TÜPRAŞ Genel Müdürü İbrahim Yelmenoğlu'nun, Batman Rafinerisi uyarısı yaptığı 51 maddelik ‘Maden Kanununu ile Bazı Kanunlarda ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi’ yarın 25 Aralık 2018 günü Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabii Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Komisyonu gündemine alındı.
Türkiye’deki madencilik faaliyetlerinin geliştirilmesi, madenlerin denetimini engellemeye veya denetimdeki usullere aykırı davrananlarla ilgili idari para cezası faaliyeti durdurma cezası öngören teklif, bu haliyle kabul edilmesi halinde sektörün ayağa kalkamayacak biçimde küçülmesine neden olacağı, ilk maddesinden son maddesine kadar ‘yerli ve milli madencilik’ politikasına aykırı olduğu gerekçeleriyle geri çekilmesi isteniyor.
CHP’li Tarhan: Yaklaşık 900 bin kişiyi olumsuz yönde etkileyecek, işsizlik oranlarında artışa sebep olacaktır
CHP’nin Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabii Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Komisyonu sözcüsü Kocaeli Milletvekili Tahsin Tarhan, T24’e, “Hazırlanan kanun teklifi moral olması beklenirken sanki ceza kanununa dönüştürülmüş bir kanun teklifi olarak karşımıza çıkmaktadır” dedi. Tarhan, teklifin bu haliyle kabul edilmesi durumunda, sektörde küçülmeye devam edileceğini ve ayağa kalkamayacak hale geleceğini ifade etti ve “Sektörün yüzde 98’ ini oluşturan işyerleri KOBİ niteliğinde olup, 150.000 çalışanı doğrudan olmak üzere yaklaşık 900.bin kişiyi olumsuz yönde etkileyecek, işsizlik oranlarında artışa sebep olacaktır” diye konuştu.
TMMOB: “Yerli ve milli madencilik” politikasına aykırı, derhal geri çekilmeli
Teklifin acilen ve derhal geri çekilmesi görüşünde olan TMMOB Maden Mühendisleri Odası, AKP’nin teklifinin meslek odalarının, sektör temsilcileri, sendika ve üniversitelerin görüşü alınmadan, tek taraflı olarak hazırlandığını, toplum içerisinde tartışmaya açılmadığını, kapalı kapılar ardında kimi çevrelerin özel talepleri doğrultusunda hazırlandığına dikkat çekti. Maden Mühendisleri Odası,” Kanun teklifi; ilk maddesinden son maddesine kadar teklifin amaç maddesinde belirtilen "milli menfaate" ve ETKB tarafından sürekli olarak dile getirilen "yerli ve milli madencilik" politikasına aykırı olduğu için derhal geri çekilmelidir” dedi.
TMMOB Maden Mühendisleri Odası’nın açıklaması şöyle:
AKP Grup Başkanlığı tarafından 7.12.2018 Tarih ve 38 Sayılı yazı ile "Maden Kanununu ile Bazı Kanunlarda ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair kanun teklifi TBMM gündemine getirilmiştir.
Kanun teklifi; meslek odalarının, sektör temsilcilerinin, sendikaların ve üniversitelerin görüşü alınmadan, tek taraflı olarak hazırlanmış, toplum içerisinde tartışmaya açılmamış, kapalı kapılar ardında kimi çevrelerin özel talepleri doğrultusunda hazırlanmıştır.
Kanun teklifi; ilk maddesinden son maddesine kadar teklifin amaç maddesinde belirtilen "milli menfaate" ve ETKB tarafından sürekli olarak dile getirilen "yerli ve milli madencilik" politikasına aykırı olduğu için derhal geri çekilmelidir.
Kanun teklifi; mesleki denetimden sorumlu olan ve Anayasal bir kuruluş olan meslek odalarımızı Anayasaya aykırı olarak dernek konumuna getirdiği için derhal geri çekilmelidir.
Kanun teklifi, üyelerinin haklarını korumak ve mesleki gelişimini sağlamak için mücadele eden meslek odalarının üyeleri ile olan bağlarını yok ederek üyelerini yalnızlaştırdığı için derhal geri çekilmelidir.
Kanun teklifi; daimi nezaretçi olarak çalışan maden mühendislerini günah keçisi ilan ederek emeğinden ve ekmeğinden edeceği için derhal geri çekilmelidir.
Kanun teklifi; MAPEG`in görev ve sorumluluklarını Daimi Nezaretçilere yüklerken onlara hiçbir mesleki yetki ve güvence vermeyerek cezalandırdığı için derhal geri çekilmelidir.
Kanun teklifi; Yetkilendirilmiş Tüzel Kişiliklerde (YTK) istihdam edilen maden, jeoloji ve jeofizik mühendislerini emeğinden ekmeğinden edeceği için derhal geri çekilmelidir.
