Hatice Kamer
Batman Bölge Devlet Hastanesi Acil Servisi önünde sedyedeki felçli kardeşi Mehmet Ekber Doğan'ın tedavisini yapılmadığını söyleyip ağlayan Hacire Doğan'nın görüntüleri Pazartesi günü sosyal medyada yayıldı.
Hacire Doğan, SSPE (Subakut Sklerozan Panensefalit) hastası olan kardeşine bakılmadığını, beyin filmlerinin çekilmediğini ve hastaneden kovulduklarını iddia ediyordu.
SSPE, merkezi sinir sistemine kızamık virüsü ile yerleşen ve genellikle hızlı ilerleyen ölümcül bir virüs enfeksiyonu.
Hacire'nin kardeşi Mehmet üç yaşından beri SSPE hastası ve 20 yıldır yatağa bağımlı yaşıyor. Doğan ailesi, kesin tedavisi olmadığı için SSPE hastalarına gerekli ilginin gösterilmediğini öne sürüyor.
Hastanede neler oldu?
Hacire Doğan, kardeşini 15 gün önce Batman Bölge Hastanesi'ne götürdüklerini, hastalığının seyrini öğrenmek için nöroloji doktorlarına gösterip beyin MR filminin çekildiğini, son olarak Pazartesi günü tekrar hastaneye gittiklerini anlattı.
Doğan, yeniden uyutularak MR çekilmesini istediklerini ama doktorların 10 gün önce çekildiğini söyleyerek bundan kaçındıklarını, bir doktorun da SSPE hastalığı ile ilgili bilgisi olmadığını bu nedenle Mehmet'i Dicle Üniversitesi'ne götürmelerini söylediğini belirtti:
"İnanın her günümüz bir işkence. 'SSPE ölümcül bir hastalık, tedavisi yok' deniyor. Ama Almanya'da bunun tedavisi var. Kardeşimin başka şikayetleri için hastaneye götürdüğümüzde SSPE hastası diyerek ona da bakılmıyor. Sırf bu tavırla karşılaşmamak için kardeşimi 10 yıldır hastaneye götürmüyoruz. Ama 15 gün içinde iki defa hastaneden kovuldum, nereye şikayet ettiysek yardımcı olmadılar. Bu hastalar ölüme terk ediliyor, 'Gidin evde bekleyin' diyorlar" dedi.
Hacire, kardeşinin her gün ölüme biraz daha yaklaştığını ve bu durum karşısında büyük bir çaresizlik içinde olduklarını söyledi.
Ömer Doğan: Bozuk aşı onlarca çocuğu hasta etti
Mehmet Ekber Doğan'da hastalığın belirtileri 1997 yılında olduğu kızamık aşısından sonra başlamış.
Babası Ömer Doğan, oğluna yapılan aşının bozuk olduğunu, 1997-2001 yılları arasında Doğu ve Güneydoğu'da kızamık aşısı yapılan binlerce çocukta SSPE hastalığının geliştiğini iddia ediyor:
"1997'de oğluma kızamık aşısı yaptırdık ama aşı bozukmuş. Oğlumda hastalık üç yaşında başladı ve 20 yıldır bu halde. 1997 ve 2000 yılları arasında Doğu ve Güneydoğu Bölgesi'nde çocuklara bozuk kızamık aşıları yapıldı. Batman'da benim bildiğim bu hastalıktan 60 çocuk öldü. O dönem aşı olan ve bu hastalıkla mücadele eden benim oğlum gibi 30 çocuk daha var."
Ömer Doğan, SSPE hastalığının ölümcül olması nedeniyle hastalar ile doğru dürüst ilgilenilmediğini savunuyor.
Doğan, "Biliyoruz ki bu çocuklar iyileşemeyecek ama hayattayken hem onlar hem de onlar için mücadele eden biz aileler biraz saygı istiyoruz. SSPE hastaları için daha iyi tedavi koşullarının sağlanacağı bir hastane ya da merkezin açılmasını istiyoruz, daha insanca bir yaklaşım bekliyoruz" diyor.
Batman İl Sağlık Müdürlüğü aileyi yalanladı
Ailenin iddiaları üzerine Batman İl Sağlık Müdürlüğü de bir yazılı açıklama yayımladı ve hastaneyle ilgili iddiaları yalanladı.
Açıklamada ailenin 28 Ocak tarihinde Batman Bölge Hastanesi'ne kontrol amaçlı gittiği ama muayene sırasında doktorla tartışıp hakaret ettikleri, polikliniğin kapısını tekmeleyerek zarar verdikleri belirtildi. Açıklamada ayrıca şu ifadeler yer aldı:
"Bunun üzerine nöroloji uzmanı tarafından Beyaz Kod verilmiş, buna rağmen hastanın mağduriyet yaşamaması adına bir başka nöroloji uzmanı tarafından muayene edilip hastaya aynı gün içerisinde kan tahlilleri, beyin MR'ı ve EEG yapılmış ve aynı gün içerisinde de sonuçlandırılmıştır. Hastane idaresinin araya girmesi üzerine hasta yakınları özür dilemiş ve Beyaz Kod çağrısı geri çekilerek işlem yapılmamıştır."
