2023 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu ile Bağlı Cetvellerinde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi, TBMM Genel Kurulunda kabul edilerek yasalaştı. Yasama faaliyetlerine ara veren Meclis, 1 Ekim'e kadar tatile girdi.
Kabul edilen teklife göre, genel bütçe kapsamındaki idarelerin bütçe tertiplerine 1 trilyon 74 milyar 508 milyon 886 bin lira, özel bütçeli idarelerin bütçe tertiplerine 45 milyar 5 milyon 627 bin lira olmak üzere toplam 1 trilyon 119 milyar 514 milyon 513 bin lira ödenek eklenecek.
Ödenek eklemeleri karşılığı Hazine yardımı ödeneklerini ilgili idare bütçelerine eklemeye Cumhurbaşkanı yetkili olacak.
Erdoğan'ın maaşı yüzde 39 oranında zamlandı
Cumhurbaşkanlığı’na 640 milyon 236 bin lira ek bütçe verilecek. Cumhurbaşkanlığı’nın ek gider kalemlerinin 500 milyon lirası “barış destekleme giderinden”, 140 milyon lirası “afet ve acil yardım desteği giderinden” ve 236 bin lirası ise “özlük giderinden” oluşacak.
Ek bütçe ile Cumhurbaşkanı ve AKP Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın maaşına yüzde 39 oranında zam yapılacak.
Toplam 1,1 trilyon liralık ek bütçe kanun teklifini CHP “Merkez Bankası para basacak”, İyi Parti “IMF programı”, Yeşil Sol Parti' de "İktidarın politikalarının iflas belgesi" olarak eleştirmişti.
Ek bütçe, AKP ve MHP’li milletvekillerinin oyları ile TBMM Genel Kurulu’nda kabul edildi.
AFAD'a 482,8 milyar liralık kaynak
Buna göre, 2023 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu’na bağlı genel bütçe gelir tahmini toplam 1 trilyon 119 milyar 514 milyon 513 bin lira artırılacak.
Depremin ardından afet konutlarının yapımı ve altyapı hasarlarının giderilmesi için ek bütçede 482,8 milyar lira kaynak ayrıldı. Bu kaynak AFAD tarafından kullanılacak.
Ek bütçede, AFAD’ın ardından en fazla pay Hazine ve Maliye Bakanlığı’na ayrılacak. 279 milyar 750 milyon 936 bin lira kaynak ayrılan Hazine ve Maliye Bakanlığı’nı, 76 milyar 985 milyon 357 bin lira ile Strateji ve Bütçe Başkanlığı, 46 milyar 151 milyon 500 bin lira ile Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı izleyecek.
Deprem bölgesindeki hastane onarıma 78 milyon
Ek bütçede Sağlık Bakanlığı için 17,9 milyar lira ek kaynak öngörüldü. Bakanlık bütçesinin 1,5 milyar lirası deprem bölgesindeki sağlık tesislerine ilaç ve tıbbi malzeme alımı için ayrıldı. Deprem bölgesindeki hastanelerin onarımı için 78 milyon lira harcanması öngörüldü.
Adalet Bakanlığı’na ayrılan 7,6 milyar liralık ek bütçenin 4,1 milyar lirası cezaevlerine mal ve hizmet alımı, 1,2 milyar lirası seçim giderlerinden oluştu.
Diyanet'e 276 milyon 218 bin lira olarak ek bütçe
Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı’nın 5,6 milyar liralık bütçesine de Avrasya Tüneli’nin garanti ve katkı payı için 1 milyar lira ödenek konuldu.
Diyanet İşleri Başkanlığı’na 276 milyon 218 bin lira olarak ek bütçe öngörüldü. Bu bütçenin 129 milyon 128 bin lirası, aday din görevlilerinin ibate giderleri ile tüketime yönelik mal ve malzeme alımları için ayrıldı. Göç İdaresi Başkanlığı ise düzensiz göçmenlerin sınır dışı edilmesi için 660 milyon lira ek bütçe aldı.
Avrasya Tüneli'nin garantisi 1 milyar lira
Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı’nın 5,6 milyar liralık bütçesine de Avrasya Tüneli’nin garanti ve katkı payı için 1 milyar lira ödenek konuldu.
