Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın “Birkaç yıl bekleyip 5G’ye geçelim” demesinin ardından 4G ihalesi ağustos ayına ertelendi. Erdoğan’ın önerisi teknoloji uzmanlarınca ihtiyatla karşılanırken Vodafone İcra Kurulu Başkan Yardımcısı Hasan Süel tartışmalarla ilgili olarak, “Biz eğer ihtiyaç duyduğumuz frekansa bugünden sahip olamazsak gelecekte tıkanma yaşayacağız. O zaman verilse bile çok geç olacak. Sesli görüşme yerinde sayıyor ama akıllı telefon sayısı da genişbanta olan talep de hızla artıyor. Yetişemeyiz, kısa süre sonra tıkanırız. Darboğaza gireriz" diye konuştu.
Hürriyet yazarı Sefer Levent’e konuşan Hasan Süel, “Bugün Avrupa'ya bakıyorum. Avrupa'da ortalama verilen kullanımda olan frekansların dörtte biri bile bizde yok. Biz bu frekansları ne yapacağız niye saklıyoruz. Bugün bu operatörler bu frekansları alıp son teknolojileri kullanıyor. Bize de bu frekansları verin biz de kullanalım diyoruz. Avrupa dört birim frekans kullanırken biz neden bir frekansla yetinelim. Havada olan frekans satışa da hazır ne bekliyoruz” dedi.
Sefer Levent’in Hürriyet gazetesinin bugünkü (7 Temmuz 2015) nüshasında, “Ya frekans ya darboğaz” başlığıyla yayımlanan haber şöyle:
Ses hizmetine olan talep yerinde sayarken resim ve video gibi hizmetlerin verildiği genişbanta olan talebin geçmiş yıllara göre çok aşırı hızla büyüdüğüne dikkat çeken Vodafone İcra Kurulu Başkan Yardımcısı Hasan Süel, "Ülkeme, şirketime, abonelerime bugünden geleceği hazırlamak için son teknolojilerle yatırım yapacağım frekansa ihtiyacım var. Bu bugünden sağlanmazsa bir-iki yıla tıkanırız, darboğaza gireriz. Frekans işi iktidar değil memleket meselesi" dedi.
"Biz eğer ihtiyaç duyduğumuz frekansa bugünden sahip olamazsak gelecekte tıkanma yaşayacağız. O zaman verilse bile çok geç olacak. Sesli görüşme yerinde sayıyor ama akıllı telefon sayısı da genişbanta olan talep de hızla artıyor. Yetişemeyiz, kısa süre sonra tıkanırız. Darboğaza gireriz." Yukarıdaki sözlerin sahibi Vodafone İcra Kurulu Başkan Yardımcısı Hasan Süel. Geçtiğimiz günlerde bir araya geldiğimde ilk kez kendisinden bu kadar güçlü bir şekilde ağustos ayında yapılacak ihalenin artık ertelenmemesi için talepte bulunduğunu gördüm. Geçtiğimiz mayıs ayında yapılması planlanan frekans ihalesi Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın, "Dünya 5G'yi konuşuyor, biz niye 4G ihalesi yapıyoruz" çıkışı sonrasında günler kala ertelenmişti. Bakanlık ihalenin 26 Ağustos'ta yapılacağını açıklamıştı. Sonrasında gelen genel seçim, tek başına bir iktidarın çıkmaması ve hükümet kurma çalışmaları ihalenin tekrar erteleneceğine ya da iptal edileceğine ilişkin beklentileri kuvvetlendirdi.
Siyasetten bağımsız
Ancak Hasan Süel, dolayısıyla da Vodafone frekans ihalesinin siyasetten bağımsız bir konu olduğu görüşünde. Süel'in bu konudaki sözleri şöyle: "Siyasi belirsizlik bekletici bir konu değil. Biz bunun öncelikli bir sektör politikası bir memleket meselesi olarak görüyoruz. Biz ülkeyi havadan ek frekanslarla yerden fiberle donattığımız zaman bu ülke bir ICT (bilişim) ülkesi olacak. Bizim vizyonumuz bu. Siyasi ajandadan bağımsız bir konu olduğunu düşünüyoruz. Biz frekans istiyoruz. Üzerine dünyada en son teknoloji neyse onu koyacağız. Telefonuna nasıl aplikasyon indirip bir düğmeye basıp güncelliyorsun, diğer jenerasyonlara geçişimiz de böyle olacak. Ama bana frekans ver, yol ver. Beklemek için hiçbir sebep yok, aksine beklemenin maliyeti var. Talep artıyor. Araç sayısı artıyor ama yol yok. Frekans işi iktidar değil memleket meselesi."
Hasan Süel önümüzdeki dönemde genişbanta olan talep nedeniyle tıkanma olacağı görüşünü rakamlarla da destekliyor. Süel, "Bugün Avrupa'ya bakıyorum. Avrupa'da ortalama verilen kullanımda olan frekansların dörtte biri bile bizde yok. Biz bu frekansları ne yapacağız niye saklıyoruz. Bugün bu operatörler bu frekansları alıp son teknolojileri kullanıyor. Bize de bu frekansları verin biz de kullanalım diyoruz. Avrupa dört birim frekans kullanırken biz neden bir frekansla yetinelim. Havada olan frekans satışa da hazır ne bekliyoruz" diyor.