Batman İl Sağlık Müdürlüğü ailenin daha sonra 17 Şubat tarihinde tekrar hastaneye giderek iki ayrı uzmandan ardarda MR çekilmesini istediklerini, nöroloji uzmanlarının buna tıbbi bir gereklilik olmadığını söylemesi üzerine tepki gösterdiklerini belirtti.
Açıklamada ayrıca ailenin 10 yıldır hastaneye gitmedikleri yönündeki iddiasının da doğru olmadığı, hastane kayıtlarına göre hastanın farklı bölümlere 100'den fazla başvuruları olduğu kaydedildi.
SSPE hastalığı nedir?
SSPE hastalığına, kızamık virüsü neden oluyor. Virüs beyne yerleşerek iltihaba yol açıyor ve zamanla merkezi sinir sitemi felç oluyor. Hastalık aşama aşama ilerledikten sonra ölüme yol açıyor.
BBC Türkçe'ye konuşan Osmangazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Nöroloji Bilim Dalı'ndan Doçent Doktor Coşkun Yarar, hastalığın kızamık aşısı olmamış ya da aşı olmadan önce erken yaşta kızamığa yakalanan çocuklarda ortaya çıkabildiğini söylüyor:
"Kişinin savunma sisteminin zayıflığı, henüz antikor gelişmeden veya antikor kapasitesi düşükken hastalık geçirmesi, virüsün farklı özellik kazanması bu hastalığın gelişmesinde rol oynayan faktörler."
Türkiye'de kaç SSPE hastası Var?
Türkiye'de hasta yakınlarının girişimleri ile kurulan birçok birçok SSPE Derneği mevcut.
BBC Türkçe'ye konuşan SSPE Derneği İstanbul Şube Başkanı İslam Çoruh da derneklerine kayıtlı 144 hasta olduğunu, Sağlık Bakanlığı verilerine göre Türkiye'de kayıtlı SSPE hasta sayısının 2000 olduğunu söyledi.
Kendi çocuğu da SSPE hastası olan Çoruh, Türkiye'de başlayan aşı karşıtlığına dikkati çekerek ilerde Türkiye'de SSPE vakalarında artış olabileceğini uyarısında bulundu.
Türkiye'de SSPE hastalığının en çok görüldüğü şehir Şanlıurfa.
Şanlıurfa SSPE Derneği yönetiminden İsa Çetinkaya BBC Türkçe'ye, il merkezi ve ilçelerinde kayıtlı toplam 1681 hastanın olduğunu söyledi.
İsa Çetinkaya, "SSPE hastalığın en çok görüldüğü şehir Şanlıurfa. 2008 yılına kadar tanı konmuş hastaların sayılarını elde ettik ve 1681 hasta olduğunu tespit ettik. Ama o tarihten sonra bilgileri güncelleyemedik. Fakat şu an hasta yakınlarına verilen nakdi yardımlar üzerinden, Urfa'nın merkez Eyyubiye ve Haliliye ilçelerinde 281 SSPE hastası olduğunu biliyoruz" dedi.
Bozuk aşı iddiaları
İsa Çetinkaya, 20 yaşındaki oğlunun da bozuk kızamık aşısından dolayı bu hastalığa yakalandığını öne sürdü:
"Urfa'da en çok vaka Viranşehir ilçesinde görüldü. Urfa'daki hastaların büyük bir kısmı 1999-2000'de aşı olan çocuklar. Benim şahsi görüşüm o dönem bölgeye gönderilen bozuk aşılardan dolayı bu hastalık çok yayıldı."
Çetinkaya'nın iddialarını Şanlıurfa İl Sağlık Müdürlüğü'ne sorduk. Adını vermek istemeyen bir yetkili, SSPE Derneği'nin aktardığı verilerin doğru olmadığını söyledi.
Sağlık Bakanlığı izni olmadan hastalıklar ile ilgili verileri paylaşamayacaklarını kaydeden yetkili, "Verdikleri rakam çok abartılı, biz derneklerle de çalışma yürüttü. Epilepsi gibi bazı nörolojik rahatsızlığı olan hastaları SSPE diye kaydetmişler" dedi.
Aynı yetkili 1999-2000 yılında bölgeye bozuk kızamık aşısı gönderildiği iddiası ile ilgili cevap verme yetkisinin olmadığını söyledi.
Bayat kızamık aşısı aşısı uygulamasından dolayı SSPE hastalığının artış gösterdiği iddiaları ile olarak 2013 yılında dönemin Barış ve Demokrasi Partisi Diyarbakır Milletvekili Nursel Aydoğan Meclis'e bir soru önergesi sunmuştu.
Sağlık Bakanlığı, Aydoğan'ın soru önergesine verilen yanıta göre 2005 yılında bu iddiaların incelenmesi için Bilimsel Komisyon kurduğunu ve yapılan inceleme sonucunda bölge illerinde görülen vakaların nedeninin "bayat aşı" değil, kızamık aşılama oranlarının belirtilen yıllarda düşük olması olduğunu açıklamıştı.
Bakanlık yanıtında, SSPE hastalığının kızamık hastalığının bir komplikasyonu olduğunu vurgulayarak vaka sayısının 2011'de milyonda birin altında düştüğünü de açıklamıştı.