘Böyle bir şey yok’ dedi, ben de geçen cuma Adana'ya gittim ve çöplerin olduğu yerden video çektim, ondan sonra bu olay biraz daha büyüdü. Sonuç itibarıyla bu işi somutlaştırmış olduk. Her konuda ‘dış güçler’ deniyor ya biz kendimiz bu olayı iyice ortaya çıkarmış olduk. Adana'da geri dönüşüm sektörü güçlü, hatta ciddi de lobi yapıyorlar, tehdide varan şeyler de oluyor; ‘Binlerce insan çalışıyor, siz de buna engel oluyorsunuz’ gibi sözler söylüyorlar. Birincisi şu; biz geri dönüşüme niye karşı olalım, böyle bir şeyi hiçbirimiz söylemeyiz ancak bu ithal edilen ürünlerde Avrupa'da birinci sırada olmamıza rağmen bir ekip kurulmuş değil. ‘Konteynerler kontrol ediliyor’ diyorlar, kontrol ediliyorsa o zaman nasıl dökülüyor? Hem de şehrin içerisine dökülüyor, şehrin içine dökülenleri görüyoruz, bir de görmediklerimiz var. Böylesi bir konuda hiçbir bilgi vermiyorsunuz, kaç ton ithal edildi ne kadarı kullanıldı ne kadarı çöpe ayrıldı, nerelerde yakıldı, hiçbir bilgi vermiyorsunuz sadece ‘geri dönüşüm tesislerimiz var’ deniyor, olur mu?"
“Sadece plastik atık değil, çöpler arasındaki tıbbi atıklar da ya yakılıyor veya doğaya atılıyor”
“Sadece plastik atık değil, çöpler arasındaki tıbbi atıklar da ya yakılıyor veya doğaya atılıyor” diyen Burhanettin Bulut, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Greenpeace Adana'da farklı bölgelerdeki çöp döküm alanlarından aldığı örneklerde toprakta kanserojen maddeler tespit etti ve bunların normalden 400 bin kat fazla olduğu ortaya çıktı. Çevre Bakanı ‘İngiltere'den gelen plastik çöpler' konusunda söylenenleri yalanladı ama Londra'da kendileri plastik çöp poşetlerine GPS yerleştirdiklerinde bunların üçte ikisinin Adana'ya geldiğini tespit ettiler. Adana'nın merkezinde İngiltere'den gelen plastik ambalajlar zaten görülüyor. Marketlerin poşetlerini paralı yaparken Avrupa'nın bütün çöpünü almak hiçbir çevre sorununu çözmez aksine üstüne bir de ciddi sağlık sorunları ekler.”
Röportajın tamamını okumak için tıklayın.