Yaşam

Bilişime yön veren kadınlar

Fikirleri ve geliştirdikleri ürünleriyle birçok kadın bilgi teknolojilerinin hızlı gelişimine katkı sağladı. Almanya'da açılan bir sergide, Ada Lovelace'ten Adele Goldberg'e bilişimin öncü kadınları anılıyor.

01 Eylül 2015 20:15


Paderborn'daki Heinz Nixdorf Müzesi'ndeki sergi, bilişimde kadının etkisini Ada Lovelace ile başlatıyor. Ünlü İngiliz şairi Lord Byron'ın kızı Ada Lovelace, aynı zamanda dünyanın ilk kadın programcısı olarak kabul ediliyor.

Ada, Charles Babbage'ın tasarladığı "analitik makine" için bir algoritma yazdı. Bu algoritmada günümüzde halen programcılığın temel yapı taşlarından kabul edilen döngü ve rutin gibi işlemleri kullandı.

Serginin küratörü Doreen Hartmann, "Charles Babbage, analitik makinesini bir mekanik hesap makinesi olarak değerlendirirken, Ada birçok alanda bilgisayarın potansiyelini gördü" diyor.

Değeri yaşarken anlaşılmadı

"Analitik Makine" teoride kaldı, Ada'nın yazdığı program uygulamaya geçirilmedi. "Analitik Makine"ye ilişkin çözümünü yalnızca adının baş harflerini kullanarak imzaladığı için hayattayken değeri anlaşılmadı. 1953'te bir makale halinde yayımlanan çözüm, uzmanlar arasında yankı yarattı. Ada Lovelace, 36 yaşında kanserden öldü.

10 Aralık 2015, Ada'nın 200'üncü doğum yıldönümü. Paderborn'daki Heinz Nixdorf Müzesi, bu vesileyle Ada ve bilişimin diğer öncü kadınlarını anıyor.

İnsan-makine iletişimini kolaylaştırdı

ABD'li matematikçi Grace Hopper, bu öncü kadınlardan biri. Grace, 1952'de ilk derleyiciyi (compiler) geliştirdi. Derleyici, programların komutlarını makine kodlarına dönüştürerek insan-makine iletişimini kolaylaştırdı.

Mary Allen Wilkes, bilgisayarın boyutlarını küçülten kadın olarak tarihe geçti. Wilkes, daha önce koca bir salonu kaplayan bilgisayarı buzdolabı ebatlarına indirdi. Geliştirdiği bilgisayarın fiyatı 40 bin dolardı. Kişisel bilgisayarların öncülüğünü yaptı.

Bilgisayarda 'fareli arayüz'ü geliştiren kadın

Adele Goldberg, XEROX PARC (Palo Alto Research Center) laboratuarlarında yaptığı çalışmalarla farenin bilgi giriş ve kontrol aygıtı olarak kullanıldığı grafik arayüzü geliştirdi. Steve Jobs, Adele Goldberg'in danışmanlığında Apple Lisa ve ilk Macintosh bilgisayarı çıkardı.

Heinz Nixdorf Müzesi'ndeki serginin bir başka ilginç parçasını da "Nadine" ismi verilen "kadın robot" oluşturuyor. İnsansı robot, bilişim uzmanı Nadia Magnenat-Thalmann tarafından geliştirildi. Sergiyi 10 Temmuz 2016 tarihine kadar ziyaret edecek meraklılar, insansı robotla "konuşabilecek" ve robotun iletişim kurarken kullandığı jest ve mimikleri izleyebilecek.