Almanya'nın 2024 Oscar adayı olarak sunduğu film... Üstelik bir Türk yönetmeninin, İlker Çatak'ın elinden çıkma... Ve üstüne üstlük, son derece nadir bir konudan yola çıkıyor: küçük yaştaki öğrencilerin okuduğu bir okulda olup bitenler. Ve adına eğitim denen o yaşamsal, ama aynı ölçüde belalı çabanın belki sinemaya en gerçekçi yansımalarından biri... Aynı ölçüde de sorumluluk taşıyan...

Kareye yakın ekran boyutlarına sahip olan film, Türk öğrenciler de barındıran bir Alman okulunda geçiyor. Sorumlu başöğretmen Carla Nowak ince, kırılgan, zarif, ama aynı ölçüde kararlı ve ilke sahibi bir kadındır. Ve üstelik has Alman değildir, bir Polonya göçmenidir. Okuldaki öğrenciler kesin ilkeler içinde eğitilir. Kopya çekmek, arkadaşlarıyla kavga etmek, çalıp çırpmak, kamu malına zarar vermek gibi klasik yasaklar vardır. Arada cüzdanlar kontrol edilir; öğrenciler sorguya çekilir, vs.

Nowak bir hırsızlıktan şüphe eder. Bir öğretmenin odalarındaki cüzdandan parası çalınmıştır. Nowak odaya bir gizli kamera koydurur; ki bu aslında okul ilkelerine aykırı bir eylemdir. Ve o kameraya yansıyan bir omuz ve üstündeki giysi, okulun önemli öğretmenlerinden Bayan Friederike Kuhn'a benzetilir. Ama Bayan Kuhn bunu şiddetle reddeder. Ne yazık ki okulun ilkeleri sertir ve ona işinden el çektirilir. Bu en çok küçük oğlu Oscar'ı zedeler ve oğlan o günden sonra zaptedilemez bir isyankâr olur.

Okuldaki Türkler de memnun değildir. Örneğin Yılmaz ailesi ve oğulları oğlu Ali. O ailelerin de başka sorunları vardır. Öğrencilerse kendi aralarında bir tür yargılamaya gider, öğretmenlerle ilişkilerini tartışırlar. Bu bir tür "sınıf meclisi"dir; seçilmiş öğretmenler ve öğrencilerin birlikte katıldığı... Olup bitene karşı, adeta iki anlamda sınıfsal bir protesto başlamıştır.

Arada eğitim sürer. Algoritma öğretilir, Thales'in matematiği ve modern astronomiyi kuruşu anlatılır. Bu arada Okul Gazetesi' için Bayan Nowak'la yapılan ve onun düşüncelerini en içten biçimde anlattığı konuşma, yanlış yorumlamalarla bir skandala dönüşür. Ve kadına karşı tepkiler büyür. Ama içine düştüğü bu belaya rağmen, o başta küçük Oscar olmak üzere çocukları bildiği öğrencilerini korumaya devam edecektir.

Film yer yer kolay unutulmaz sahneler içerir. Hele biri... Etrafında selam bile vermeden hızla gelip geçen kalabalık bir ortamda, bayan Nowak yapayalnız yürür. Sinema açısından görkemli bir sahne... İşler iyiyken, birlikte en büyük ve paylaşılan bir neşe içinde eğlenme sahnesi... Ya da öğrencilerin sınıfta toplu biçimde bağırdığı bölüm...

Ve de final. Açık söyleyeyim; ben kaçınılmaz olarak aşırı dramatik bir son bekledim. Ama final, içerdiği hüzünle belki çok daha etkileyiciydi. Bu arada filmde konuşulan dilleri de vereyim: Almanca, Türkçe, İngilizce ve de Lehçe (yani Polonya dili)...

Filmin başarılı yönetmeni İlker Çatak'a gelince... 1984 Berlin doğumlu sanatçı orada çalışmış. Yazar-yönetmen Çatak 2010'lu yıllarda Zeitaum ve Söz Senettir filmleriyle ilgi çekmişti. Bu filmin Oscar adaylığı elbette onu daha iyi tanıtacak. Kendisine gönülden başarılar diliyorum.

Oyuncular arasında dikkat çekenlere bakalım. Başta başöğretmende Leonie Beinesch (onu The Crown adlı dizide izlemiştik) ve bayan Kuhn'da Eva Lobau çok iyilerdi. İkisinin de bitmeyen kişisel savaşımları unutulamaz. Ama beni en çok küçük Oscar'da Leonard Stettnisch etkiledi. Bu küçük, esmer oğlan öylesine iyi oynuyor ki... Görmeden inanamazsınız!..

YARIN: ARGYLLE- GİZLİ CASUS