Bir-iki yıla biteriz
Genişbantın iki tane saç ayağı olduğuna dikkat çeken Hasan Süel bunlardan ilkinin 'sabit' olduğunu belirtiyor. Süel "Burada Türkiye'nin fiber ağlarla yani bir bakıma otobanlarla döşenmesi gerektiğini çok konuştuk. Bunun bir ulusal genişbant politikasıyla öncelikli bir konu olması gerektiğini belirttik. Bir de mobil tarafı var. Sen ne kadar yerden kapsasan da havadan da belli bir kapasiteye ihtiyaç duyuluyor. Eğer ihtiyacımız olan frekanslar bir an önce verilmezse biz Türkiye'nin çok kısa sürede bir veri tıkanmasına gireceğini düşünüyoruz. Bunu eski BTK Başkanı Tayfun Acarer de dikkate getirdi. Kişi başı tüketim bu kadar hızlı artarken, akıllı telefon penetrasyonu bu kadar hızlı artarken bizim bugün cevap verdiğimiz tüketici talebine belli bir süre sonra ki bir iki seneyle sınırlı cevap veremeyeceğimizi düşünüyoruz. Biz o Avrupa ile kıyaslayıcı dünya ile rekabette olacağımız ICT yarışında çok geride kaldığımızı fark edeceğiz. Ülkemizde dijital dönüşümün mobil geniş bant atılımının faydalarından mahrum kalacak. Biz bir an önce ihtiyacımız olan frekansların bize verilmesini istiyoruz" diye konuştu.
Uluslararası rekabet açısından önemli
HER alanda dijital dönüşümün çok önemli olduğunun söylendiğine de dikkat çeken Hasan Süel sadece başka sektörlerdeki klasik yatırımlar değil de genişbanttaki katma değerin çok de çok önemi olduğunu söyledi. Süel, '"Bunu da biz gelecek 10 yılda Türkiye'nin gelmesi gereken noktaya olan inancımızın hem de biz Türkiye'yi bölgesel bir ICT üssü olarak konumlandırdığımız için Vodafone olarak bu yol haritasında doğru adımların atılmasını istiyoruz. Burada aslında tek cümleli bir reçetemiz var. O da genişbantta atılım" diye konuştu.
Resim ve videoya ihtiyaç patladı
Vodafone Türkiye İcra Kurulu Başkan Yardımcısı Hasan Süel, "Artık mobil genişbant bizim sektörün büyüme lokomotifi oldu. Ses trafiği çok düşük hızlarla büyürken sektörün asıl büyümesi geniş bant sırtladı. Bunu hem kişi başı tüketimin data tüketiminden hem de 'akıllı telefon penetrasyonu' (her yüz kişinin kullandığı telefonun kaç tanesinin akıllı olduğu ) her geçen gün artıyor. Yeni uygulamalar insanların daha çok yüksek çözünürlükte resim videolara olan ihtiyacını, günden güne veri kapasitesini artırıyor. Bu çok büyük hızla artıyor. Geçmiş yıllara göre çok aşırı hızla büyüme var. Benim ülkeme, şirketime, abonelerime bugünden geleceği hazırlamak için son teknolojilerle yatırım yapacağım frekansa ihtiyacım var" diye konuştu.
Yapılmaması için sebep yok
Hasan Süel, 3 ay ertelenen genişbant ihalesinin şartlarının, şeklinin üzerinde uzun bir çalışma yapıldığını belirterek 26 Ağustos'ta ihalenin yapılmaması için herhangi bir sebep olmadığı düşüncesinde. Bu konuda tüm operatörlerin de mutabık olduğunu öne süren Süel, "BTK ve bakanlık da mutabık, çalışıyor üzerinde. 26 Ağustos'ta frekans ihalesi yapılmalı" diye konuştu. 26 Ağustos'a ertelendiği açıklanan ihalenin planlanan tarihte yapılması için 10 -11 Temmuz'da zeyilnamesini yayınlaması gerektiğine dikkat çekiliyor. Bu zeyilname ile ihalenin ertelenmesinden dolayı ilk ihalede belirlenen tarihler revize edilecek. Tadil edilmiş ihale şartnamesinin yayınlanması 26 Ağustos'a ertelen ihalenin bu kez yapılması yolunda ilk ciddi adımın atılmasını sağlayacak. BTK ve Ulaştırma Bakanlığı'nın ihale yarın olacakmış gibi hala çalıştığı belirtiliyor. Bakalım şirketlerin '4G ihalesi' söylemini bırakarak 'son teknoloji neyse onu sağlayacağımız geniş bant ihalesi' söylemini kullanması etkili olacak mı, ihale bu kez yapılacak mı?