26 Nisan 2012, Ankara,- Greenpeace eylemcileri bugün Ankara’da, Akkuyu’da nükleer santrali kurması planlanan Rosatom şirketinin binasına tırmanarak, ‘Akkuyu Çernobil Olmasın’ yazılı pankartlar açtı. Çernobil’de bundan 26 yıl önce bugün gerçekleşen kazanın yıl dönümünde gerçekleşen eylemde eylemciler, Çernobil’deki santrali yapan şirket ile, Akkuyu’ya nükleer santral yapması planlanan şirketin aynı olduğuna dikkat çekerek, Hükümet’ten santral planlarını iptal etmesini talep etti. Barışçıl eylemin ardından eylemciler göz altına alındı.
Basın açıklaması yapan Greenpeace Akdeniz İklim ve Enerji Kampanyası Sorumlusu Cenk Levi “Çernobil felaketinin üzerinden 26 yıl geçti ve felaketin etkileri devam ediyor. Bu felaket sadece Rusya ve Avrupa’yı etkilemekle kalmadı. Türkiye de bu kazadan etkilendi ve radyasyon nedeniyle yaşanan hastalık ve ölümler can yakmaya devam ediyor. Şimdi bu felaketin mimarı olan Rosatom şirketinin, Akkuyu’da bir santral kurması planlanıyor. Bu kadar büyük risklerle dolu bir santralin, bu kadar kötü sicili olan bir firmaya yaptırılıyor olması kabul edilemez. Türkiye’de Rosatom’un, ya da başka bir şirket yapacağı nükleer santrale ihtiyaç yok. Hükümet, halkın istemediği, tehlikelerle dolu bir nükleer santral kurmak yerine, enerji verimliliğine ve yenilenebilir enerjilere yönelmelidir” dedi.
Çernobil’in etkileri devam ediyor
Bugüne dek yaşanan en büyük nükleer felaket olarak bilinen Çernobil’in hala devam eden çok büyük etkileri var:
- Yetişkinlerde tiroid kanserine rastlanma oranı kazadan sonra artış gösterdi. Birleşmiş Milletler tarafından 2011 yılında yayımlanan bir rapor, Çernobil bölgesinde 6000 kadar çocuğun tiroid kanserine yakalandığını ortaya koydu.
- Ukrayna’da 18.000 km2’lik tarım toprakları radyoaktif kirlenmeye maruz kaldı. Ülke ormanlarının %40’ı (toplam 35.000 km2) kirlendi.
Türkiye nasıl etkilendi?
Türkiye’de de Karadeniz Teknik Üniversitesi Tıp Fakültesi, İç Hastalıkları ve Pediatri Ana Bilim Dalları’nda yaptığı çalışmaya göre lösemi vakaları, 1986 öncesi %0,7’den, 1986 sonrası %2’ye çıktı.
Kanserle Savaş Dairesi Başkanlığı’nın verilerine göre Türkiye’de 1984 yılında yüz binde 19,2 olan kanser vakaları, 96 yılında yüz binde 63,46 olarak bildirildi.
4 Mayıs günü Kapıkule-Edirne yolunda İstanbul’da havadaki radyasyonun tam 1000 katı olan ve Çernobil nedenli Türkiye’de ölçülen en yüksek değer olarak tarihe geçen, 16 miliröntgen/saat değeri ölçüldü.
Kaza’dan 5 gün sonra Akçakoca’da havadaki radyasyonun gittikçe arttığı fark edildi. Karasu Bölgesi’nde o bölgenin doğal radyasyon düzeyinin 20 katı fazla olan 150 mikroröntgen/saat düzeyinde ölçüm yapıldı.
Rosatom'un Skandalları
Çernobil’de bundan 26 yıl önce felaketin meydana geldiği santrali yapan Rosatom, ilerleyen yıllarda farklı olumsuzluklarla da gündeme geldi
Rosatom şirketinin adı yolsuzluğa karıştı. Rusya Federal Savcısı, devlete ait olan nükleer enerji şirketi Rosatom’a ait olan alt şirketi yolsuzlukla ve nükleer reaktörler için adi malzeme satmakla suçladı. Şirketin satın alma müdürü, makine yapım tesisi için düşük kalitede hammadde satın almak ve geriye kalan parayı kendinde tutmakla suçlanarak tutuklandı.
2011 yılının Eylül ayında Wikileaks’e en son sızan bilgilere göre, Türkiye’de kurulması planlanan nükleer santrali inşa edecek Rosatom firmasının yeterli altyapısı yok ve Türkiye bu santralle Rusya’ya daha bağımlı hale gelecek.
Rosatom, daha önce denenmemiş ve Avrupa’dan onay almamış bir teknoloji kullanıyor.