İran ve Türkiye vatandaşı iş adamı Reza Zarrab'ın tanık olduğu "İran'a yönelik yaptırımların yasa dışı yollarla delinmesi" davasını ABD basını yakından takip ediyor.
New York Times ve Daily Beast de dahil olmak üzere, birçok basın kuruluşu ve gazeteci duruşmayı mahkeme salonundan takip etti.
Gazeteciler salonda yaşananları Twitter'dan canlı olarak paylaştı. Dava ABD'deki birçok önde gelen gazete ve televizyonun da öne çıkan gündem maddelerinden...
"Hapishane kıyafetleri içinde cılız bir adam tanık kürsüsüne çıktı ve ABD'nin İran'a uyguladığı yaptırımları ihlal eden milyar dolarlık planın bir parçası olarak Türk Ekonomi Bakanı'na nasıl rüşvet verdiğini anlattı....
"Zarrab, (eski Halkbank Genel Müdür Yardımcısı Mehmet Hakan) Atilla aleyhine ifade verirken, bir savcı Zarrab'a neden Amerikalı yetkililere yardım etme yolunu seçtiğini sordu. Zarrab'ın cevabı pragmatikti...
"Zarrab 'İş birliği, sorumluluğu kabul etmenin ve hapisten çıkmanın en kolay yoluydu' dedi.
"Zarrab tanık olarak katıldığı ilk duruşmada, savcılık ile iş birliğine nasıl karar verdiğine ve planın nasıl uygulandığına odaklandı. Çağlayan'a onlarca milyon dolar rüşvet verdiğini söyleyip, bu ödemelerin kayıtlarını jüri heyetine gösterdi."
New York Times Zarrab'ın Amerikan Federal Soruşturma Bürosu FBI gözetiminde, bilinmeyen bir yerde tutulduğunu hatırlattıktan sonra, duruşmada yaşanan şu diyaloğu aktarıyor:
"Savcı Sidhardha Kamaraju, Zarrab'a 'İstediğin gibi girip çıkabiliyor musun?' diye sordu. Zarrab ise 'Kesinlikle hayır' cevabını verdi."
"Zarrab, Atilla ve eski ekonomi bakanı Zafer Çağlayan da dahil 7 kişiyi daha içeren soruşturma, Türk siyasi çevrelerini ürpertti.
"Erdoğan soruşturmayı eleştirip Amerikalı yetkilileri davayı kapatmaya ikna etmeye çalıştı."
"Genellikle sık, koyu sakalıyla görülen 34 yaşındaki Zarrab duruşma için tıraş olmuştu. Sorgulanırken sakindi. Sorulara doğrudan savcının gözlerine bakarak, tercüman yardımıyla nazik bir tonla ve ağırbaşlı bir tavırla cevap verdi.
"Yaptırımlardan kurtulmak için izlediği metodları anlatırken ise daha hareketliydi. El kol hareketleri yapıyor ve hızlıca gözlerini kırpıyordu.
"Savcı Kamaraju Zarrab'dan tanık kürsüsünden inip planın nasıl işlediğini şemayla çizerek anlatmasını istediğinde, Zarrab neredeyse bir işletme okulu eğitmeni edasıyla, renkli kalemlerle çizgiler ve kutucuklar çizerek, planı anlatmaya koyuldu.
"Çizimi bitirdikten sonra hâkim Richard Berman Zarrab'a, parayı transfer edilemeyecek bir yerden transfer edilebilecek bir yere ulaştırmak için ortalama kaç farklı işlem gerçekleştirmesi gerektiğini sordu. Zarrab saydıktan sonra 'Minimum 10' cevabını verdi.
"Zarrab nadiren rahatsız göründü. Sanık Atilla'nın kimliğini doğrularken sandalyesinde kıpırdandı ve bardaktan bir yudum su aldı."
New York Times makalenin yayınlanış saatine kadar Türk devlet televizyonu TRT ve resmi haber ajansı AA'da Zarrab'ın itiraflarına yer verilmediğine dikkat çekti.
"Gün sonunda, Zarrab'ın Çağlayan'a rüşvet verdiğini açıkladığı duruşmanın üzerinden 4 saat geçmiş olmasına rağmen ne TRT ne de Anadolu Ajansı'nda Zarrab'ın ifadeleri hakkında haber yer aldı.
"Ancak Twitter çok hareketliydi. Binlerce Türk Twitter kullanıcısı, BBC Türkçe gibi yayın kuruluşları ve bağımsız haber sitelerinin canlı yayınlarını takip etti ve Zafer Çağlayan dünya çapında Twitter'da en çok konuşulan isimlerden oldu.
Washington Post da Zarrab'ın ifade verirken sakin olduğuna dikkat çekiyor. Zarrab'ın ifadesini tamamlamasının birkaç gün sürebileceği belirtiliyor.
Haberde Zarrab'ın ABD hapishanesinden çıkabilmek için, avukatları aracılığıyla ABD ve Türkiye arasında tutuklu değişimi anlaşması yapmaya çalıştığı belirtiliyor.
"Zarrab salıverilmek için, seçkin ve siyasi bağlantıları olan Amerikalı avukatlar tutarak, ABD ve Türkiye arasında bir tutuklu değişimi anlaşması yapılmasını denedi. (Zarrab'ın bu iş için tuttuğu avukatlar) Eski New York Belediye Başkanı Rudy Giuliani ve eski Adalet Bakanı Michael Mukasey'in bu girişimleri başarısız oldu."
ABD'li basın kuruluşu NBC'nin internet sayfasındaki haberinin başlığı "Zarrab'ın tanık olduğu dava ABD-Türkiye ilişkilerini geriyor".
Haberde Zarrab'ın savcılıkla iş birliği yapmaya karar verene kadar soruşturmanın baş sanığı olduğu hatırlatılıyor.
Dünkü oturumda jüri heyetine Zarrab'ın eski ekonomi Bakanı Zafer Çağlayan'a yaptığı ödemelerin listesini gösterdiği ancak asıl meblağın daha çok olduğuna dikkat çekiliyor.
"Zarrab, listenin tüm ödemeleri içermediğini, Çağlayan'a gönderdiği paranın yaklaşık 60 milyon dolar olduğunu tahmin ettiğini söyledi.
"Zarrab'ın hafta boyunca tanık kürsüsünde olması bekleniyor. İfadesinde anlatacaklarının Washington'dan Ankara'ya doğru bir sorun dalgası oluşturma postansiyeli var, ancak ilk itiraflar henüz çok karşılık bulmadı."
Daily BeastZarrab'ın avukatlarının başarısız tutuklu değişimi girişiminden bahseden Zavadski "Türkiye'de tutuklu olan Amerikalının kim olduğu bilinmiyor ancak Ankara 2016'dak, darbe girişiminden bu yana Amerikalıları sıkıştırıyor" yazdı.
"Amerikalı bir gazeteci Türkiye-Suriye sınırında gözaltına alındığı olayda hâkim gazeteciye 'Bu tamamen senin hükümetinin hatası' dedi. Başka ABD vatandaşları ve Amerikan elçiliklerinde çalışan Türkler de Gülen'le bağlantılı oldukları iddiasıyla gözaltına alındı."