Yusuf Özkan
Avrupa Birliği (AB) Komisyonu, AB tarafından finanse edilen merkezlerde sığınmacıların kötü muameleye uğradıkları ve zorla sınır dışı edildikleri yönündeki iddiaları araştırmasını istedi.
Ankara ise iddiaların doğru olmadığını, sınır dışı işlemlerinin uluslararası kurallara uygun bir biçimde gerçekleştirildiğini belirtiyor.
Hollanda merkezli gazetecilik kolektifi Light House öncülüğünde Almanya, Fransa, İngiltere ve İspanya'dan 21 gazeteci tarafından yapılan araştırmada, Türk makamlarının, AB tarafından finanse edilen merkezlerde, sığınmacıları zorla sınır dışı ettiği öne sürüldü.
Hollanda’nın etkin gazetelerinden NRC’de yayımlanan araştırmaya göre, toplam 20 bin kişilik 32 sınır dışı merkezinde, özellikle Suriyeli sığınmacılara büyük baskı uygulanıyor.
Haberde, Türk makamlarının AB Komisyonu'nu tarafından sağlanan araçlarla toplu olarak gözaltına alınan sığınmacıların, yine AB tarafından finanse edilen merkezlerde "gönüllü geri dönüşe zorlandığı" öne sürüldü.
Gazetecilik kolektifinin araştırmasına göre, AB'nin sığınmacılara ilişkin soruşturma ve parmak izi sistemlerinin genişletilmesi gibi hizmetleri genişletmek için sağladığı kaynaklar artık göçmenleri takip etmek, toplamak ya da sınır dışı merkezlerini dikenli tel ve daha yüksek duvarlarla donatmak için kullanılıyor.
Haberde, sınır dışı merkezindeki sığınmacılara çoğu zaman hukuki yardım sağlanmadığı, aşırı kalabalık, sağlıksız merkezlere tıkıştırıldıkları, "istismara ve hatta işkenceye" maruz kaldıkları ileri sürüldü.
NRC gazetesi, araştırma kapsamında Suriye'deki Beyaz Baretliler örgütünün eski bir üyesinin iddialarına yer verdi.
Suriye vatandaşı olan kaynak, kendisine zorla "gönüllü olarak ülkesine dönmek istediğini" içeren bir belge imzalatıldığını öne sürdü.
Gazetecilerin araştırmasına göre, AB, bu merkezlerde yaşananların farkında ancak finansmanı durdurmayacağını bildiriyor.
AB yetkilileri, Brüksel tarafından sağlanan desteğin, sınır dışı merkezlerindeki koşulların daha iyi olmasına katkıda bulunduğunu belirtiyor.
Türkiye'deki sınır dışı merkezlerindeki durumdan "tamamen Türkiye'nin sorumlu olduğunu bildiren AB yetkilileri, Komisyonun durumu yakından takip ettiğini söylüyor.
Geri gönderme konusunda uluslararası ilkelere her zaman saygı gösterilmesi gerektiğini belirten AB yetkilileri, Avrupa'nın finansal destek verdiği projelerin insan haklarına uygun olması koşuluna işaret ediyor.
'İddialar titizlikle araştırılıyor'
NRC’ye konuşan Türk makamları ise Suriyelilerin zorla geri gönderildiği iddialarının gerçeği yansıtmadığını söylüyor.
Göç İdaresi yetkililerine göre, AB tarafından sağlanan mobil araçlarda her zaman bir çevirmen ile bir göç uzmanı bulunuyor.
Merkezlerdeki durumun hem Türk makamları hem AB hem de Birleşmiş Milletler tarafından yakından izlendiğini belirten Türk yetkililer, istismar iddialarının da titizlikle araştırıldığını belirtiyor.
Hollanda medyasına göre, AB yönetimi daha önce de Tunus'taki sığınma merkezleri nedeniyle benzer suçlamalarla karşı karşıya geldi.
AB Komisyonu, bu yıl kabul edilen yeni göç anlaşması ile sığınmacıların Avrupa sınırları dışında tutulmasını amaçlıyor.
Perşembe günü Lüksemburg'da yapılan Avrupa Göç Bakanları toplantısında, Avrupa sınırına yakın ülkelerde yeni sığınma merkezleri kurulması ve iltica başvurusu reddedilen kişilerin ülkelerine dönene kadar buralarda barındırılması önerisi gündeme getirildi.
BM rakamlarına göre Türkiye, diğer uyruklara ek olarak 3 milyonu aşkın Suriyeli mülteciyle dünya çapında en fazla mülteciye ev sahipliği yapan ülkelerden biri.
AB, Avrupa'ya göçmen akışını durdurmak için 2016'da Ankara ile yaptığı anlaşma uyarınca Türkiye'ye insani yardım ve kalkınma yardımı olarak 6 milyar euro ödedi.