Fıtık bölgesine yapılan iğneyle hasta 15-20 dakikada ayağa kalkıyor. Ozon gazı yöntemi ise hem bel fıtığını çözüyor hem endorfin salgılatıyor hem de bağışıklığı güçlendiriyor.
Bel ağrısı bacağa vuruyorsa ciddiye alın
Öksürürken dikkat: Beliniz sakatlanabilir!
Bütün bel ve boyun ağrılarında olduğu gibi fıtığın nedeni de vücudun yanlış kullanımı. Özellikle dizleri bükmeden yapılan hareketlerin fıtığa neden olduğu kanıtlanmış durumda. İstanbul Tıp Fakültesi Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Anabilim Dalı, Kas İskelet Hastalıkları ve Ergonomi Birimi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Emel Özcan, Radikal'de yayımlanan haberde son dönemde uygulanmaya başlanan ozon tedavisi, spinal enjeksiyon, akupunktur ve özel egzersizlerle fıtığa çözüm bulunduğunu ve hastaların kısa sürede normal yaşamlarına dönebildiğini söylüyor.
Bel fıtığı nedir?
Bel fıtığını tanımlamak için omurganın yapısını bilmek gerekir. Omurların arasında kemiklerin arasında disk denilen yapılar vardır ve bunlar amortisör görevi görerek bele gelen yükü karşılar. Diskin ortasında çekirdek vardır ve bu çok sıvı bir yapıdır. Bel fıtığı, çekirdeğin yer değiştirmesidir. Bel fıtığı, en çok alt bel bölgesinde görülür.
Fıtığın nedeni nedir?
Fıtığın oluşumunda en önemli neden vücudun yanlış kullanılmasıdır. Bel fıtığında bu kesin olarak kanıtlanmıştır. Özellikle dizleri bükmeden öne eğilme, ağırlık kaldırma ve döndürme bel fıtığına neden oluyor. Uzun süre ayakta kalma, yanlış pozisyonda oturma, yanlış ağırlık kaldırma ve taşıma etkili.
Bel fıtığı çok mu yaygın?
Tanıda MR çok kullanılıyor. Bazen ufak bir başlangıç bile fıtık olarak nitelendiriliyor, gerekli gereksiz MR çekiliyor. Birçok dokudan aynı anda kaynaklanabiliyor fıtık. İşin içine kas, eklem de giriyor. Tedavide diğer dokular da göz ardı edilmemeli. Fıtık yüzde 2-5 oranında görülüyor.
Fıtıktan korunabilir miyiz?
Korunma çok kolay. Vücudumuzu doğru kullanarak ve iş ortamımızı düzenleyerek korunabiliriz. Tedaviye hastaların büyük çoğunluğu yanıt veriyor. Kısa sürede yanıt veren birkaç yöntem var:
Spinal enjeksiyon: Bele yapılan iğnelerdir. Ya omuriliğin yanına ya da kuyruk sokumundan girilerek yapılıyor. Bel ve boyun fıtıklarında etkili. Hastalık omuriliği etkilemişse, iki siniri tutmuşsa, kişi bir an önce iyileşip normal hayatına dönmek istiyorsa yapılıyor. Eski bir yöntem olmasına rağmen son 5-10 yıldır yapılan ve yüz güldüren bir yöntem. 15-20 dakikada lezyonun olduğu bölgede ödemin, iltihabın çözülmesini sağlıyor ve yakınmayı azaltıyor. Bize iki büklüm gelen hasta enjeksiyonun ardından doğruluyor. Ayrıca fıtığı küçültüyor. Cerrahi gereken hastalarda girişim öncesi de uygulanabiliyor. Enjeksiyonu yapan kişi deneyimli olmalı. İğne yapılabilmesi için ağrının mutlaka bacağa yayılması gerekiyor.
Ozon tedavisi: Özel bir teknik ve yapılması beceri gerektiriyor. Büyük (majör) uygulamada hastadan 100 cc kadar kan alınıp özel bir alette işlemden geçiriliyor ve tekrar vücuda veriliyor. Küçük uygulamada ise enjeksiyonla ozon gazı ağrının olduğu bölgeye enjekte ediliyor. 10-15 seanslık bir tedavi kürü ozon tedavisi. Gerekirse hastaya sonrasında ayda bir uygulama yapılabilir. Ozon tedavisi de akupunkturda olduğu gibi endorfin salgısını artırıyor, bağışıklık sistemini güçlendiriyor ve kişi kendini daha iyi hissediyor. Ozon tedavisi fibromiyalji hastalığında da etkili.