Kanun teklifi; UMREK kodları üzerinden tamamen yerli ve milli olan 50.000`e yakın maden, jeoloji ve jeofizik mühendislerinin diplomalarını yok edeceği için derhal geri çekilmelidir.
Kanun teklifi; TTK ve TKİ ye ait olan sahaların rödevans üzerinden devredilerek özelleştireceği için, işsizliğe, güvencesizliğe ve ölümlere neden olacağı için derhal geri çekilmelidir.
Kanun teklifi; artırılan cezalar ve ruhsat bedelleri nedeniyle sektörün sorunlarını artıracağı ve üretimi düşüreceği için derhal geri çekilmelidir.
Kanun teklifi; ruhsat iptallerinde, ihalelerde keyfiliğe, hukuksuzluğa adaletsizliğe neden olacağı için derhal geri çekilmelidir.
Teklif ne getiriyor?
AKP Grup Başkanvekili tarafından hazırlanan Maden Kanunu ile Bazı Kanunlarda ve Kanun Hükmünde Kararname'lerde (KHK) değişiklik yapan kanun teklifi 51 maddeden oluşuyor .
Teklifle, MTA'nın yurt dışında faaliyet göstermek üzere kuracağı şirketlerin arama ve araştırma faaliyetleri dışında işletme faaliyetinde de bulunmasına imkan tanınıyor. Bu kapsamda kurulacak özel hukuk hükümlerine tabi olacak şirketlere, piyasa şartlarında hareket edebilmeleri amacıyla bazı kanunlardan, KHK'lardan muafiyet ve istisnalar getiriliyor.
Maden Kanunu'nun amaçları arasına madenlerin "milli menfaatlere uygun olarak" aranması ibaresi ekleniyor. Ayrıca, "Maden İşletme Faaliyetleri", "Madencilik Faaliyetleri", "Görünür Rezerv Geliştirme Hakkı" ve "Teknik Eleman" tanımları yapılıyor.
Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü'nün yurt dışı faaliyetleri kapsamında hedef ülke yetkilileri ile yaptığı görüşmelerde, maden arama ve araştırma faaliyetleri ile ilgili olarak alınacak lisanslar için imzalanması istenilen sözleşmelerin, arama, araştırma faaliyetleri sonucunda ekonomik maden kaynaklarının bulunması durumunda, yapılacak işletme süreci ile ilgili yükümlülükler içermesi gerekçesiyle, kurulacak şirketlerin arama ve araştırma faaliyetlerine ek olarak işletme yapabilmesi öngörülüyor.
Yapılan değişiklik ile; kamu kurum ve kuruluşlarında bulunan uzmanlaşmış ve tecrübeli personelin ihtiyaç duyulması halinde söz konusu şirketlerde çalıştırılabilmesine imkan sağlıyor.
Kanun Teklifi ile; Maden sahalarında madencilik dışında herhangi bir faaliyetin rezerv kaybına sebebiyet vermemek için Genel Müdürlüğün izin şartı aranıyor. İşletme izinlerinin tapu kayıtlarına işlenmesi sağlanarak, diğer yatırımlar planlanırken bölgede maden işletmesi olup olmadığını tespit edebilmesine ve rezerv kaybına sebebiyet vermeyecek şekilde yatırımın planlanabilmesine imkan sağlıyor.
Teklif ile; gümüş ve platin madenleri için uygulanan devlet hakkında teşvik indiriminin yüzde 25 olarak düzenlenmesi, bu şekilde altın, gümüş ve platin madenlerinden alınacak devlet hakkı miktarının arttırılması amaçlanıyor.
Değişiklik ile; teknik elemanların ve yetkilendirilmiş tüzel kişilerin beyanlarına sorumluluk getirilerek gerçek dışı beyanların önüne geçilmesi amacıyla; idari para cezası getirilerek, yetkilendirilmiş tüzel kişilerin hazırladıkları rapor, proje ve her türlü teknik belge veya sundukları bilgi ve belgelerden sorumlu oldukları düzenleniyor.
Maden ruhsatlarının mahallinde yapılacak tetkik ve incelemeleri esnasında ruhsat sahiplerinin ya da vekilinin, denetim mahallinde hazır olması ve ruhsata ilişkin talep edilen bilgi ve belgeleri hazır bulundurması zorunlu hale geliyor. Tetkik ve incelemeler gerçekleştirilinceye kadar üretim faaliyetlerinin durdurulması müeyyidesi getiriliyor.
Düzenleme ile; kaçak üretim ve izinsiz sevkiyatı yeniden düzenleniyor. Buna göre; madenin ocak başı satış fiyatı üzerinden idari para cezası uygulanması yönünde düzenleme yapılıyor. Ayrıca; kaçak üretim ve sevkiyat kapsamında cezayı uygulayacak idarelere açıklık getiriliyor.