Amazon'da bazı üçüncü taraf satıcıların, sattıkları kulaklıkların tüketici değerlendirme puanını daha fazla göstermek için oyuncak ya da şemsiye gibi başka ürünleri öven müşteri yorumlarını kullandığı ortaya kondu.
Ürünleri test ederek tüketicileri bilgilendirmeyi amaçlayan İngiltere merkezli bağımsız şirket Which?, e-ticaret devi Amazon'da listelenen en popüler 10 kulaklıktan 9'unun ürün sayfasında, tamamen ilgisiz ürünlere ait yorumlar tespit etti.
Amazon sahte müşteri değerlendirmeleri ve bu satıcılarla ilgili harekete geçeceklerini duyururken, İngiltere hükümeti soruşturma başlattı.
Müşterilerin yorumları ve verdikleri değerlendirme puanları, Amazon gibi internetten satış yapan sanal pazarlar için büyük önem taşıyor.
Tüketiciler, ürünler arasında seçim yaparken büyük oranda müşteri değerlendirmelerini ve ürüne verilen puanları baz alıyor.
Amazon alıcıları, sitedeki 5 yıldızlı sistem üzerinden ürün değerlendiriyor.
Which? ekibinin araştırmasına göre, bazı satıcılar en popüler ürünler listesinde başı çekmek için, yıldız puanlarını daha fazla gösteriyor.
Nasıl başarıyorlar?
Satıcılar, yorumları sayfada bir araya getiren sistemdeki bir boşluğu kullanarak tüketicileri kandırabiliyor.
Amazon'da satıcılar yasal olarak tüketici yorumlarını aynı sayfada birleştirme hakkına sahip. Bazı satıcılar benzer ürünleri, ya da farklı renklerdeki aynı ürünü, tek bir katalog altında birleştirmek istediklerinde bu seçeneğe başvuruyor.
Ancak bu yöntemi, birbirinden tamamen alakasız ürünler için kullanarak, sattığı ürünü daha popülermiş gibi göstermeye çalışmak, Amazon'un kurallarına aykırı.
Amazon sistemindeki bu açığı araştırmak isteyen Which?, ürün kategorisi olarak Bluetooth kulaklıkları seçti ve bu yılın Şubat ve Mart ayları arasında, en yüksek puan alan kulaklıklar için müşterilerin yaptığı yorumları inceledi.
5 yıldız puan alan bir kulaklığın satış sayfasındaki 40 övgü dolu değerlendirmeden bir tanesi bile, satılan kulaklıkla ilgili değildi. Yorumların hepsi, aslında yumuşak, sevimli oyuncaklara aitti.
Üstelik bu ürünün "Amazon'un seçimi" etiketi de vardı. Yani sitenin kendisinden de onay almış görünüyordu.
Bir başka kulaklık için bırakılan paylaşımlardan 863 tanesi, müşterinin isteği üzerine kişiselleştirilebilen özel bir yap-boz içindi.
Bu listedeki bir diğer kulaklığın sayfasındaki 1,386 adet yorum, aslında bir sahil şemsiyesi için bırakılan müşteri yorumlarıydı.
Bu sayfalarda, hatıra kupalardan, uzatma kablosu ve tıraş bıçağına, kulaklıkla uzaktan yakından ilgisi olmayan başka ürünler için yapılan yorumlar da vardı.
Yorumlardan bazılarında, kulaklıkla ilgisiz ürünlere ait fotoğraflar da paylaşılmıştı.
Söz konusu kulaklıkların çoğu bilinen markalar değiller ve birden fazla satıcı tarafından siteye eklenmişler. Which?, ismi geçen markaların, bu olaylarla doğrudan bağlantısı olup olmadığını tespit edemedi.
Which?, bu satıcılardan görüş istedi ancak hiçbiri yanıt vermedi.
En yüksek puan alan kulaklıklardan sadece biri - tanınmış elektronik markası Bose- gerçek müşteri değerlendirmelerine yer verdi.
Bose'nin, en çok puan alan 10 kulaklık listesinde 8. sırada yer aldığı da dikkat çekti.
Which? şirketinin sözleşmelerle ilgili biriminden Rocio Concha, "Vicdansız bazı işletmeler, Amazon'un tüketici değerlendirmeleri sistemindeki zayıflıkları suistimal ediyor ve tüketiciler, binlerce sahte 5 yıldızlı yorumla şişirilmiş ürünleri satın alma riskiyle karşı karşıya bırakılıyor" şeklinde konuştu.
Rocia Concha, İngiltere'nin piyasadaki rekabet koşullarını araştıran kurumu Rekabet ve Piyasalar Kurumu'na (CMA), bu gibi "adil olmayan" eylemlerden tüketicileri korumak için sahte yorumların düzenli olarak soruşturulması gerektiği çağrısında bulundu.
Amazon, araştırmayla ilgili açıklamasında söz konusu ürün sayfaları ve satıcılara karşı gerekli önlemleri aldıklarını ifade etti.
Açıklamada, "Aldığımız önleyici tedbirlerle bu istismarların büyük bölümünü otomatik olarak tespit edip engelleyebiliyoruz: Ancak kötü niyetli bazı kişilerin sistemimizden yakayı kurtarması, bizi hayal kırıklığına uğrattı. Araçlarımızı ve prosedürlerimizi yenilemeye devam edeceğiz" ifadeleri yer aldı.
Which?'in araştırması sadece kulaklıklara odaklansa da, akıllı telefon şarj aletleri gibi başka ürün kategorilerinde de benzer suistimallere dikkat çekildi.
Araştırma, bazı satıcıların diğer satıcıların sayfalarından müşteri değerlendirmeleri çaldığını da ortaya koydu.
Which?'e konuşan uzmanlara göre, müşteri yorumu "hırsızlığı" yapmak zor değil. Satıcılar sadece faal olmayan bazı ürün sayfalarını bularak kendi ürünlerinin isimleriyle bu yorumların üstünü yeniden dolduruyor.
'Duş perdesinin kulaklıkla ne alakası var?'
Bu meselenin ortaya çıkmasına aracı olan, Amazon sitesini kullanan bir müşteriydi.
Alıcılardan Alistair Soames, sitede kulaklık bakarken yorumlardan bazılarının mutfak bıçaklarına ve hatta duş perdelerine ait olduğunu fark ederek, durumu Which?'e şikayet etti.
"Yorumları okudum- bir çoğu tam bir saçmalıktı" diyen Soames, "Onları ele veren, yorumlara konan fotoğraflardı. Duş perdesini gördüğümde, 'Bir saniye, bunun kulaklıkla ne alakası var?' diye düşündüm" diye de ekledi.