Hülya Karabağlı/ Ankara
TBMM Anayasa Uzlaşma Komisyonu, Yüksek Seçim Kurulu'nun (YSK) yapısında önemli bir değişikliğe gitti. YSK'nın 11 kişilik üye sayısı 15'e çıkarıldı. 4 yıl için kura ile belirlenecek. Dört üye ise son genel seçimlerde en çok oyu alan ilk dört parti tarafından belirlenerek bildirilecek. Böylece partiler daha önce gözlemci sıfatıyla bulunduğu YSK'da üye bulundurabilecek, ancak bu üyelerin oy hakkı olmayacak. YSK üyeleri sürekli görev yapacaklar ve asli görevleri dışında resmi veya özel hiçbir görev alamayacaklar.
AKP'nin YSK üyelerinin 11’inin Temyiz Mahkemesi’nden, CHP ve MHP'nin ise Yargıtay ve Danıştay’dan seçilmesine ilişkin talepleri kabul görmedi. BDP ise seçimlerin denetimi için Seçim Konseyi oluşmasını önerdi ancak bu kabul görmedi.
Maddenin gerekçesinde siyasi partilerde üye kayıt işlemlerinin tamamının parti yetkili organlarınca yapılacağı belirtilirken, üye kayıt listelerinin siyasi parti genel merkezlerince YSK’ya bildirilmesi kayda geçirildi. Gerekçedeki hükme göre; YSK genel merkezlerce bildirilen üye kayıtlarını aleniyeti sağlamakla ve kongre sürecinde bu listeleri ilgili makamlara bildirmekle yetkili olacak.
Komisyon bugünkü toplantısında, "Seçimlerin Genel Yönetim ve Denetimi", "Savaş Hali İlanı ve Silahlı Kuvvet Kullanılmasına İzin Verme", "İdarenin Esasları" ve "Yönetmelikler" başlıklı maddeleri müzakere etti.
Seçimlerin genel yönetim ve denetimi maddesinde, seçimlerin yargının denetimi altında yapılacağı hükme bağlanırken, BDP’nin Meclis’in denetim isteği kabul edilmedi. Ayrıca varılan uzlaşmaya göre, "seçimlerin başlamasından bitimine kadar, seçim konularıyla ilgili bütün şikâyet ve itirazları inceleme ve kesin karara bağlama seçimden sonra ortaya çıkan seçilme yeterliğine ilişkin eksiklikler dolayısıyla tutanağın iptaline karar verme, seçim tutanaklarını kabul etme, siyasi partilerin kaydedip bildirdiği üyelerin listesini tutma ve siyasi partilerle adayların seçimlere ilişkin finansmanı ve harcamalarının denetimi" Yüksek Seçim Kurulu tarafından yapılacak.
BDP: Kamu hizmetlerinde ayrımcılık yapılamaz
Komisyonda "İdarenin Esasları" başlıklı maddede ise idarenin kuruluş ve görevleriyle bir bütün olacağı ve kanunla düzenleneceği belirtildi. İdarenin her türlü faaliyetlerinde şeffaflık ve hesap verebilirlik esas olacak. BDP demokratik yerinden yönetim, eşit ve katılımcı bir idare önerdi. AKP ve BDP kamu hizmetlerinin yerine getirilmesinde ayrımcılık yapılamayacağı hükmünün yazılmasını istedi. BDP idarenin organlarının oluşumunun cinsiyet eşitliği ilkesinin esas alınmasını istedi. Diğer partiler bu önerilerine katılmayınca kırmızı renkte kaleme alındı.
AKP: Savaş ilanına başkan karar versin
“Savaş Hali İlanı ve Silahlı Kuvvet Kullanılmasına İzin Verme” başlıklı maddede, TSK’nın yabancı ülkelere gönderilmesine ve yabancı silahlı kuvvetlerin Türkiye’de bulunmasına izin verme yetkisi TBMM’ye verildi. Acil durumda savaşa ilanına karar yetkisi Cumhurbaşkanı, Bakanlar Kurulu'nun önerisi üzerine karar verebilecek. AKP bu konuda başkanın yetkili olmasını, BDP ise Meclis’in bu konudaki kararı nitelikli çoğunlukla almasını istedi. Ancak bu öneriler kabul görmedi.