Çevre

Çekirgelerin kulaklarının ön bacaklarında olduğunu biliyor muydunuz?

Bilinen en küçük çekirge türü 2 cm olup şimdiye kadar tespit edilen en büyük çekirgelerin boyları 20 cm'dir

30 Mayıs 2014 10:53

Çekirge, düz kanatlılar (Orthoptera) takımından Caelifera alt takımının sıçrayıcı üyelerine verilen genel ad. Çekirgeler türlerine göre, 4-5 cm arasında değişen büyüklüklerde değişmektedir. Çekirge türlerinden uzun duyargalılar genellikle yeşil renklidir ve daha çok çayırlarda, ağaçlık yerlerde yaşamayı seçerler. Bu yüzden bu familyanın üyelerine yeşilçekirge ya da çayır çekirgesi denir. Bu gruptaki türlerden bazıları yalnız bitki değil, ara sıra böcekleri de yerler. Damarlı ve yeşil kanatları yaprağı andırdığı için çayır çekirgeleri bitkilerin arasında kolay­ca gizlenebilir. Bu çekirgelerin işitme organ­ları ön bacaklarındadır.

Bilinen en küçük çekirge türü 2 cm olup şimdiye kadar tespit edilen en büyük çekirgelerin boyları 20 cm kadar olup, özellikle göçmen çekirge türlerinin diğerlerine göre 5 - 10 cm daha büyüktür. 

Çekirgeler, özellikle sıcak çöllere yakın yerlerde (Akdeniz çevresindeki bölgeler, Kuzey Amerika ve Arjantin'in orta kesimi, Asya ve Afrika çöllerine yakın bölgeler) tarıma büyük zarar verir. Türkiye'de çekirgeden zarar gören kesimler Güney Anadolu ve Trakya'dır. Çekirgeler zengin bitki örtülü ülkelere yaptıkları deşhet verici göçlerle ünlüdür. Kümeler halinde bırakılan yumurtalardan ilk yağmurlardan hemen sonra çıkan kanatsız çekirge yavruları büyük topluluklar halinde bitkilere saldırır. Yavrular erginleşip kanatlanınca göçün hızı daha da artar: karabulut gibi göç eden çekirge sürüsü indiği yerdeki bitkileri kısa sürede yiyip bitirir. Sıcak mevsimin sonunda dişiler bulundukları yerde yumurtlar; daha sonra erginler kalabalık topluluklar halinde ölür ve bu defa da cesetleri hastalıklara yol açar.

Çekirgelere yapılan savaş çeşitli etmenlere bağlı olarak değişir: çekirge sürüsünün büyüklüğü, göç biçimi, sürüyü oluşturan bireylerin erişkin olup olmamaları vb. Günümüzde, yere konmuş çekirgelerin silindirle ezilmesi, gürültü yapılarak ya da yumurtaların yakılması ya da üzerine kaynar su dökülmesi gibi yöntemlerin yanı sıra çekirgeleri yok etmede böcek öldürücü ilaçlar da kullanılmaktadır. Sıcak yaz günlerinde hiç durma­dan öten, ürkütüldüğünde uzun arka bacakla­rı üzerinde yaylanarak birdenbire sıçrayan çekirgeler kırların ve çayırların en alışılmış konuklarıdır. Ama renkleri genellikle yeşil ya da kahverengi olduğu için bu böcekler otların arasında kolay kolay seçilemez; yalnızca gün boyu süren "şarkıları" duyulur. Aslında bu vızıltılı sesi çıkarmak hemen hemen yalnızca erkek çekirgelere özgüdür. Erkek çekirgeler arka bacaklarındaki diş gibi çıkıntıları sert ve derimsi ön kanatlarına sürterek çıkardıkları bu sesle genellikle dişile­ri çiftleşmeye çağırırlar. Çekirgeler olağanüs­tü sıçrama yeteneklerinin yanı sıra otların arasında yürüyebilir, hatta türlerin çoğu kıta­ları aşacak kadar uzun mesafelere uçabilir.

Yakın akrabaları olan cırcırböcekleri etçil olduğu, yani böceklerle beslendiği halde çe­kirgeler yalnızca bitki yiyen otçul böceklerdir. Sonbahar gelince dişi çekirgeler uzun ve esnek olan karın bölütlerindeki yumurta bo­rusunu toprağa sokarak yumurtalarını yerde­ki bir deliğe bırakırlar. Bazı türlerin dişisi yumurtaların sudan zarar görmemesi ve başka böceklere yem olmaması için, yumurta topak­larının üstünü zamk gibi yapışkan bir mad­deyle kaplar. Kışı toprağın altında geçirerek ertesi ilkbaharda yumurtadan çıkan ve kanat­sız olmaları dışında ana babalarının küçük birer kopyası olan larvalar yaz sonunda eriş­kin duruma gelir. Erişkinlerin uzunluğu bazı tropik türlerde 11 santimetreyi aşar. Böceklerin düzkanatlılar (Orthoptera) takı­mından olan çekirgeler, başlarındaki duyar­galarının uzunluğuna ve başka bazı özellikle­rine dayanarak iki ayrı familyada toplanır: Acrididae familyasını oluşturan kısa duyarga­lı çekirgeler ve Tettigoniidae familyasından uzun duyargalı çekirgeler. 

Çekirgeler bazı ülkelerde sevilen bir yiye­cektir. Ayrıca kuşların, kurbağaların ve yılan­ların da bu böcekleri yemesi, çekirgelerin aşırı çoğalmasını bir ölçüde engeller.

Değnek çekirgesi adıyla bilinen böceklerin bu adla anılmaları dışında gerçek çekirgelerle hiçbir yakınlığı yoktur; bunlar ayrı bir takım­dandır. Ayrıca, çekirgeye benzedikleri için bazı uzmanlarca aynı takımda sınıflandırılan peygamberdeveleri de aslında çekirgelerle değil hamamböcekleriyle akrabadır.