Her yıl insan hakları, çevre ve barış için mücadele edenlere verilen ve Alternatif Nobel olarak da adlandırılan Doğru Yaşam Ödülü (Right Livelihood Award) bu yıl üç farklı kıtadan savaş kurbanları, eşcinseller ve iklim değişikliğinden etkilenenlerin hakları için mücadele eden isimlere verildi.
Nabagesera: Uganda'da eşcinsel hakları için mücadele
Ugandalı aktivist Kasha Jacqueline Nabagesera, eşcinsellerin hakları için cesur mücadelesinden ötürü ödüle lâyık görüldü. Doğru Yaşam Vakfı Direktörü Ole von Uexküll, Nabagesera’nın kendisine yönelik tüm tehditlere ve uygulanan şiddete rağmen Uganda’da eşcinsellerin, trans ve interseksüellerin hakları için mücadelesinin örnek oluşturduğunu vurguladı.
Nabagesera diğer aktivistlerle birlikte 2014 yılında eşcinsellere ömür boyu hapis cezası öngören bir yasanın çıkmasını engellemiş, aynı yıl çıkartmaya başladığı “Bombastic” adlı dergi ile de Uganda’daki cinsel azınlıkların yaşamları konusunda halkı aydınlatma çalışmaları yürütmeye başlamıştı.
İnuit aktivisti Sheila Watt-Cloutier
Kuzey Kanada’da yaşayan ve iklim değişiminden önemli ölçüde etkilenen Eskimo halkları İnuitlerin hakları, yaşam alanlarının ve kültürlerinin korunması için hayatı boyunca mücadele etmiş olan İnuit aktivisti Sheila Watt-Cloutier de Doğru Yaşam Vakfı tarafından ödüllendirildi.
İtalyan doktorun mücadelesi
İtalyan doktor Gino Strada ise yaklaşık 20 yıldan bu yana dünyanın çeşitli kriz bölgelerinde savaşlara ve siyasi takibata uğrayanlara sunduğu tıbbî hizmetlerden dolayı Alternatif Nobel’e değer bulundu.
Strada’nın oluşturduğu Emergency adlı kuruluş, mülteci krizinde hem İtalya’da hem de Irak’ta yardım faaliyetinde bulunuyor, Avrupa ile anlaşmazlık bölgeleri arasında köprü kuruyor. Strada’nın ayrıca İtalya’nın Irak savaşına katılmasına son derece aktif olarak karşı çıktığı ve İtalya’da kara mayınları üretiminin yasaklanmasına katkıda bulunduğu belirtiliyor.
Marshall Adaları'na 'Onur Ödülü'
Kuzey Pasifik Okyanusu'ndaki Marshall Adaları’nın halkı ile adalar hükümetinin Dışişleri Bakanı Tony de Brum da nükleer silahsızlanma konusundaki ısrarlı gayretleri nedeniyle Alternatif Nobel Ödülü çerçevesinde verilen onur ödülüne layık görüldüler. De Brum 2014 yılında Uluslararası Adalet Divanı nezdinde nükleer silahlara sahip 9 devlet hakkında nükleer silahsızlanma anlaşmalarını ihlal ettikleri gerekçesiyle şikâyette bulunmuştu.
Alternatif Nobel Ödülleri 30 Kasım günü İsveç Parlamentosu’nda yapılacak bir törenle sahiplerine verilecek.
Daha önce kimler aldı?
İsveç-Alman kökenli yayıncı Jakob von Uexküll 1980 yılında Doğru Yaşam Vakfı’nı kurdu. Alternatif Nobel ödülleri, çevre koruma ve uluslararası alandaki gelişmeler çerçevesinde önemli faaliyette bulunanlara veriliyor. Genellikle birden fazla kişiye ödül veriliyor ve üç milyon Kron, yani yaklaşık 317 bin Euro tutarındaki parasal ödül paylaştırılıyor. Vakıf, para değeri bulunmayan onursal ödüller de veriyor.
Bu ödüle geçen yıl Amerikan gizli belgelerini ifşa eden Edward Snowden ile “The Guardian” gazetesinin baş editörü Alan Rusbridger layık bulunmuştu. Türkiye’den TEMA Vakfı Onursal Başkanı Hayrettin Karaca da çevre aktivisti olarak hayatını doğa koruma ve savunuculuk faaliyetlerine adaması nedeni ile 2012 yılında ödüllendirilmişti.