Muhafazakâr STK'lardan 'derneklere kayyım' düzenlemesine tepki: İlgili maddeler çıkarılmalı; tepeden inme yöntemlerden vazgeçilmeli

Mazlum- Der, Özgür-Der, Hukukçular Derneği, AKDAV, Ümran Hareketi, Medeniyet Vakfı ve İstikamet Vakfı'nın "Dernek ve yardım faaliyetlerini riske atacak adımlardan vazgeçilsin" başlıklı açıklamasında özellikle düzenlemenin 15. maddesine dikkat çekilerek "İlgili maddeler çıkarılmalı; tepeden inme yöntemlerden vazgeçilmeli" denildi. 

 

Açıklamada 15. maddeyle ilgili şu ifadeler yer aldı;

 

"Basit bir soruşturma ile bile masumiyet karinesine aykırı olarak, dernek organlarında yer alan kişinin hatta dernek organının geçici olarak görevden uzaklaştırılmasının ve derneğe kayyım atanması ile gerekli görülürse derneğin faaliyetlerinin geçici olarak durdurulmasının yolu açılmaktadır."

 

Ortak açıklamada şu ifadelere yer verildi:

"2013 yılında kanunlaşan, kurumsal olarak risklerine de vurgu yaparak tepki gösterdiğimiz, Türkiye’deki sivil toplum örgütlerinin açıkça karşı çıktığı, aleyhinde basın açıklamaları düzenlenen Terörizmin Finansmanının Önlenmesi Hakkındaki Kanun ile temelleri atılan süreç, daha sıkıntılı ve sivil toplumu toptan işlevsizleştirme riski taşıyan bir yöne evrilmektedir.

Irak’ın işgalinde de kullanışlı bir aparat olan Kitle İmha Silahları başlığı altında, kirliliği malum uluslararası organların tavsiyeleri bahane edilerek hazırlanan, Dernekler Kanunu ve Yardım Toplama Kanununda köklü değişiklikler yapan, muhatapları dinlenilmeden, hiçbir toplumsal tartışmadan geçirilmeden, nasıl ve hangi gerekçelere dayandığı belirsiz yasa teklifinin öncelikle usulen sakat olduğunu vurgulama ihtiyacı hissediyoruz.

"Basit bir soruşturma bile dernek faaliyetlerini durdurabilecek"

İçerik açısından özellikle dikkat çekmek isteriz ki teklifin 15. Maddesiyle, basit bir soruşturma ile bile, masumiyet karinesine aykırı olarak, dernek organlarında yer alan kişinin hatta dernek organının geçici olarak görevden uzaklaştırılmasının ve derneğe kayyım atanması ile gerekli görülürse derneğin faaliyetlerinin geçici olarak durdurulmasının yolu açılmaktadır. Soruşturma ve kovuşturmaların uzunluğu ve niteliği, basit bir gizli tanık beyanı ile bile kişi ve kurumların rahatlıkla soruşturmalara dahil edilebildikleri dikkate alındığında sivil toplumun karşı karşıya bulunduğu risk anlaşılacaktır.

Zaten ciddi bir denetim, yaptırım riski ve bürokrasi ile kuşatılmış bulunan sivil toplumun sesini daha da kısacak, şiddete bulaşmadığı mahkeme kararları ile sabit örgütlerin bile terör örgütü kapsamına alındığı bir vasatta, terör gibi muğlak ve kaygan bir kavram üzerinden sivil toplum faaliyetlerini ve itirazlarını kriminalize edecek, ifade özgürlüğünün ve örgütlenme hakkının özünü zedeleme riski taşıyan düzenlemeye açıkça itiraz ettiğimizi vurgularız.

"Tepeden inme düzenleme olmaz"

Biz aşağıda imzası bulunan sivil kuruluşlar olarak, söz konusu teklifte yer alan Dernekler Kanunu’na ve Yardım Toplama Kanunu’na ilişkin maddelerin teklif metninden çıkartılması gerektiğini, bu tür düzenlemelerin ilgilileri ile istişare edilmeden tepeden inme yöntemlerle hazırlanması geleneğinden vazgeçilmesi gerekliliğini vurgularız."

                                                 

CHP Eskişehir Milletvekili Utku Çakırözer de “Bu kanun ile insan hakları alanında çalışan sivil toplum örgütleri çalışamaz hale getirilecek" diye konuştu.

 

Komisyon görüşmelerinde söz alan Utku Çakırözer, TBMM Adalet Komisyonu'nda kabul edilen 43 maddelik "Kitle İmha Silahlarının Yayılmasının, Finansmanın Önlenmesi" yasa tasarısının gerekçe gösterilerek örgütlenme hakkına aykırı bir düzenleme olduğunu söyledi.