Politika

AP, tutuklu belediye başkanlarını gündemine aldı: Kayyım atayanlar ve kayyımlar, 'Küresel İnsan Hakları Yaptırım Rejimi'ne tâbi tutulabilir

Türkiye'deki tutuklu belediye başkanlarını gündemine alan Avrupa Parlamentosu, kayyum atayan ve kayyum atananlara AB yaptırımı uygulanmasını öneren karar tasarısını bugün oyluyor

13 Şubat 2025 14:46

Avrupa Parlamentosu (AP), Türkiye'de tutuklu belediye başkanlarını gündemine aldı. AP, kayyım atayan ve kayyım olarak atanan kişilere AB yaptırımı uygulanmasını oylayacak. AB, ABD'deki Küresel Magnitsky Yasası’ndan esinlenerek Aralık 2020’de “Küresel İnsan Hakları Yaptırım Rejimi” uygulamayı kabul etmişti. Aşırı sağcı gruplar dışındaki tüm AP grupları, kayyım atayanlar ve kayyımlar için bu yaptırımların uygulanması tasarısına imza attı. Öte yandan AP Türkiye raportörü, sosyal demokrat İspanyol parlamenter Nacho Sanchez Amor 2016 yılında bir Fransız dizisinde giydiği kıyafet nedeniyle aktris Melisa Sözen hakkında başlatılan soruşturmaya da değinen Sanchez Amor, "Bir filmde Hitler’i oynadı diye Charlie Chaplin’i nefret suçu işlemekle suçlamak gibi bir şey" ifadelerini kullandı.

DW Türkçe'den Kayhan Karaca'nın haberine göre; Türkiye'deki tutuklu belediye başkanlarını gündemine alan AP, kayyım olarak atanan ve kayyım atayan şahıslara “Küresel İnsan Hakları Yaptırım Rejimi” kapsamında müeyyide uygulanmasını istiyor.

Melisa Sözen tepkisi: "Hitler’i oynadı diye Charlie Chaplin’i nefret suçu işlemekle suçlamak gibi bir şey"

Habere göre Strasbourg’da devam eden AP genel kurul toplantılarının dün geceki bölümünde konuşan AP Türkiye raportörü, sosyal demokrat İspanyol parlamenter Nacho Sanchez Amor kimi belediye başkanlarının görevden alınması ve kayyım atamalarını "Türkiye’de demokrasinin kötüleştiğinin bir diğer kanıtı" olarak değerlendirdi.

2016 yılında bir Fransız dizisinde giydiği kıyafet nedeniyle aktris Melisa Sözen hakkında başlatılan soruşturmaya da değinen Sanchez Amor, "Bir filmde Hitler’i oynadı diye Charlie Chaplin’i nefret suçu işlemekle suçlamak gibi bir şey" ifadelerini kullandı.

Ortak karar tasarısı sunuldu; bugün oylanacak

Kayhan Karaca imzalı haberde yer alan bilgilere göre; oturum sonunda aşırı sağcı gruplar dışındaki siyasî gruplar tarafından konu hakkında ortak bir karar tasarısı kaleme alındı. AP genel kurulunda bugün oylanacak tasarıda, demokratik biçimde seçilmiş belediye başkanlarının "keyfi" biçimde görevden alınması ve yerlerine hükûmetin seçilmemiş kayyım ataması kınanırken bu uygulamanın "demokratik ilkelerin ihlâli" olduğu ve "milyonlarca seçmeni oy hakkından mahrum bırakmak" anlamına geldiği kaydedildi.

Görevden alınan ve tutuklanan seçilmiş belediye başkanlarının, "uluslararası hukuk normları gereği, suç işlediklerine dair haklarında inandırıcı ve mahkemeler tarafından onanmış kanıt yok ise derhal tahliye edilmeleri, beraat ettirilmeleri ve görevlerinin kendilerine iade edilmesi" isteniyor.

Görevden alma ve kayyım atamalarının, "başta Kürtlerin çoğunlukta olduğu bölgeler olmak üzere" yerel yönetimler üzerinde olumsuz etki yarattığı görüşünün not edildiği taslak metinde, "Kürt barış sürecinin devam etmesi gerektiği" görüşüne yer verildi. 

Taslak kararda, kayyım uygulamasının kaldırılması için Avrupa Konseyi ve bir Avrupa Konseyi organı olan Venedik Komisyonu tavsiyeleri ışığında yargı reformuna gidilmesi de isteniyor.

Türkiye'ye Katılım Öncesi Mali Yardım (IPA III) ve Komşuluk, Kalkınma ve Uluslararası İş Birliği Aracı (NDICI) kapsamında sağlanan finansal desteğin "hukukun üstünlüğü ve temel haklara saygı koşuluna bağlı" olduğu hatırlatılarak, sivil topluma yeterli fon ayrılması talep edildi. 

Belediye başkanları ve kayyım konusunun AB tarafından mercek altına alınmasını isteyen AP grupları, kayyım olarak atanan ve kayyum atayan şahıslara karşı yaptırım seçeneğinin değerlendirilmesini istedi. 

Küresel İnsan Hakları Yaptırım Rejimi ne demek?

AB, ABD'deki Küresel Magnitsky Yasası’ndan esinlenerek Aralık 2020’de “Küresel İnsan Hakları Yaptırım Rejimi” uygulamayı kabul etmişti. AB bu mekanizmayı bugüne kadar birçok şahsa karşı kullanmış olsa da etkinliği tartışma konusu olmaya devam ediyor.

Yaptırım rejimi kapsamında listeye alınan kişilerin (AB'deki) mal varlıkları donduruluyor ve doğrudan ya da dolaylı olarak bu kişilere ya da onların yararına fon ya da ekonomik kaynak sağlanması yasaklanıyor. Ayrıca, listede yer alan gerçek kişiler için AB'ye seyahat yasağı uygulanıyor.