Bilim / Teknoloji

CERN'in Gölbaşı şubesi açılacak!

CERN’in benzerinin Gölbaşı’nda kurulması için çalışmalar başlıyor. Merkezde dört hızlandırıcı olacak.

09 Ekim 2008 03:00
CERN’in benzerinin Gölbaşı’nda kurulması için çalışmalar başlıyor. Merkezde dört hızlandırıcı olacak.

İsviçre’deki Avrupa Nükleer Araştırmalar Merkezi’ndeki (CERN) araştırmaların benzerleri, Gölbaşı’nda yapılacak ‘Türk Hızlandırıcı Merkezi’nde gerçekleştirilecek. Ankara Üniversitesi Fizik Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi ve Proje Koordinatörü Prof. Dr. Ömer Yavaş’ın verdiği bilgiye göre, Devlet Planlama Teşkilatı (DPT) desteğiyle kurulacak Türk Hızlandırıcı Merkezi’nin enstitü ve laboratuvarlarının yapımı için ay sonunda ihaleye çıkılacak.

Yüksek enerjili elektron ve proton hızlandırıcıları bulunacak olan merkezde, parçacık fiziği ve nükleer fizik başta olmak üzere pek çok alanda ileri teknoloji araştırmaları yürütülmesi planlanıyor. Yavaş, fizibilite ve altyapı çalışmaları büyük ölçüde tamamlanan merkezin projesinin hayata geçme aşamasında olduğunu söyledi.

Türkiye’de bazı medikal uygulamalarda kullanılan lineer hızlandırıcılar dışında, Ar-Ge, endüstriyel ve teknolojik uygulamalarda kullanılan parçacık hızlandırıcılarının bulunmadığını anlatan Yavaş, Türkiye’nin hızlandırıcı merkezi kurma serüvenine, DPT’nin öngörüsüyle 1997’de ‘Parçacık Hızlandırıcıları: Türkiye’de Neler Yapılmalı?’ başlıklı projeyle başladığını açıkladı.

Kurulum çalışmalarına 2006’da başlanan merkezde, her biri Türkiye için ilk olacak dört büyük hızlandırıcı tesisinin planlandığını belirten Yavaş, bunları parçacık fabrikası (parçacık çarpıştırıcısı), sinkrotron ışınımı tesisi, serbest elektron lazeri tesisi, proton sinkrotronu olarak sıraladı. Boyutları ve araştırma kapasitesi açısından Türkiye’nin yer aldığı coğrafyada bir ilk olacak merkez için çalıştıklarını vurgulayan Yavaş’a göre, merkez her açıdan Türkiye’nin CERN’i anlamına geliyor. (AA)