Diyanet İşleri Başkanlığı’na 276 milyon 218 bin lira olarak ek bütçe öngörüldü. Bu bütçenin 129 milyon 128 bin lirası, aday din görevlilerinin ibate giderleri ile tüketime yönelik mal ve malzeme alımları için ayrıldı. Göç İdaresi Başkanlığı ise düzensiz göçmenlerin sınır dışı edilmesi için 660 milyon lira ek bütçe aldı.
Türkiye Taşkömürü ve Demiryolları'na ayrılan bütçe
Amasra maden faciasının ardından Türkiye Taşkömürü Kurumu’na ek bütçeden ayrılan pay da dikkat çekiyor. Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın 279 milyar 750 milyon 936 bin liralık ek bütçesinin 44 milyar lirası KİT’lere verilecek. Türkiye Taşkömürü Kurumu’na 3 milyar 850 milyon lira ve Devlet Demiryolları’na ise 3 milyar lira kaynak ayrıldı. Bakanlığın madeni para basım gideri ise 500 milyon lirayı bulacak.
Gelir kalemi vergileri
Bütçenin gelir kalemlerinde ise yurttaşlardan alınan vergiler başı çekiyor. Ek bütçenin gelir kalemlerinin dağılımı da şöyle oldu:
“Gelir vergisi 201,4 milyar lira, kurumlar vergisi 163,1 milyar lira, dahilde alınan KDV 237,3 milyar lira, özel tüketim vergisi 306,6 milyar lira, motorlu taşıtlar vergisi 32,6 milyar lira, damga vergisi 30 milyar lira, harçlar 28,6 milyar lira, banka ve sigorta muameleleri vergisi 33,2 milyar lira, diğer vergiler 38,3 milyar lira. Vergi dışı gelirler ise 48,4 milyar lira olarak görülmektedir.”
Ek bütçeden harcanacak kalemler
“110,4 milyar lirasının, vergi gelirlerinde öngörülen artış kapsamında vatandaşlarımıza yönelik hizmetleri geliştirmesi ve iyileştirmesi yönünde il özel idarelerine ve belediyelere aktarılacak kaynaklar;
68,3 milyar lirası ilgili idare bütçelerinde, 37,2 milyar lirası yatırımları hızlandırma ödeneğinde olmak üzere ülkemizin büyümesine ve istihdama katkı sağlayacak yatırımların daha hızlı tamamlanabilmesi amacıyla; tarımsal sulama projeleri ile kara yolu ve demir yolları başta olmak üzere toplam 105,5 milyar liranın yatırım nitelikli giderler;
52,1 milyar lirasının, tarımsal destekler, tarım sektörü yatırımları ile tarımsal kredi sübvansiyonu, müdahale alımları ve tarımsal KİT’ler;
44,3 milyar lirasının, engelli evde bakım destekleri, 65 yaş üstü yaşlılar ile engelli vatandaşlarımızın aylıkları, muhtaç ailelere yapılacak yardım ödemeleri ve diğer sosyal amaçlı giderler;
39,9 milyar lirasının, savunma ve güvenlik birimlerinin ihtiyaçları;
26,3 milyar lirasının, engelli eğitim desteği, okul yemeği giderleri, ücretsiz ders kitabı ve yardımcı materyal giderleri, taşımalı eğitim giderleri gibi eğitim hizmetlerinin yürütülmesi;
8,4 milyar lirasının, bireysel emeklilik devlet katkısı giderleri;
8 milyar lirasının; esnaf, sanatkâr ve çiftçilere sağlanan Hazine faiz destekli krediler nedeniyle Halk Bankası ve Ziraat Bankası’nın görevlendirme giderleri;
7,8 milyar lirasının, genel aydınlatma giderleri için, 4,3 milyar lirasının konut, ibadethane ve cemevlerine ücretsiz doğal gaz sağlanabilmesine ilişkin sistem kullanım bedelleri;
1,3 milyar lirasının, deprem bölgesindeki vatandaşlarımızın elektrik ve doğal gaz faturalarının silinmesi ve ertelenmesi nedeniyle oluşan giderlerin karşılanabilmesi;
103,4 milyar lirasının diğer zorunlu harcamalar;
80,5 milyar lirasının ise faiz giderleri için kullanılması öngörülüyor.” (ANKA)