Hülya Karabağlı / ANKARA
Anayasa Uzlaşma Komisyonu’nda gözler Anayasa’nın değiştirilmesi teklif dahi edilemeyecek ilk maddesinde, dört siyasi partinin izleyeceği tutuma çevrildi. AKP, CHP, MHP ve BDP, 5 Nisan Cuma gününe kadar önerilerini sunacak. Yüksek yargıyı tek çatı altında birleştirmeyi isteyen AKP, ilk üç maddede değişiklik yapmaya hazırlanıyor. AKP, Anayasa'nın ilk iki maddesinin birleştirilerek yeniden yazmayı planladığı belirtiliyor. Buna göre, mevcut Anayasa'daki ‘Türkiye Devleti Bir Cumhuriyet’tir hükmünü içeren birinci madde ile "Türkiye cumhuriyeti, toplumun huzuru, millî dayanışma ve adalet anlayışı içinde, insan haklarına saygılı, Atatürk milliyetçiliğine bağlı demokratik, lâik ve sosyal bir hukuk devletidir." ifadesini içeren ikinci madde birleştirilecek ve "Türkiye Cumhuriyeti insan haklarına dayanan demokratik, lâik ve sosyal bir hukuk devletidir” biçiminde düzenlenecek. AKP, üçüncü maddedeki, “Türkiye Cumhuriyeti'nin dili Türkçedir" ifadesini de "Resmi dili Türkçedir" olacak.
CHP: Özünde değişiklik yapmayacak
CHP, Anayasa’nın ilk üç maddesinin özünde bir değişiklik yapmayacak. Kulislere göre, bazı rötujlar olabilir. BDP ise, Anayasa’nın ‘başlangıç’ bölümünün herkesi kapsayacak biçimde olmasını istiyor. Dil, kimlik ve inanç bağlamında yani farklılıkların kendisini bulabileceği bir ‘başlangıç’ bölümü için çalışma yürütüyor. MHP, ise ilk dört maddenin aynen korunmasından yana.
Mevcut Anayasa’nın ilk dört maddesi şöyle:
MADDE 1- Türkiye Devleti bir Cumhuriyettir.
II. Cumhuriyetin nitelikleri
MADDE 2- Türkiye Cumhuriyeti, toplumun huzuru, millî dayanışma ve adalet anlayışı içinde, insan haklarına saygılı, Atatürk milliyetçiliğine bağlı, başlangıçta belirtilen temel ilkelere dayanan, demokratik, lâik ve sosyal bir hukuk Devletidir.
III. Devletin bütünlüğü, resmî dili, bayrağı, millî marşı ve başkenti
MADDE 3- Türkiye Devleti, ülkesi ve milletiyle bölünmez bir bütündür. Dili Türkçedir. Bayrağı, şekli kanununda belirtilen, beyaz ay yıldızlı al bayraktır. Millî marşı “İstiklal Marşı”dır. Başkenti Ankara’dır.
IV. Değiştirilemeyecek hükümler
MADDE 4- Anayasanın 1 inci maddesindeki Devletin şeklinin Cumhuriyet olduğu hakkındaki hüküm ile, 2 nci maddesindeki Cumhuriyetin nitelikleri ve 3 üncü maddesi hükümleri değiştirilemez ve değiştirilmesi teklif edilemez.