Almanya'nın Hamm kentindeki Eyalet Yüksek Mahkemesi, gerçek babasının kim olduğunu bilmek isteyen 21 yaşındaki Sarah P. adlı kadının açtığı davadan sonra sperm bağışında bulunan kişinin isminin çocuğa verilmesine hükmetti.
Mahkeme, Anayasa'da yer alan kişinin özgürce gelişme hakkının donörün gizli kalma hakkından önce geldiğine karar verip, sperm bankasının kadının gerçek babasının isminin açıklaması gerektiği görüşüne varırken, kararın Almanya’da sperm bağışıyla dünyaya gelen on binlerce çocuğu etkilemesi bekleniyor.
Yaklaşık 4 yıl önce baba diye hitap ettiği kişinin gerçek babası olmadığını öğrenen Sarah P, biyolojik babasını öğrenebilmek için Donör Çocukları Derneği ile hukuk mücadelesi verdi.
Sperm bankasını yöneten davalı Thomas Katzorke o dönemdeki, söz konusu bilgilerin 10 yıldan fazla arşivlenmesinin gerekmediği şeklindeki uygulamadan dolayı sperm bağışında bulunan şahsa ait bilgilerin artık kendilerinde olmadığını iddia etmişti.
Katzorke'nin çelişkili açıklamalarda bulunması üzerine mahkemenin, belgelerin bulunmadığı yönündeki ifadeleri tatmin edici bulmadığı kaydedildi.
“100 bin donör çocuğu”
Karar sayesinde Almanya'daki sperm bağışıyla doğan çocuklar gerçek babalarını mahkemeye başvurarak öğrenebilme imkânına kavuşmuş oldular. Almanya'da ne kadar ''donör çocuğu'' bulunduğu tam olarak bilinmemekle birlikte, bu sayının 100 bin civarında olduğu tahmin ediliyor.
Hamm Eyalet Yüksek Mahkemesi kararının Almanya’daki 14 sperm bankasının faaliyetlerini etkilemesi bekleniyor.
Erlangen’deki sperm bankasının müdürü, jinekolog Dr. Andreas Hammel, Deutsche Welle’ye verdiği demeçte, konuyla ilgili yasal düzenlemeler yapılması çağrısında bulundu:
“Öncelikle hükümetin kamu kaynaklarınca finanse edilecek bir merkezi bilgi bankası oluşturması gerekiyor. Bu bilgi bankasında yalnızca donörlere ait tüm veriler değil, sperm bağışıyla dünyaya gelen çocuklara ait veriler de kalıcı ve güvenli şekilde kayıt altına alınmalı. Hali hazırda bu tür belgeler tedaviyi yapan doktorların elinde bulunuyor.”
Almanya Anayasa Mahkemesi, 1989 yılında kişinin genetik kökenini bilme hakkı olduğuna hükmetmişti. 2007 yılında çıkan ''Doku Yasası'' kapsamında sperm bağışı konusundaki bilgilerin 30 yıl saklanması zorunluluğu getirilmişti.
Nafaka talebi sorunu
Hukukçular son gelişmelerle birlikte sperm bağışıyla dünyaya gelen çocukların muhtemel tazminat ve nafaka taleplerinin de netliğe kavuşturulması gerektiğine dikkat çekiyorlar. ABD’de mahkemeye yapılan başvurunun bu yılın Nisan ayında karara bağlanması bekleniyor. Alman sperm bankası müdürü Dr. Hammel, hükümeti bu alanda da yasal düzenleme yapmaya çağırdı:
“Yasal düzenlemeyle sperm donörlerine muhtemel nafaka taleplerine karşı yüzde 100 güvence sağlanmalı.”
(Deutsche Welle Türkçe)