Hasan Göğüş

01 Mart 2025

Bulunmaz Hint kumaşı

Yedi düvelin yaranmaya çalıştığı Hindistan ile bu sitede daha önce çeşitli vesilelerle yazdığım gibi yeni Türkiye’nin yaptığı hatalar nedeniyle Türk-Hint ilişkileri tarihinin en kötü günlerinden geçiyor

Bir süredir dünyanın gözünü üzerine çevirdiği Hindistan’ın yıldızının bu yıl da parlamaya devam edeceği anlaşılıyor. Avrupa Birliği Komisyonu Başkanı Ursula Van Der Leyen, yeni dönemdeki ilk yurt dışı seyahatini bugün Hindistan’a yapıyor. Ursula Van Der Leyen’e bu ziyaretinde AB tarihinde bir ilk olarak Komisyonda yer alan 21 bakan birlikte eşlik ediyor.

ABD’nin çiçeği burnunda Dışişleri Bakanı Marco Rubio, yeni görevindeki ilk resmi temasını Hindistan Dışişleri Bakanı Subrahmanyan Jaishankar ile  gerçekleştirdi.ABD Başkanı Donald Trump,  İsrail Başbakanı Netanyahu ,Japonya Başbakanı Shinzo Abe ve Ürdün Kralı Abdullah’dan sonra  dördüncü olarak 12-13 Şubat tarihlerinde Beyaz Saray’ın kapısında   “Sizi çok özledim” diye karşıladığı Hindistan Başbakanı Narendra Modi’yi ağırladı.Avrupalı hiçbir liderin Trump 02’de Modi’den önce  Beyaz Saray’a adım atamadığı unutulmamalı.Tüm bu insanların bir bildikleri olmalı.

Modi’nin “Mega ortaklık” ile neticelendiğini duyurduğu Vaşington ziyareti sosyal medyada, görüşmede Trump’ın Modi’nin İngilizcesini anlayabilmek için İngilizceden İngilizceye çeviri yapan ayrı bir tercüman kullanması ve Elon Musk’ın Modi ile görüşmesine X ve diğer çocuklarından ikisiyle birlikte gelmesiyle yankı buldu. Hintlilerin kendilerine özgü bir aksanları vardır. Ama Oxford İngilizcesiyle konuşmasalar da, 6.5 yıl yaşadığım Hindistan da İngilizcesini anlayamadığım tek bir Hintliye rastlamadım. Trump yine yapacağını yapmış, nezaketle mücadelesinin yeni bir örneğini sergilemiş.

Trump’ın kabalığı, Kraliçe’nin zarafeti

Hindistan’ın efsane başbakanlarından İndira Gandhi ilk yurtdışı ziyaretlerinden birini Kraliçe Elizabeth’in davetine icabetle İngiltere’ye yapar. Rivayet edilir ki Buckingham Sarayı’nda onuruna verilen resmi akşam yemeğinde masaya konulan “finger bowl”daki (el yıkama kasesi) suyu limonata zannederek içer. “Finger bowl” protokole önem veren ülkelerde resmi yemeklerde misafirlerin yerlerinden kalkmadan ellerini temizleyebilmesi için kullanılır. Kasedeki suyun içine de hoş bir koku vermesi için genellikle bir iki ince dilim limon atılır. Gandhi’nin kasedeki suyu içtiğini gören karşısındaki Kraliçe Elizabeth, konuğunu mahcup etmemek için önündeki kendi kasesini eline alarak limonlu sudan bir yudum içer gibi yapar. Kraliçe’nin zarafetiyle Trump’ın kabalığına bir bakar mısınız?

Dibe vuran Türk-Hint ilişkileri

Yedi düvelin yaranmaya çalıştığı Hindistan ile bu sitede daha önce çeşitli vesilelerle yazdığım gibi yeni Türkiye’nin yaptığı hatalar nedeniyle, Türk-Hint ilişkileri tarihinin en kötü günlerinden geçiyor. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın son Asya turunda ziyaret ettiği Pakistan’da gördüğü olağanüstü ilgi ve muhabbet korkarım Hint tarafında yeni rahatsızlıklar yaratmıştır.

Hindistan mı Çin mi?

Hindistan mı? Çin mi? tartışmaları yapılırken gözden kaçırılmaması gereken Hindistan’ın önemli bir üstünlüğü, sahip olduğu iyi yetişmiş, özellikle enformasyon teknolojilerinde uzman insan kaynaklarına sahip olmasıdır. Bugün Dünya Bankası’nın başında bir Hintli var. Aralarında Google, IBM, Microsoft, You tube, Adobe gibi teknoloji devlerinin yer aldığı 21 uluslararas şirket Hintli CEO’lar tarafından yönetiliyor. Başkan Trump’ın harika çocuğu Elon Musk’ın başında bulunduğu “Devlette Verimliliği Geliştirme İdaresi”ndeki (DOGE)sağ kolu 22 yaşında Akash Bobba isimli genç bir Hint kökenli mühendis oldu.

Sivil toplum kuruluşları devreye giriyor

Hindistan’ın kaliteli insan gücü zenginliğini sivil toplumda da görmek mümkün. Türk-Hint ilişkilerini ayağa kaldırmak için her iki ülkede de sivil toplum kuruluşları kolları sıvamış görünüyor. Hafta içerisinde “Siyaset, Ekonomi ve Toplum Araştırmaları Vakfı” ve “Hindistan Demokrasi ve Diyalog vakfı” tarafından Ankara’da, “Türk-Hint ilişkileri: Tarihi Ve Güncel Perspektifler “başlıklı bir seminer düzenlendi. Türk ve Hindistan’dan gelen çok sayıdaki akademisyenler iki gün boyunca ilişkileri masaya yatırdılar. Türk-Hint ilişkilerinin gelişmesinden hoşnut olmayan Hindistan’a komşu bir ülkenin türlü türlü engelleme girişimlerine rağmen gerçekleştirildiği anlaşılan seminerde, söz alan konuşmacıların tamamı bölgelerinde yükselen güç olarak temayüz eden iki ülkenin iş birliği potansiyeline dikkat çektiler. Hindistan’ı bu yılki dört önceliğinden biri olarak belirleyen “Global İlişkiler Forumu”, 7 Mayıs’ta Hintli iş birliği ortağı ANANTA ile İstanbul’da bir toplantı düzenliyor. “Ankara Politikalar Merkezi” de sonbaharda bir Hindistan toplantısı tertip etmeyi gündemine aldı.

Trump’ın iş başına gelmesinden sonra uluslararası ilişkilerde çok taraflılık gittikçe önemini yitiriyor. Bir sabah uyandığımızda ABD’nin Birleşmiş Milletler’den çekildiğini duyarsak kimse şaşırmasın. Buna karşılık bölgesel gruplaşmaların, benzer düşünen ülkelerin oluşturdukları birlikteliklerin öne çıktığı yeni bir Dünya düzeni kuruluyor. Hindistan BRİCS gibi, Şanghay İşbirliği Örgütü gibi Türkiye’nin de kapısını çaldığı oydaşma ile karar alan bu tür yapılanmaların   üyesi.

Kafamızı kumdan çıkarıp günümüz gerçeklerini görmezsek, ileride bulunmaz Hint kumaşını arasak da hiç bulamayabiliriz.