TBMM’de yemin töreninde HDP Ağrı Milletvekili Leyla Zana’nın yemini sırasında “Türk milleti” yerine “Türkiye milleti” ifadesini kullanması üzerine TBMM Başkanı Deniz Baykal yemini geçersiz saydı. Konuşmasına Kürtçe başlayan Zana’nın yemini böyle bitirmesi yeni bir krize sebep olurken Anayasa Profesörü İbrahim Özden Kaboğlu, “Eğer Zana’nın Kürtçe konuşması sorun teşkil ederse AKP Bursa Milletvekili Bennu Karaburun da yeminine besmele ile başladı. Bu da laiklik açıdan sorun olabilir” dedi.
1991 yılında yaşanan yemin krizinin benzeri bugün yeniden yaşandı. Ağrı Milletvekili Leyla Zana, kürsüye geldiğinde önce Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın locasına bakarak Kürtçe “Onurlu ve kalıcı barış umuduyla” dedi. Ardından başladığı yeminin tam metnine uymayarak sonunu “Türk milleti” yerine “Türkiye milleti” olarak değiştirdi. Zana’nın bu şekilde yemin etmesini TBMM Başkanı Deniz Baykal tarafından geçersiz sayıldı. Baykal, Zana’nın tekrar yemin etmesini istese de Zana bu isteği yerine getirmedi. 24 yıl önceki krizi gündeme getiren Zana’nın yemininde yaşananları T24’e değerlendiren Prof. İbrahim Özden Kaboğlu, “Burada tek sorun Türk yerine Türkiye demesidir. Çünkü Türk yerine Arap ya da Kürt demedi. Eğer metne şekilsel anlamda birebir uyma zorunluluğu getirilirse Deniz Baykal’ın geçersiz sayması kabul edilir. Ancak zaten Türk milleti ile Türkiye milleti aynı anlamda kullanıldığı kabul edilirse yani metnin anlamsal açıdan ele alınırsa yemini geçerli sayılır” dedi.
“Milletvekilliği düşürülmez”
Yemin krizinde Zana’nın milletvekilliğinin düşmesi konusuna da açıklık getiren Kaboğlu, şu ifadeleri kullandı: “Eğer yemin şekilsel olarak ele alınır da Zana’nın yemini kabul edilmezse yine milletvekilliği haklarını alır. Ancak yasama görevini yerine getiremez. Anayasanın 84. maddesi 3. fıkrası gereğince bir ay içerisinde 5 kez birleşim gününe ‘özürsüz’ ve ‘izinsiz’ sayılır. Ve genel kurul toplanarak üye tam sayısının oyu ile düşürülmesi istenebilir. Bu zaten uzun bir süre alabilir. Bu durumda da Zana’nın Anayasa Mahkemesi’ne başvuruda bulunabilir. Yani bu duruma göre Leyla Zana’nın milletvekilliğinin düşürülmesi şimdilik söz konusu değildir.”
"Kürtçe konuşmak suç ise besmele ile başlamak da laiklik açısından sorun oluşturabilir"
Zana’nın kürsüden Kürtçe konuşmasının suç sayılamayacağını da sözlerine ekleyen Prof. Kaboğlu, “Eğer Zana’nın Kürtçe konuşması sorun teşkil ederse AKP Bursa Milletvekili Bennu Karaburun da yeminine besmele ile başladı. Bu da laiklik açıdan sorun olabilir” dedi.
Bilgen: "Bireysel kararı"
Öte yandan HDP Sözcüsü Ayhan Bilgen de, Leyla Zana'nın Kürtçe konuşmasının ve yemini değiştirmesinin bireysel bir karar olduğunu söyleyerek parti olarak açıklamada bulunamayacaklarını söyledi.