Avrupa’da sekiz yıl boyunca partnerlerden birisi AIDS tedavisi gören 1000 erkek çiftle bir araştırma yapıldı. Bulgulara göre, HIV taşıyıcılarının partnerlerine hastalığı cinsel yolla bulaştırmasının önüne geçildi.
Araştırmaya, partnerlerden birinin HIV taşıyıcısı olduğu ve antiretroviral tedavi gördüğü 1000 erkek çift katıldı. Araştırmanın sonunda tedavi gören HIV taşıyıcısı erkeklerin, prezervatif olmadan girilen cinsel ilişkinin ardından HIV negatif olan partnerlerine hastalığı bulaştırmadığı tespit edildi. Araştırmanın sonuçları dünyaca ünlü Lancet dergisinde yayımlandı.
"Salgına son verebiliriz"
Araştırmacılara göre, antiretroviral tedavi sayesinde sekiz yıl boyunca olası 472 bulaşma vakasının önüne geçildi. Çalışma boyunca 15 erkeğin HIV’den etkilendiği görüldü. Ancak bu kişilerin de virüsü partnerlerinden değil, tedavi görmeyen Edinilmiş Bağışıklık Yetmezlik Sendromu'na (AIDS) sahip kişilerden kaptığı, DNA testleriyle ortaya kondu.
Bulgular ayrıca, tedavi yoluyla HIV virüsünün yayılması engellenebilirse, günün birinde tamamen yok edilebileceğini de gösteriyor.
Araştırmaya destek veren University College London’dan Profesör Alison Rodger, “Bulgular, gay çiftler için virüsun bulaşması riskinin tedaviyle sıfıra indiğini şüpheye yer bırakmayacak şekilde ortaya koyuyor. HIV’nin bulaşmasını önlersek salgına son verebileceğimiz anlamına geliyor, ayrıca HIV nedeniyle ayrımcılığa maruz kalan pek çok insana da yardımcı olabileceğiz” dedi.
Bilim insanları kanıtların ardından sırada, tedavinin herkes için ulaşılabilir olmasına odaklandı.
"Test yaptırmak ve tedaviye ulaşmak her zaman kolay değil"
ABD’nin Kuzey Caroline eyaletindeki UNC Enstitüsü’nde ‘Küresel Sağlık ve Bulaşıcı Hastalıklar’ alanında çalışan Myron S Cohen, araştırma sonuçlarına dair Lancet dergisinde yazdığı yorumda da buna dikkat çekti. Cohen, HIV taşıma ihtimali olan herkesin test yaptırmaya ve tedavi görmeye teşvik edilmesi gerektiğini söyledi.
Ancak handikaplara da dikkat çeken Cohen, “HIV taşıyıcıları için test yaptırmak ve tedaviye ulaşmak her zaman o kadar kolay olmuyor. Ayrıca korku, damgalanma endişesi, homofobi ve diğer sosyal faktörler HIV tedavisini tehlikeye atmaya devam ediyor” dedi.
İlk evrelerde hastalığın teşhisinin de zor olduğunu söyleyen Cohen, bu faktörün de önleyici tedaviyi zorlaştırdığını vurguladı.
"AIDS tanısı koyulan vakaların sayısı azalıyor"
Konuyla ilgili daha önce yapılan çalışmalar da tedavinin çiftleri koruduğunu ortaya koyuyordu. Ancak bu araştırma kanıtları ortaya koyması bakımından bilim dünyasında ilgiyle karşılandı.
Hastalığın 1980'lerde yayılmaya başlamasından beri dünya çapında 77 milyondan fazla insan HIV taşıyıcısı oldu. Taşıyıcıların yaklaşık yarısı (35 milyon) AIDS nedeniyle yaşamını yitirdi.
Verilere göre, 2017 yılında dünya çapında 40 milyon insan HIV taşıyıcısıydı.
Ancak son veriler, test yaptırmanın önemini de ortaya koyuyor. Buna göre, 2017’de AIDS tanısı koyulan yeni vakalar bir önceki yıla göre yüzde 17 düştü. 2016 yılında da bu oran, bir önceki yıla göre yüzde 28 düşüktü.