Özel egzersizler: Beli, doğal korselemeye yarayan egzersizler var. Bunlara ‘stabiilizasyon egzersizler’ deniyor. İstanbul Tıp Fakültesi Fizik Tedavi ünitesinde yapılan, etkinliği kanıtlanmış egzersizler bunlar. Bu egzersizlerin etkinliği üzerine bir araştırma da yaptık. 60-80 bin dolarlık aletle bir grubu çalıştırdık, diğer bir gruba da burada egzersiz yaptırdık. Çalışma sonucunda egzersiz daha üstün bulundu ve bu çalışma Amerika’daki kongrede ‘en iyi sekiz’ arasına girdi.
Egzersizin mutlaka hastaya öğretilmesi gerekiyor. Hastaya, “Git egzersiz yap” dediğinizde ya yapmaz ya da yanlış yapar ve bel fıtığını büyütür. Örneğin egzersiz yaparken yanlış pozisyonda nefesini tutarsa karın içi basınç artıyor ve fıtık büyüyebiliyor.
Akupunktur: Temel tedavinin yanında destekleyici olarak yapılan akupunkturun ağrıyı kesici, azaltıcı etkisi var. Akupunkturun uzman, sertifikalı doktor tarafından uygulanmasına dikkat edilmeli.
Fizik tedavi: Çeşitli aletlerle sıcak uygulama, titreşim verme yöntemiyle kası gevşetme özelliği var. Bu yöntemin sonrasında da egzersiz şart.
Manipülatif tedavi: Omurgamızda küçük eklemler var. Bunlar kilitlendiğinde açılması gerekiyor. Yöntem, kilitlenen noktaların belirli ve uzman tarafından yapılan el hareketleriyle açılmasına yönelik.
Egzersiz ve eğitim: Kalıcı iyileşme sağlayan iki yöntemdir. Hasta ister ameliyat olsun isterse başka bir yöntemle iyileşsin eğitim ve egzersiz olmadığında hastalık mutlaka geri geliyor. Omurgamızın yapısını tanımak, riskleri bilmek ve dikkat etmek gerekiyor. Herkesin belini nasıl kullanacağını öğrenmesi ve koşullarını ergonomiye uygun hale getirmesi gerekiyor. Fakültemizde halka iki saatlik temel korunma eğitimi veriliyor.
Spor yaparken de fıtık olabilirsiniz
Ameliyatı çok tercih etmemeli mi?
Ameliyat kökten çözüm değil. İnsanlar ameliyat olunca tüm sorunlarından kurtulacağını düşünüyor. Başarısız bel cerrahisi denilen sorun var. Yani cerrahi işlem yaptıranların hemen hemen yarısında sorun tekrarlıyor.
Ne zaman ameliyat gerekiyor?
Omuriliğe, sinire bası varsa, ağrı bacağa yayılıyor, kuvvet kusuru yaratıyorsa, dışkılamada değişiklik varsa acil ameliyat gerekiyor. Çok çeşitli ameliyat yöntemleri var. Klasik yöntemler ve mikrocerrahi en çok tercih edilen ameliyat teknikleri.
Ameliyatın olumsuz tarafı ne?
Kesin gerekiyorsa tabii ki yapılmalı ama ameliyat sonrası mutlaka egzersiz yapılmalı. Yoksa yüzde 50 oranında tekrarlıyor. Ameliyattan sonra birkaç gün dokunun iyileşmesi bekleniyor. Hatta ameliyat öncesi egzersize başlanabiliyor. Bunun için bazı faydalı egzersizler var. Ameliyat olan bir gruba egzersiz yapıldı, bir gruba yaptırılmadı. Çalışma sonucunda egzersiz yapan grup çok kısa sürede iyileşti.
Spor yaparken de bel fıtığı olunabilir mi?
Spor sırasında vücudun yanlış kullanımı, vücudu zorlama nedeniyle bel fıtığı gelişebilir. Örneğin dizleri bükmeden yapılan egzersizler var, vücudu ısındırmadan egzersize geçiliyor. Oysa dizleri bükmeden hiç bir hareket yapılmamalı. Aktivite sağlıklı olmak için gerekiyor ama bunun da doğru yapılması lazım. Bir sürü sakat profesyonel sporcu var.
Bel fıtığı olan biri hangi sporları yapabilir?
En iyi sporlar sırt üstü yüzme ve yürüyüş. Özellikle yürüyüşte bütün kas iskelet sistemi çalışıyor.