T24 - ABD’li bilim adamları kişiye özel kanser aşısı geliştirmek için önemli adımlar atıyor. ABD’de mayısta prostat kanserine karşı geliştirilen aşı onay alırken, çeşitli kanser türlerine karşı 12 aşı onay bekliyor...
Amerikalı bilim adamları kanserli mücadelede yeni bir yöntem üzerinde çalışıyor. ABD’nin Houston kentindeki ünlü Anderson Kanser Merkezi’nden Baltimore’daki Johns Hopkins Üniversitesi’ne kadar birçok merkezde uzmanlar kişiye özel kanser aşısı geliştirmek için önemli adımlar atıyor.
Aslında rahim ağzı ve karaciğer kanseri gibi hastalıklar için önleyici aşılar bulunuyor. Ancak araştırmacılar kanser olan kişilerin tümörlerini küçültmek için aşı geliştiriyorlar. Johns Hopkins Hastanesi’nden Profesör Leisha Emens “Vücuda tümörü reddetmeyi öğretiyoruz. Bağışıklık sistemini kullanan bu yöntem direkt olarak kanserli hücreleri hedef alıyor, dolayısıyla yan etkisi daha az oluyor” diyor.
İlk aşı onaylandı
Aslında bilim adamları yıllardır kanserlere özel aşı hayali kuruyor. Ancak bugüne kadar vücudun kendi ürettiği kanserli hücreleri, bağışıklık sistemine “yabancı” olarak tanıtmakta zorlanıyorlardı. Bağışıklık sistemini daha iyi anladıktan sonra bu alanda da gelişme sağladılar. Amerikan Gıda ve Sağlık Dairesi(FDA) mayıs ayında ilerlemiş prostat kanserine karşı geliştirilen ilk kişiye özel aşıyı onayladı.
Provenge isimli yöntemde hastaların tümörlerinden alınan parçalardan ayrıştırılan proteinler aşıya konularak tekrar hastaya enjekte ediliyor. Böylece bağışıklık sistemi harekete geçirilerek vücudun kanserli hücrelere karşı savaşması sağlanıyor. Provenge insan hayatını ortalama 4 ay uzatıyor. Ancak bilimin gelişmesiyle bu sürenin daha da uzayacağı umuluyor.
12 aşı deneme aşamasında
Kişiye özel kanser aşısı alanında ikinci önemli çalışma ise Anderson Kanser Merkezi’nde devam ediyor. Buradaki uzmanlar, bir çeşit lenf kanseri olan “foliküler lenfoma”ya karşı BiovaxID isimli bir aşı geliştirdi.
Provenge’de olduğu gibi bu aşıda da bağışıklık sistemi uyarıcıları bulunuyor, ayrıca sistemi harekete geçirmek için “idiotype” adı verilen tümöre özel moleküller kullanılıyor. Aşı hastaların ömrünü 14 aya kadar uzatabiliyor. Çeşitli ilaç firmalarının kanser tedavisi için geliştirdikleri 12 aşının daha klinik deneyleri devam ediyor.
Bunlar arasında kan kanseri, akciğer kanseri ve cilt kanseri çeşitlerine karşı geliştirilen aşılar bulunuyor. Bilim adamları şimdi aşılarla kemoterapi gibi diğer tedavi yöntemlerinin bir arada nasıl kullanılacağını araştırıyor.
İki haftada bir aşıyla kurtuldu
Bir şirkette yazılım müdürü olan Stephen Creel, 2003 yılında idrarına kan karıştığını fark etti. Böbrek kanseri olduğu haberini alınca büyük şok yaşadı. Kanser araştırmacısı olan kayınbirederi Creel’e alternatif bir tedavi görmek üzere yeni bir böbrek kanseri aşısı deneyleri yapılan Houston’da bulunan Anderson Kanser Merkezi’ne gitme önerisinde bulundu. Yeni tedavide hastanın tümörü ameliyatla alınıyor, tümörden alınan örnekler üzerinde işlem yapılıyor ve kansere özel proteinler tekrar hastaya enjekte ediliyordu. Creel bir yıl boyunca iki haftada bir aşı olmaya gitti. Creel bir yıllık tedavinin sonunda kanseri yendi.